Cảm lạnh do điều hoà, máy lạnh? 8 cách khắc phục hiệu quả

Điều hòa là thiết bị có thể tìm thấy ở bất kỳ đâu, giúp tạo nhiệt độ thoải mái cho con người. Tuy nhiên, việc lạm dụng điều hòa có thể gây ra nhiều vấn đề cho sức khỏe, nhất là đường hô hấp. Cùng tìm hiểu về bệnh cảm lạnh do điều hòa qua bài viết dưới đây nhé!

1 Máy điều hòa có làm bạn bị cảm lạnh không?

Câu trả lời là Không, máy điều hòa không trực tiếp làm bạn bị cảm lạnh, vì cảm lạnh là do virus gây ra chứ không phải do máy điều hòa.

Nhưng máy điều hòa có thể gián tiếp làm tăng nguy cơ mắc bệnh vì do không khí lạnh từ máy điều hòa có thể làm khô niêm mạc mũi và họng, làm cho hàng rào bảo vệ tự nhiên của cơ thể bị yếu đi, dễ bị virus tấn công hơn.

Đồng thời, nếu trong không khí đã có sẵn virus gây bệnh, máy điều hòa sẽ thổi chúng đi khắp phòng, khiến bạn dễ hít phải. Virus cũng thường sống lâu hơn trong không khí lạnh, vì vậy mặc dù máy điều hòa không trực tiếp gây ra cảm lạnh, nhưng nó có thể tạo điều kiện thuận lợi cho việc lây nhiễm, khiến bạn dễ bị ốm hơn.

Dùng điều hòa không phải nguyên nhân trực tiếp gây cảm lạnh

2 Nguyên nhân cảm lạnh do điều hoà

Dù không phải là nguyên nhân trực tiếp gây cảm lạnh nhưng điều hòa có thể gia tăng nguy cơ mắc cảm lạnh do số yếu tố sau:

Thông gió kém

Khi hệ thống thông gió kém, không khí trong phòng sẽ không được lưu thông, tạo điều kiện cho virus và vi khuẩn tích tụ. Điều này làm tăng nguy cơ lây nhiễm bệnh, đặc biệt là khi có người bị cảm cúm trong nhà. Ngoài ra, thông gió kém còn khiến không khí trong phòng bị bí, khó thở, gây khó chịu và mệt mỏi.

Để hạn chế tình trạng thông gió kém, bạn có thể sử dụng đèn UV diệt khuẩn cho hệ thống điều hòa. Vì đèn UV sẽ giúp tiêu diệt vi trùng, giúp không khí trong nhà sạch hơn.

Thông khí kém có thể làm tăng nguy cơ mắc cảm lạnh

Màng lọc bẩn

Màng lọc của điều hòa sử dụng lâu ngày không được vệ sinh sẽ tích tụ nhiều bụi bẩn, lông thú và cả những vi khuẩn, virus gây bệnh. Khi đó, sử dụng điều hòa có thể làm không khí trong phòng bị ô nhiễm và làm tăng nguy cơ bị cảm lạnh, viêm họng hoặc các vấn đề hô hấp khác. Đặc biệt, những người bị hen suyễn hoặc dị ứng sẽ rất nhạy cảm với không khí bẩn và dễ bị kích ứng.

Màng lọc không khí của điều hòa bị bẩn dễ gây cảm lạnh

Nấm mốc

Nấm mốc thường phát triển ở những nơi ẩm ướt, thiếu ánh sáng và điều hòa là môi trường lý tưởng cho chúng sinh sôi. Nấm mốc có thể phát triển bên trong ống dẫn khí, trên màng lọc hoặc cửa gió của điều hòa.

Khi điều hòa hoạt động, các bào tử nấm mốc sẽ theo luồng khí phát tán ra khắp phòng, gây ra các vấn đề về hô hấp như:

• Hen suyễn
• Dị ứng
• Ho
• Ngứa mắt.

Trong một số trường hợp nghiêm trọng, nấm mốc còn có thể gây viêm xoang, viêm phổi và viêm họng. Để hạn chế tình trạng này, bạn nên sử dụng máy hút ẩm để giảm độ ẩm trong phòng, hạn chế sự phát triển của nấm mốc.

Nếu phát hiện nấm mốc trong điều hòa, bạn có thể vệ sinh bằng dung dịch nước tẩy pha loãng. Nhưng nếu nấm mốc lan rộng, bạn hãy liên hệ với dịch vụ vệ sinh để xử lý triệt để và an toàn.

