Các triệu chứng thiếu hụt vitamin A bạn cần biết

Thiếu hụt vitamin A không chỉ ảnh hưởng đến thị lực mà còn làm suy giảm hệ miễn dịch và một số cơ quan khác. Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về triệu chứng thiếu vitamin A qua bài viết dưới đây

1 Vai trò vitamin A

Vitamin A là một loại vitamin tan trong dầu, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe. Nó không chỉ cần thiết cho thị lực mà còn giúp tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ quá trình sinh sản và phát triển của cơ thể.

Ngoài ra, vitamin A còn góp phần hỗ trợ vào hoạt động bình thường của tim, phổi. Vitamin A trong chế độ ăn uống có hai dạng chính:

• Vitamin A đã chuyển hóa: là dạng vitamin A đã có sẵn trong thức ăn, chẳng hạn như ở các sản phẩm từ động vật như gan, sữa, trứng, hoặc trong các loại thực phẩm và thực phẩm bổ sung đã được tăng cường thêm vitamin A.
• Tiền vitamin A: là carotenoid - chất màu tự nhiên có trong trái cây và rau củ, đặc biệt là những loại có màu vàng, cam, đỏ như cà rốt, bí đỏ, đu đủ. Cơ thể chúng ta có khả năng chuyển đổi một số loại carotenoid này, ví dụ như alpha-carotene và beta-carotene, thành vitamin A để sử dụng.

Vitamin A giúp tăng cường hệ miễn dịch

2 Đối tượng dễ bị thiếu vitamin A

Thiếu hụt vitamin A là vấn đề dinh dưỡng phổ biến, đặc biệt ở một số đối tượng nhất định.

Trẻ em

Trẻ em, nhất là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 3 tuổi, là đối tượng rất dễ bị thiếu vitamin A. Giai đoạn này, trẻ đang lớn nhanh và cần nhiều vitamin A cho sự phát triển.

Bên cạnh đó, chế độ ăn thay đổi và hệ miễn dịch chưa hoàn thiện khiến trẻ dễ mắc bệnh và thiếu hụt vitamin A. Các bệnh như sởi, viêm đường hô hấp cấp, tiêu chảy kéo dài và suy dinh dưỡng nặng càng làm tăng nguy cơ này.

Trẻ dưới 3 tuổi là đối tượng rất dễ bị thiếu vitamin A

Người lớn

Ở người lớn, phụ nữ mang thai và cho con bú là những đối tượng cần đặc biệt lưu ý. Nhu cầu vitamin A trong giai đoạn này tăng cao để đáp ứng cho sự phát triển của thai nhi và sản xuất sữa mẹ.

Ngoài ra, người cao tuổi và người mắc các bệnh mạn tính gây kém hấp thu vitamin A như bệnh gan, suy gan, tắc mật, bệnh thận, bệnh celiac là nhóm người cần lưu ý bổ sung do dễ bị thiếu hụt vitamin A.

Phụ nữ mang thai và cho con bú là đối tượng dễ thiếu vitamin A

3 Các triệu chứng thiếu vitamin A

Các triệu chứng liên quan đến mắt:

• Quáng gà: là một trong những triệu chứng đặc trưng nhất của việc thiếu vitamin A. Bạn sẽ gặp khó khăn khi nhìn trong điều kiện ánh sáng yếu, như khi trời tối hoặc trong nhà ánh sáng mờ.
• Khô mắt: mắt trở nên khô, cộm, có cảm giác như có cát. Tình trạng này có thể gây tổn thương giác mạc và võng mạc.
• Vết Bitot: xuất hiện các mảng trắng đục trên bề mặt mắt, thường ở góc ngoài của mắt.
• Khô nhuyễn giác mạc (Keratomalacia): giác mạc trở nên mềm, khô và có thể bị loét, gây ra tình trạng mù lòa nếu không được điều trị kịp thời.

Các triệu chứng liên quan đến da:

• Da khô: da trở nên sần sùi, bong tróc, mất đi độ ẩm tự nhiên.
• Mụn trứng cá: thiếu vitamin A có thể làm tăng sản xuất bã nhờn, gây tắc nghẽn lỗ chân lông và hình thành mụn.

