Cây tầm ma có tác dụng gì? 10 tác dụng, bài thuốc chữa bệnh và lưu ý

Cây tầm ma là một thảo dược giàu dinh dưỡng, được ứng dụng rộng rãi trong y học phương Tây. Loại cây này có thể giúp giảm viêm, cải thiện triệu chứng dị ứng theo mùa, hỗ trợ hạ huyết áp và ổn định đường huyết, cùng nhiều lợi ích sức khỏe khác. Hãy cùng tìm hiểu cây tầm ma có tác dụng gì qua bài viết sau nhé!

1 Cây tầm ma là cây gì?

Cây tầm ma là một loại thảo dược được sử dụng từ thời cổ đại nhờ vào nhiều đặc tính chữa bệnh độc đáo. Người Ai Cập cổ đại từng dùng cây tầm ma để giảm viêm khớp và điều trị đau lưng, trong khi các binh sĩ La Mã dùng lá cây này để xoa bóp lên cơ thể, nhằm tạo cảm giác ấm áp trong điều kiện giá lạnh .

Nguồn gốc tên gọi: Tên khoa học Urtica dioica xuất phát từ từ "uro" trong tiếng Latin, có nghĩa là "bỏng". Điều này ám chỉ đến các sợi lông nhỏ trên lá có thể gây cảm giác bỏng rát, ngứa và đỏ khi tiếp xúc trực tiếp.

Cách xử lý an toàn: Khi được sấy khô, nấu chín hoặc chế biến thành dạng bổ sung, cây tầm ma trở nên an toàn để sử dụng và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe.

Cây tầm ma là một loại thảo dược được sử dụng từ thời cổ đại nhờ vào nhiều đặc tính chữa bệnh độc đáo

2 Các tác dụng của cây tầm ma đối với sức khỏe

Giá trị dinh dưỡng cao

Cây tầm ma chứa nhiều dưỡng chất quan trọng, bao gồm:

• Vitamin: Vitamin A, vitamin C, vitamin K và các vitamin nhóm B, hỗ trợ hệ miễn dịch, làm đẹp da và tăng cường chuyển hóa năng lượng.
• Khoáng chất: Canxi, sắt, magie, kali và natri giúp xương chắc khỏe, cải thiện chức năng cơ bắp và hệ thần kinh.
• Axit béo: Axit linoleic và linolenic, có lợi cho sức khỏe tim mạch.
• Axit amin: Đầy đủ các axit amin thiết yếu, hỗ trợ sửa chữa và phát triển tế bào.
• Chất chống oxy hóa: Polyphenol (như kaempferol, quercetin) và sắc tố carotenoid giúp bảo vệ tế bào khỏi tác hại của gốc tự do và làm chậm quá trình lão hóa.

Lợi ích bổ sung: Những chất chống oxy hóa này cũng giúp giảm nguy cơ ung thư và bệnh mãn tính.

Chống lại quá trình lão hóa

Cây tầm ma chứa vitamin C, pro-vitamin A, kẽm, kali, flavonoid và các nguyên tố vi lượng. Những chất này đóng vai trò như chất chống oxy hóa, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương gốc tự do – nguyên nhân gây lão hóa .

Tăng cường năng lượng và tinh thần: Uống 2–3 cốc trà tầm ma mỗi ngày không chỉ giúp cơ thể giảm căng thẳng mà còn cải thiện trí tuệ trong trường hợp mệt mỏi hay làm việc quá sức.

Cây tầm ma chứa vitamin C, pro-vitamin A, kẽm, kali, flavonoid và các nguyên tố vi lượng đóng vai trò như chất chống oxy hóa, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương gốc tự do

Kích thích tuyến giáp

Cây tầm ma giúp duy trì hoạt động ổn định của tuyến giáp, tuyến thượng thận, đặc biệt hiệu quả trong thời kỳ mãn kinh.

Bảo vệ tuyến tiền liệt: Hoạt chất beta-sitosterol trong cây tầm ma được chứng minh có khả năng ức chế prostaglandin – yếu tố gây viêm tuyến tiền liệt. Một nghiên cứu năm 2016 đã cho thấy chiết xuất từ cây này giúp giảm kích thước tuyến tiền liệt và cải thiện lưu lượng máu .