Nấm mốc có thể làm tăng nguy cơ mắc cảm lạnh

Luồng khí lạnh thổi trực tiếp

Dù không khí lạnh không trực tiếp gây cảm lạnh, nhưng việc để luồng khí lạnh từ điều hòa thổi trực tiếp vào người, đặc biệt là khi ngủ sẽ gây hạ thân nhiệt.

Hạ thân nhiệt xảy ra khi nhiệt độ cơ thể giảm xuống dưới 35°C, gây ra các triệu chứng như run rẩy, lú lẫn và có thể nguy hiểm đến tính mạng nếu không được xử lý kịp thời. Người lớn tuổi dễ bị hạ thân nhiệt hơn khi nhiệt độ phòng giảm xuống dưới 18°C.

Vì vậy, bạn không nên để điều hòa thổi trực tiếp vào người, đặc biệt là khi ngủ. Một số biện pháp hạn chế tình trạng hạ thân nhiệt khi dùng điều hòa gồm:

• Hãy điều chỉnh hướng gió của điều hòa sao cho luồng khí lạnh không hướng thẳng vào giường hoặc nơi làm việc.
• Sử dụng bộ điều chỉnh nhiệt để duy trì nhiệt độ phòng ở mức vừa phải.
• Sau khi tắm, lau khô người trước khi bật điều hòa.
• Nếu bạn bắt đầu run, hãy tắt điều hòa và mặc thêm áo ấm.

Bạn sẽ dễ bị cảm lạnh hơn nếu không khí lạnh trực tiếp thổi vào cơ thể

Chênh lệch nhiệt độ

Khi bạn đang ở ngoài trời nắng nóng mà đột ngột bước vào phòng điều hòa với nhiệt độ thấp rất dễ gây ra tình trạng sốc nhiệt. Cơ thể để thích nghi được với sự chênh lệch nhiệt độ sẽ ngừng bài tiết mồ hôi dẫn đến tăng đào thải nhiệt lượng qua đường hô hấp và khiến bạn dễ bị cảm lạnh hơn.

Chênh lệch nhiệt độ khi đi từ nắng nóng vào phòng điều hòa sẽ dễ gây ra cảm lạnh

3 Các triệu chứng của cảm lạnh do điều hòa

Giống với các triệu chứng của cảm lạnh do virus gây ra, người bệnh cảm lạnh do điều hòa thường xuất hiện một số biểu hiện sau:

• Ho khan, hắt hơi.
• Ngạt mũi hoặc chảy nước mũi.
• Đau rát cổ họng.
• Đau đầu.
• Mệt mỏi, buồn ngủ.
• Một số trường hợp có thể sốt nhẹ trong khoảng thời gian ngắn.

Ho, chảy nước mũi là triệu chứng phổ biến của bệnh cảm lạnh do điều hòa

4 Cách điều trị cảm lạnh do điều hòa

Biện pháp tại nhà chăm sóc khi bị cảm lạnh do điều hòa

• Giữ ấm cơ thể: Luôn giữ ấm cổ, ngực và lòng bàn chân khi ở trong phòng máy lạnh. Bạn có thể đắp chăn mỏng hoặc mặc thêm áo khi ngủ, để tránh nhiễm lạnh nặng hơn​. Việc giữ ấm giúp cơ thể thoải mái và hỗ trợ hệ miễn dịch chống lại virus.
• Uống nhiều nước và đồ uống ấm: Bổ sung đủ nước mỗi ngày để tránh mất nước khi bị cảm. Các loại nước ấm như trà gừng, trà chanh mật ong có tác dụng làm dịu cổ họng, giảm ho và giữ ấm cơ thể từ bên trong​. Nước ấm cũng giúp làm loãng dịch nhầy, giảm nghẹt mũi hiệu quả.
• Xông hơi và súc miệng nước muối: Hít hơi nước nóng (có thể thêm các loại lá như sả, chanh, bạc hà) giúp làm giãn nở mạch máu mũi họng, làm thông mũi và giảm nghẹt mũi. Bên cạnh đó, súc miệng bằng nước muối ấm vài lần mỗi ngày giúp sát khuẩn vùng họng, giảm đau rát họng và ngăn ngừa viêm họng nặng hơn​.
• Nghỉ ngơi đầy đủ: Dành thời gian nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc để cơ thể có sức hồi phục. Nghỉ ngơi đầy đủ sẽ giúp giảm căng thẳng và nhanh chóng phục hồi sức khỏe sau khi bị cảm lạnh​. 
• Duy trì độ ẩm không khí: Môi trường quá khô sẽ làm niêm mạc mũi họng khô rát và virus phát triển mạnh hơn. Vì vậy, hãy giữ độ ẩm thích hợp trong phòng – ví dụ dùng máy tạo ẩm hoặc đơn giản đặt một chậu nước nhỏ trong phòng điều hòa.

