Cây thuốc dòi (bọ mắm) thường được người dân sử dụng để chữa ho, bệnh phổi, lao phổi, nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm ruột,... Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về tác dụng của cây thuốc dòi qua bài viết sau đây nhé!
1 Cây thuốc dòi là gì?
Cây thuốc dòi (hay còn gọi là bọ mắm, cây dòi ho, cỏ dòi, đại kích biển) có tên khoa học là Pouzolzia zeylanica, thuộc họ Urticaceae (họ Gai). Cây mọc hoang ở ven rừng, đồng ruộng, ven đường và trong sân vườn tại nhiều địa phương.
Đặc điểm nhận dạng cây thuốc dòi:
- Thân thảo, có lông mịn bao phủ.
- Lá mọc so le, có một số chỗ mọc đối xứng, lá hình mác hẹp, rộng 1,5 - 2,5cm, dài 4 - 9 cm, hai mặt lá đều có lông nhưng mặt dưới có nhiều lông hơn.
- Hoa không có cuống, mọc thành cụm ở kẽ lá.
- Quả hình trứng hơi nhọn ở 2 đầu.
Lá, thân và rễ cây thuốc dòi thường được nhân dân thu hái, chế biến, dùng làm thuốc với thành phần hóa học chính là chất nhầy.
Cây thuốc dòi (cây bọ mắm) thân thảo, mọc hoang ở đồng ruộng, ven đường, vườn nhà
2 Cây thuốc dòi có tác dụng theo Y học cổ truyền
Theo Y học cổ truyền, cây thuốc dòi có vị ngọt tính mát và chủ yếu quy kinh Phế. Các bài thuốc Đông y thường được sử dụng để chủ trị ho khan, ho dai dẳng kéo dài, ho do lao, viêm họng, viêm thanh quản, viêm phế quản... với tác dụng chỉ khái, tiêu đờm, tiêu viêm.
Bên cạnh đó, cây thuốc dòi cũng được nhân dân sử dụng để chữa bệnh viêm bàng quang, viêm tiết niệu, viêm ruột, đau dạ dày, tiêu chảy, viêm vú, viêm có mủ,...
Nhân dân Ấn Độ dùng cây thuốc dòi để chữa rắn cắn, bệnh lậu và giang mai. Trong khi đó, nhân dân Malaysia thường dùng thuốc dòi để chữa chứng tắc tia sữa ở phụ nữ sau sinh.
Ngoài ra, ở Việt Nam, nhân dân còn sử dụng cây thuốc dòi để tiêu diệt dòi trong mắm, do đó mới có tên khác là cây bọ mắm.
Cây thuốc dòi thường dùng chữa bệnh phổi, ho, lao, viêm đường tiết niệu, viêm ruột...
3 Cây thuốc dòi có tác dụng theo Y học hiện đại
Mặc dù cây thuốc dòi là một vị thuốc được nhân dân sử dụng rộng rãi, nhưng về phương diện khoa học thì vẫn chưa được nghiên cứu đầy đủ. Vì vậy, cần có thêm thời gian để các nhà khoa học nghiên cứu sâu hơn về tiềm năng và tác dụng của cây thuốc dòi trong lĩnh vực Y học hiện đại.
Tác dụng của cây thuốc dòi trong Y học hiện đại chưa được nghiên cứu rõ ràng
4 Liều dùng của cây thuốc dòi
Các thầy thuốc đưa ra liều dùng an toàn cho mọi người khi sử dụng cây thuốc dòi là 10 - 20 g/ngày.
Tuy nhiên, liều dùng của cây thuốc dòi có thể thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố như tình trạng sức khỏe của người sử dụng, mục đích điều trị và loại sản phẩm (ví dụ: lá, rễ, hoặc cành cây được sử dụng). Tốt nhất, bạn nên tham vấn ý kiến của thầy thuốc để được tư vấn liều thuốc dòi phù hợp.
Liều an toàn khi sử dụng cây thuốc dòi là 10 - 20 g/ngày
5 Một số bài thuốc có sử dụng cây thuốc dòi
Dưới đây là một số bài thuốc truyền thống sử dụng cây thuốc dòi trong việc điều trị một số vấn đề sức khỏe, cụ thể:
Bài thuốc chữa ho lâu ngày, ho lao, bệnh phổi
Bạn có thể thực hiện bài thuốc theo các bước như sau:
- Thu hái, bỏ rễ và làm sạch cây thuốc dòi.
- Lấy 40g thuốc dòi đã được làm sạch, mang đi sắc nước uống hoặc nấu cao lỏng pha mật ong.
- Ngày uống 15 đến 20ml.
Bạn có thể sắc cây thuốc dòi để lấy nước uống chữa ho lâu ngày, ho lao
Bài thuốc chữa viêm họng, đau răng
Bạn có thể thực hiện bài thuốc theo các bước như sau:
- Lấy lá cây thuốc dòi tươi, rửa sạch và để ráo nước.
- Nhai ngậm lá và nuốt nước.
Nhai ngậm lá cây thuốc dòi để chữa viêm họng, đau răng
Bài thuốc chữa viêm vú
Bạn có thể thực hiện bài thuốc theo các bước như sau:
- Chuẩn bị các vị dược liệu tươi: cây thuốc dòi đã bỏ rễ, tử hoa địa đinh (cải rừng tía hay cải rừng lá mác), phù dung, bồ công anh.