Cây tầm ma giúp duy trì hoạt động ổn định của tuyến giáp

Khả năng chống viêm hiệu quả

Tình trạng viêm mãn tính là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm. Các hợp chất trong cây tầm ma như quercetin và kaempferol đã được chứng minh có khả năng:

Giảm viêm khớp như

• Thoa kem chiết xuất cây tầm ma có thể giảm đáng kể đau khớp, theo nghiên cứu trên 27 người bị viêm khớp.
• Một nghiên cứu khác cho thấy viên nang chiết xuất tầm ma giúp người bệnh giảm liều thuốc chống viêm cần thiết.
• Mặc dù kết quả hứa hẹn, vẫn cần thêm nghiên cứu để khẳng định cây tầm ma là phương pháp điều trị viêm mãn tính.

Thải độc cơ thể

Cây tầm ma hoạt động như một chất lợi tiểu tự nhiên, hỗ trợ đào thải độc tố như clorua và urê, từ đó cải thiện sức khỏe thận và hệ tiết niệu. Loại cây này cũng được sử dụng trong điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu.

Hỗ trợ điều trị sốt hè

Cây tầm ma có khả năng giảm sản xuất histamine, yếu tố gây các triệu chứng dị ứng .

Theo một nghiên cứu: 57% người tham gia nhận thấy các triệu chứng dị ứng giảm rõ rệt khi sử dụng viên nang tầm ma.

Một số bác sĩ khuyên dùng chế phẩm tầm ma đông khô trước mùa sốt cỏ khô để phòng ngừa hiệu quả.

Hỗ trợ điều trị các triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt

Cây tầm ma được nghiên cứu để giảm các triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt lành tính (BPH) – một vấn đề phổ biến ở nam giới trên 50 tuổi. Bằng cách ức chế chuyển đổi testosterone thành dạng mạnh hơn, cây tầm ma có thể giảm kích thước tuyến tiền liệt và cải thiện các vấn đề tiểu tiện mà không gây tác dụng phụ.

Giúp hạ huyết áp

Cây tầm ma chứa hợp chất giúp giãn mạch máu, giảm áp lực máu và tăng cường sức khỏe tim mạch. Tuy nhiên, cần thêm nghiên cứu trên người để khẳng định tác dụng này.

Hỗ trợ kiểm soát lượng đường trong máu

Nhờ vào các hợp chất có tác dụng giống insulin, cây tầm ma hỗ trợ giảm đường huyết hiệu quả. Một nghiên cứu trên 46 người cho thấy dùng chiết xuất cây tầm ma 3 lần/ngày trong 3 tháng giúp kiểm soát đường huyết đáng kể.

3 Một số tác dụng phụ của cây tầm ma

Kích ứng da khi tiếp xúc với lá tươi:

Gai nhỏ trên lá tươi chứa các hoạt chất như acetylcholine, histamine, serotonin, leukotrienes và axit formic. Các chất này có thể gây :

• Phát ban, ngứa, nổi mề đay.
• Cảm giác bỏng rát tại vùng da tiếp xúc.

Cách tránh: Chỉ sử dụng cây tầm ma sau khi nấu chín hoặc sấy khô, giúp loại bỏ các hoạt chất gây kích ứng.

Phản ứng dị ứng hiếm gặp:

Một số người có thể gặp phản ứng dị ứng nghiêm trọng, bao gồm khó thở hoặc sưng nề, cần chăm sóc y tế ngay lập tức.

Tác động đến phụ nữ mang thai:

• Nguy cơ sảy thai: Tầm ma có thể gây co bóp tử cung, đặc biệt nguy hiểm trong thai kỳ.
• Phụ nữ mang thai nên tránh sử dụng cây tầm ma.

