Đập thủy điện cao nhất thế giới ở Trung Quốc: Bằng tòa nhà 100 tầng, nằm trên độ cao 2.400 mét

Dự án thủy điện Shuangjiangkou ở tây nam Trung Quốc, công trình sẽ trở thành đập cao nhất thế giới khi hoàn thành, bắt đầu tích nước từ ngày 1/5, theo thông báo của đơn vị phát triển dự án. Đây là bước tiến quan trọng đưa công trình khổng lồ này tiến gần hơn đến thời điểm vận hành.

Dự án trị giá 36 tỷ nhân dân tệ (khoảng 129,3 nghìn tỷ đồng) tọa lạc tại châu tự trị dân tộc Tạng-Khương Ngawa, tỉnh Tứ Xuyên, đã được xây dựng trong gần một thập kỷ, dự kiến sử dụng để phát điện và kiểm soát lũ lụt.

Đập được xây dựng ở thượng nguồn sông Đại Độ, con sông bắt nguồn từ phía đông cao nguyên Tây Tạng và chảy vào vùng trung tâm Tứ Xuyên.

Tổng công ty Xây dựng điện nhà nước Trung Quốc (PowerChina) là đơn vị thi công Shuangjiangkou, bao gồm đập, hệ thống chuyển dòng và phát điện, cùng các hạng mục thoát lũ.

Khi hoàn thành, đập có chiều cao 315 m, tương đương một tòa nhà chọc trời hơn 100 tầng và cao hơn 10 m so với con đập giữ kỷ lục hiện nay là Jinping-I, cũng ở tỉnh Tứ Xuyên.

Trong một thông báo, PowerChina cho biết mực nước đã đạt 2.344 m sau giai đoạn tích nước đầu tiên, cao hơn mực nước ban đầu của con sông khoảng 80 mét.

Sức chứa của hồ chứa ước tính khoảng 110 triệu m3, gần gấp tám lần dung tích của Hồ Tây ở tỉnh Chiết Giang.

Công ty cho biết tiến độ hiện tại “đã đặt nền móng vững chắc cho việc vận hành nhà máy điện”. Tổ máy đầu tiên dự kiến sẽ phát điện vào cuối năm nay.

Khi vận hành toàn bộ, nhà máy sẽ có công suất lắp đặt 2.000 MW và có khả năng sản xuất hơn 7 tỷ KWh điện mỗi năm, đủ đáp ứng nhu cầu điện hàng năm của hơn 3 triệu hộ gia đình.

Theo PowerChina, nguồn năng lượng sạch từ nhà máy có thể thay thế 2,96 triệu tấn than đá và giảm phát thải khoảng 7,18 triệu tấn khí CO2 mỗi năm.

Nhà máy thủy điện Shuangjiangkou được chính phủ Trung Quốc phê duyệt vào tháng 4/2015 và bắt đầu xây dựng từ tháng 7 cùng năm.

Với vị trí ở độ cao trên 2.400 m và điều kiện địa chất phức tạp, cùng những yêu cầu kỹ thuật đặc thù, dự án phải vượt qua nhiều thách thức kỹ thuật lớn.

Hai kỹ sư cấp cao tham gia dự án từng mô tả những “thách thức kỹ thuật cấp bách” như kiểm soát thấm và thoát nước, chống động đất và xây dựng thân đập trong một bài viết công bố năm 2016 trên tạp chí Engineering của Viện Kỹ thuật Trung Quốc.

Nhiều công nghệ tiên tiến như robot và truyền thông 5G đã được ứng dụng để giải quyết các thách thức này. Ví dụ như sử dụng các máy lu robot kết nối với cảm biến đặt quanh công trường để thu thập dữ liệu cải thiện hiệu suất thi công, cùng thiết bị bay không người lái nhằm phát hiện các nguy cơ môi trường.

Phần lớn những con đập cao nhất thế giới đều nằm ở Trung Quốc. Kể từ thập niên 1950, nước này đã xây dựng hơn 22.000 đập cao trên 15 m, chiếm khoảng một nửa tổng số đập toàn cầu, phục vụ mục đích kiểm soát lũ, tưới tiêu và đặc biệt là thủy điện.

Hầu hết các đập cao của Trung Quốc nằm ở khu vực tây nam, bắc qua các con sông như Lan Thương - Mê Kông, Dương Tử và Kim Sa.

Dù nhiều người ca ngợi tiềm năng năng lượng sạch của các đập thủy điện Trung Quốc, nhưng không ít ý kiến chỉ trích cho rằng chúng gây ra những tổn hại nghiêm trọng về đa dạng sinh học, xói mòn đất đai, tổn hại các di sản văn hóa và khảo cổ, đồng thời buộc hơn một triệu người phải di dời.

Dự án Shuangjiangkou đã có một số nỗ lực nhằm giảm tác động môi trường, bao gồm việc thành lập các vườn thực vật để di dời và chăm sóc những loài thực vật quý hiếm bị ảnh hưởng trong quá trình xây dựng đập.