Các triệu chứng khác:

• Nhiễm trùng thường xuyên: hệ miễn dịch suy yếu, khiến cơ thể dễ bị nhiễm khuẩn.
• Chậm lớn: trẻ em thiếu vitamin A có thể làm chậm quá trình phát triển chiều cao, cân nặng và các cơ quan khác.
• Khó khăn trong sinh sản: ở cả nam và nữ, thiếu vitamin A có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
• Rối loạn tiêu hóa: khô miệng, khô mũi, viêm niêm mạc đường hô hấp.
• Mất cảm giác ở tay chân: trong một số trường hợp nghiêm trọng.

Các triệu chứng trên có thể xuất hiện riêng lẻ hoặc kết hợp với nhau, tùy thuộc vào mức độ thiếu hụt vitamin A và tình trạng sức khỏe tổng thể của mỗi người.

Chẩn đoán thiếu hụt vitamin A:

Ngoài các triệu chứng gợi ý trên, xét nghiệm mức độ retinol huyết thanh là biện pháp xác định.

Khô mắt là dấu hiệu của tình trạng thiếu vitamin A

4 Cách phòng ngừa thiếu vitamin A

Để phòng ngừa tình trạng thiếu vitamin A, chúng ta cần chú trọng đến các biện pháp sau:

• Nuôi con bằng sữa mẹ: sữa mẹ là nguồn cung cấp vitamin A tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Việc nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời giúp trẻ nhận đủ lượng vitamin A cần thiết cho sự phát triển.
• Bổ sung các thực phẩm giàu vitamin A: cần đa dạng hóa chế độ ăn, ưu tiên các loại thực phẩm giàu vitamin A như thực phẩm có nguồn gốc động vật (gan, thịt gà, trứng, sữa, bơ), rau củ quả (cà rốt, bí đỏ, rau dền, đu đủ chín, cà chua, gấc, các loại rau lá xanh đậm), dầu ăn có bổ sung vitamin A.
• Bổ sung vitamin A liều cao cho trẻ theo khuyến cáo: đối với trẻ em dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ em có nguy cơ cao, cần được bổ sung vitamin A liều cao định kỳ 6 tháng một lần theo khuyến cáo của Bộ Y tế. Liều lượng và thời gian bổ sung sẽ khác nhau tùy theo độ tuổi và tình trạng sức khỏe của trẻ.

Riêng đối với các bà mẹ thì cần được uống một liều Vitamin A (200.000 đơn vị) trong vòng 1 tháng đầu sau sinh.

Sữa mẹ là nguồn cung cấp vitamin A tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

5 Nguồn cung cấp vitamin A

Vitamin A có thể được cung cấp cho cơ thể thông qua ba nguồn chính:

• Vitamin A đã chuyển hóa: đây là dạng vitamin A mà cơ thể có thể sử dụng ngay lập tức. Chúng thường có trong các sản phẩm động vật như gan, thịt, cá (cá ngừ, hàu, cá hồi...), sữa và các chế phẩm từ sữa.
• Vitamin A tiền chất: là dạng vitamin A có trong thực vật, đặc biệt là các loại rau củ quả có màu sắc sặc sỡ như cà rốt, cà chua, bí đỏ, rau xanh đậm. Khi vào cơ thể, beta carotene sẽ được chuyển hóa thành vitamin A.
• Vitamin A bổ sung: dạng vitamin A này được tổng hợp và bổ sung vào các loại thực phẩm chức năng hoặc thuốc. Chúng thường là sự kết hợp giữa vitamin A đã chuyển hóa và vitamin A tiền chất.

Xem thêm:

• Vì sao nên bổ sung vitamin A cho trẻ? Lịch uống Vitamin A
• Thực phẩm chứa nhiều beta caroten
• Thiếu Vitamin A, trẻ nhỏ sẽ dễ mắc nhiều bệnh hơn

Tóm lại, vitamin A đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe, đặc biệt là thị lực. Để phòng ngừa thiếu hụt vitamin A, bạn cần đảm bảo có một chế độ ăn uống cân bằng, giàu các loại rau củ quả có màu sắc sặc sỡ và các thực phẩm giàu chất béo tốt. Hãy chia sẻ bài viết này đến những người xung quanh nếu thấy bài viết hữu ích nhé!