4 Tương tác thuốc có thể gặp

Cây tầm ma có thể tương tác với nhiều loại thuốc, làm tăng hoặc giảm hiệu quả của chúng :

• Thuốc làm loãng máu: Có thể ảnh hưởng đến quá trình đông máu, làm tăng nguy cơ chảy máu khi dùng chung với các thuốc như: Warfarin (Coumadin), Clopidogrel (Plavix), Aspirin.
• Thuốc điều trị huyết áp: Tầm ma có thể làm hạ huyết áp, làm tăng tác dụng của các thuốc điều trị huyết áp cao như:
• Thuốc ức chế men chuyển: Captopril, Enalapril, Lisinopril.
• Thuốc chẹn beta: Atenolol, Metoprolol.
• Thuốc chẹn kênh canxi: Amlodipine, Nifedipine.
• Thuốc lợi tiểu: Tầm ma có tác dụng lợi tiểu, làm tăng nguy cơ mất nước khi dùng cùng: Furosemide (Lasix), Hydrochlorothiazide.
• Thuốc điều trị tiểu đường: Tầm ma có thể làm hạ đường huyết, làm tăng nguy cơ hạ đường huyết quá mức khi dùng chung với: Insulin, Metformin.
• Lithium: Tầm ma có thể làm giảm khả năng bài tiết lithium qua thận, dẫn đến tích lũy thuốc và tác dụng phụ.
• Thuốc chống viêm không steroid (NSAID): Một số nghiên cứu chỉ ra rằng tầm ma có thể tăng hiệu quả chống viêm của NSAID, chẳng hạn Diclofenac. Tuy nhiên, cần thận trọng vì tương tác này có thể gây tác dụng phụ không mong muốn.

5 Một số lưu ý khi sử dụng cây tầm ma

Cây tầm ma là loại thảo dược giàu giá trị dinh dưỡng và y học, nhưng việc sử dụng cần được thực hiện đúng cách để tránh những tác dụng không mong muốn. Dưới đây là những thông tin quan trọng :

Cây tầm ma là loại thảo dược giàu giá trị dinh dưỡng và y học, nhưng việc sử dụng cần được thực hiện đúng cách để tránh những tác dụng không mong muốn

Chỉ nên dùng dạng khô hoặc nấu chín

Gai trên lá tươi: Lá tầm ma tươi có nhiều gai nhỏ chứa các hợp chất như acetylcholine, histamin, serotonin, leukotrien và axit formic. Những chất này có thể gây ra:

Kích ứng da: Phát ban, nổi mụn, ngứa, hoặc mề đay khi tiếp xúc trực tiếp.

Cảm giác bỏng rát: Khi chạm vào lá tươi, đặc biệt ở da nhạy cảm.

Xử lý an toàn: Các hoạt chất gây kích ứng sẽ giảm hoặc bị loại bỏ khi cây tầm ma được nấu chín, phơi khô hoặc chế biến thành trà thảo mộc. Vì vậy, chỉ nên dùng tầm ma sau khi chế biến đúng cách.

Rủi ro đối với phụ nữ mang thai

Nguy cơ co bóp tử cung: Tầm ma có thể kích thích tử cung, làm tăng nguy cơ co bóp và dẫn đến sảy thai.

Khuyến cáo: Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú nên tránh sử dụng cây tầm ma, trừ khi có chỉ định từ bác sĩ hoặc chuyên gia y tế.

Lưu ý quan trọng

Trẻ nhỏ, người bị dị ứng hoặc đang dùng thuốc chống đông máu cần thận trọng khi sử dụng cây tầm ma, vì nó có thể tương tác với thuốc hoặc gây phản ứng không mong muốn.

Nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu dị ứng hoặc kích ứng nào, nên ngừng sử dụng ngay lập tức và tham khảo ý kiến bác sĩ.

Xem thêm:

• Cây mâm xôi có tác dụng gì? 9 tác dụng của cây mâm xôi với sức khỏe
• Bán biên liên có tác dụng gì? Công dụng và liều dùng bán biên liên

Hy vọng qua bài viết trên đã cung cấp cho bạn về thông tin Cây tầm ma có tác dụng gì? 10 tác dụng, bài thuốc chữa bệnh và lưu ý. Nếu bạn thấy bài viết hay và hữu ích thì hãy chia sẻ đến người thân và bạn bè cùng biết nhé!