Xem thêm: 10 cách trị cảm lạnh đơn giản tại nhà bạn nên biết

Bạn có thể dùng trà gừng để điều trị cảm lạnh do điều hòa

Sử dụng thuốc hỗ trợ

Trong hầu hết các trường hợp, cảm lạnh do virus sẽ tự khỏi sau 5-10 ngày. Nhưng một số thuốc không kê đơn có thể được dùng để giảm triệu chứng khó chịu​. Lưu ý chỉ sử dụng thuốc khi thật sự cần và đúng liều lượng hướng dẫn:

• Thuốc giảm đau, hạ sốt: Các thuốc như paracetamol hoặc nhóm kháng viêm giảm đau không steroid (ibuprofen, naproxen...) giúp giảm đau đầu, nhức mỏi cơ thể và hạ sốt nếu có sốt cao​. Chỉ nên dùng khi có sốt trên 38°C, đau đầu nhiều hoặc đau nhức người, không lạm dụng quá liều khuyến cáo.
• Thuốc thông mũi, chống nghẹt mũi: Bao gồm thuốc nhỏ/xịt mũi chứa hoạt chất co mạch (như oxymetazoline, xylometazoline) hoặc thuốc uống chứa pseudoephedrine,...Các thuốc này giúp thông thoáng đường thở, giảm nghẹt mũi tạm thời​. Lưu ý không dùng thuốc co mạch mũi quá 5-7 ngày liên tục để tránh nhờn thuốc hoặc nghẹt mũi nặng hơn do tác dụng dội ngược, và tránh dùng cho trẻ nhỏ dưới 2 tuổi​.
• Thuốc kháng histamin: Các thuốc kháng histamin (như chlorpheniramine, cetirizin...) có thể giảm hắt hơi, sổ mũi và chảy nước mũi do cảm lạnh​. Một số thuốc thế hệ đầu (ví dụ chlorpheniramine) có thể gây buồn ngủ, vì vậy nên dùng vào buổi tối và thận trọng khi lái xe.

Lưu ý: Mọi thuốc trị cảm lạnh chỉ có tác dụng giảm triệu chứng chứ không chữa khỏi hoàn toàn cảm lạnh. Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi dùng các thuốc trên, đặc biệt nếu có bệnh lý khác hoặc đang dùng thuốc khác, để tránh tác dụng phụ không mong muốn.

5 Cách phòng ngừa cảm lạnh khi dùng điều hòa

Để bảo vệ sức khỏe khi sử dụng điều hòa, bạn có thể áp dụng một số biện pháp đơn giản sau:

• Vệ sinh điều hòa thường xuyên: Thay màng lọc định kỳ (3 tháng/lần hoặc 1-2 tháng/lần nếu có thú cưng), vệ sinh và kiểm tra điều hòa bởi kỹ thuật viên chuyên nghiệp. Việc này giúp ngăn ngừa sự tích tụ vi khuẩn và các mầm bệnh khác.
• Duy trì độ ẩm trong phòng: Sử dụng máy tạo độ ẩm hoặc đặt một vài bát nước trong phòng để không khí không quá khô, tránh gây kích ứng mũi họng.
• Vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên, che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi. Nếu bạn cảm thấy không khỏe, hãy ở nhà và hạn chế tiếp xúc với người khác để tránh lây bệnh.

Rửa tay sạch sẽ là biện pháp phòng ngừa cảm lạnh hiệu quả

Xem thêm:

• Lưu ý khi sử dụng điều hoà để không ảnh hưởng đến sức khoẻ
• Sử dụng điều hòa đúng cách cho bé vào mùa nóng

Hy vọng bài viết này đã đem đến cho bạn nhiều kiến thức bổ ích về bệnh cảm lạnh do điều hòa. Bạn hãy chia sẻ những thông tin này đến với bạn bè và người thân để cùng nhau bảo vệ sức khỏe nhé!