- Giã nát các vị dược liệu trên để đắp lên vùng bầu vú.
Bạn có thể kết hợp cây thuốc dòi cùng một số vị dược liệu khác để chữa viêm vú
Bài thuốc chữa tắc tia sữa, đái buốt, đái rắt
Bạn có thể thực hiện bài thuốc theo các bước như sau:
- Chuẩn bị 30 - 40g cây thuốc dòi tươi được làm sạch.
- Mang cây thuốc đi sắc nước uống.
Cây thuốc dòi sắc nước uống giúp chữa tắc tia sữa, đái buốt, đái rắt
Bài thuốc chữa đinh nhọt, viêm da mủ
Bạn có thể thực hiện bài thuốc theo các bước như sau:
- Chuẩn bị các vị dược liệu tươi bao gồm cây thuốc dòi, rau má, lá rau muống.
- Giã các vị dược liệu trên rồi đắp lên vị trí bị đinh nhọt, viêm da mủ.
Cây thuốc dòi có thể chữa đinh nhọt, viêm da có mủ
Bài thuốc trị viêm mũi sưng đau
Bạn có thể thực hiện bài thuốc theo các bước như sau:
- Chuẩn bị 15 - 20g hoa, lá cây thuốc dòi đã được làm sạch.
- Giã nát với vài hạt muối rồi chắt lấy nước.
- Lấy bông thấm nước dược liệu rồi thoa vào niêm mạc mũi bị viêm.
- Thoa liên tục trong vài ngày (mỗi ngày 3 - 4 lần) cho đến khi các triệu chứng thuyên giảm hoàn toàn.
Lá cây thuốc dòi có thể dùng làm bài thuốc trị viêm mũi sưng đau
Bài thuốc trị viêm phế quản, đau nhức răng và viêm họng
Bạn có thể thực hiện bài thuốc theo các bước như sau:
- Lấy lá cây thuốc dòi tươi, đem rửa sạch và để ráo nước.
- Nhai lá và nuốt lấy nước.
Nhai lá cây thuốc dòi để chữa viêm phế quản, đau nhức răng và viêm họng
Bài thuốc trị đau dạ dày do nhiễm vi khuẩn Hp
Bạn có thể thực hiện bài thuốc theo các bước như sau:
- Lấy 100g lá cây thuốc dòi tươi, rửa sạch và để ráo nước.
- Xay nhuyễn dược liệu rồi thêm 250ml nước.
- Lọc lấy nước uống, mỗi ngày 1 lần.
Cây thuốc dòi được dùng làm thuốc trị đau dạ dày do nhiễm khuẩn Hp
Bài thuốc đau họng và ho do viêm họng, cảm mạo
Bạn có thể thực hiện bài thuốc chữa đau họng và ho do viêm họng, cảm mạo như sau:
- Bài thuốc thứ nhất: 10 - 20g cây thuốc dòi khô, đem rửa sạch rồi sắc lấy nước uống.
- Bài thuốc thứ hai: Lấy 20 - 30g hoa/ lá cây thuốc dòi, giã nát với vài hạt muối rồi chia nước thành nhiều phần. Ngậm nước cốt rồi nuốt từ từ. Ngậm bài thuốc liên tục trong 7 ngày.
Cây thuốc dòi được dùng để chữa đau họng và ho do viêm họng, cảm mạo
6 Lưu ý khi sử dụng cây thuốc dòi
Khi sử dụng cây thuốc dòi chữa bệnh, có một số điều cần lưu ý như sau:
- Hỏi ý kiến của thầy thuốc trước khi sử dụng, không nên tự ý sử dụng vì có thể dẫn đến những tác dụng không mong muốn.
- Phụ nữ mang thai không nên sử dụng vì có thể gây động thai và sảy thai.
- Người bệnh huyết áp, tiểu đường cần thận trọng khi dùng.
- Không lạm dụng thuốc với mục đích giải nhiệt, lợi tiểu vì có thể gây mất nước và rối loạn điện giải.
- Làm sạch dược liệu trước khi sử dụng.
Không nên dùng cây thuốc dòi cho phụ nữ có thai, người bệnh huyết áp, tiểu đường
Xem thêm:
- Cây lạc tiên có tác dụng gì? 7 tác dụng và bài thuốc từ lạc tiên
- Cây hoàn ngọc có tác dụng gì? 17 tác dụng và bài thuốc chữa bệnh
Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về những công dụng của cây thuốc dòi. Bạn hãy đọc kỹ phần liều dùng và lưu ý khi sử dụng cây thuốc dòi trong bài viết để đảm bảo an toàn và đạt được hiệu quả như mong muốn nhé!
Bạn đang xem bài viết Cây thuốc dòi có tác dụng gì? Công dụng và liều dùng cây thuốc dòi tại chuyên mục Khỏe của Gia Đình Mới, tạp chí chuyên ngành phổ biến kiến thức, kỹ năng sống nhằm xây dựng nếp sống gia đình văn minh, tiến bộ, vì bình đẳng giới. Tạp chí thuộc Viện Nghiên cứu Giới và Phát triển (Liên Hiệp Các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam), hoạt động theo giấy phép 292/GP-BTTTT. Bài viết cộng tác về các lĩnh vực phụ nữ, bình đẳng giới, sức khỏe, gia đình gửi về hòm thư: [email protected].