Các dấu hiệu HIV ở nữ giới sớm nhất để điều trị hiệu quả

HIV vẫn là vấn đề sức khỏe đáng lo ngại trên toàn cầu. Việc nhận biết và phát hiện sớm HIV giúp người bệnh có kế hoạch chăm sóc sức khỏe bản thân cũng như phòng tránh lây lan cho cộng đồng. Cùng tìm hiểu dấu hiệu HIV ở nữ giới sớm nhất qua bài viết dưới đây.

1 Tổng quan bệnh HIV

HIV là một bệnh nhiễm trùng gây ra bởi virus HIV (Human immunodeficiency virus). Virus HIV tấn công hệ thống miễn dịch của cơ thể gây suy giảm miễn dịch ở người. Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS - Acquired immunodeficiency syndrome) là giai đoạn tiến triển cuối cùng của bệnh.

Virus HIV phá vỡ hàng rào bảo vệ cơ thể bằng cách nhắm vào tế bào bạch cầu, làm suy yếu khả năng phòng ngừa bệnh tật của cơ thể. Do đó, người nhiễm HIV dễ mắc bệnh lao, nhiễm trùng và một số bệnh ung thư.

HIV là bệnh truyền nhiễm lây lan thông qua chất dịch cơ thể của người bị nhiễm bệnh bao gồm máu, sữa mẹ, tinh dịch và dịch âm đạo, lây từ mẹ sang con. Tuy nhiên, virus không lây lan qua những nụ hôn, cái ôm hay việc chia sẻ thức ăn.

Cho đến nay, HIV vẫn là một vấn nạn sức khỏe cộng đồng trên toàn cầu. Căn bệnh đã cướp đi hơn 40,4 triệu sinh mạng và vẫn lây truyền liên tục ở tất cả các quốc gia trên thế giới.

Tính đến cuối năm 2022, có khoảng 39 triệu người đang sống chung với HIV, khoảng 630.000 người đã tử vong do các biến chứng từ HIV và có thêm 1,3 triệu ca nhiễm mới được ghi nhận.

Không có biện pháp nào điều trị khỏi hoàn toàn HIV. Tuy nhiên, với các biện pháp dự phòng, việc chẩn đoán, điều trị HIV sớm, cũng như các bệnh nhiễm trùng cơ hội hiệu quả, nhiễm HIV đã trở thành một tình trạng sức khỏe mãn tính có thể kiểm soát được, giúp người nhiễm HIV có được cuộc sống lâu dài và khỏe mạnh.

HIV có thể được điều trị và phòng ngừa bằng liệu pháp kháng virus (ART). Bệnh nếu không được điều trị có thể tiến triển thành AIDS sau vài năm.

Xem chi tiết: HIV/AIDS: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách phòng ngừa

HIV là vấn nạn sức khỏe trên toàn cầu

1 Dấu hiệu chung khi nhiễm HIV qua từng giai đoạn

HIV tiến triển theo từng giai đoạn với các triệu chứng và mức độ phát triển của virus.

Giai đoạn 1: Nhiễm HIV cấp tính

Sau phơi nhiễm với virus HIV khoảng 2 - 4 tuần, cơ thể người bệnh có phản ứng với virus và biểu hiện giống nhiễm cúm thông thường. Người bệnh có thể có biểu hiện một số triệu chứng dưới đây:

• Sốt.
• Mệt mỏi.
• Đau cơ.
• Đổ mồ hôi đêm.
• Phát ban, sẩn ngứa.
• Đau họng.
• Nổi hạch.
• Nấm miệng, tưa lưỡi.

Trong một số trường hợp, người bệnh không có triệu chứng nhiễm HIV sớm. Do đó, bạn nên đi khám và làm xét nghiệm nếu có tiền sử phơi nhiễm HIV.

Bạn hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất nếu có yếu tố nghi ngờ tiếp xúc với nguồn chứa virus trong 3 ngày. Điều trị dự phòng sau phơi nhiễm (PEP) có thể bảo vệ bạn không bị nhiễm HIV.

Tuy nhiên, biện pháp này chỉ có tác dụng trong vòng 72 giờ đầu sau khi nhiễm virus. Bạn sẽ cần dùng thuốc dự phòng 1 - 2 lần mỗi ngày trong 28 ngày.

Giai đoạn đâu nhiễm HIV có triệu chứng giống cảm cúm

Giai đoạn 2: Nhiễm HIV không triệu chứng

Các triệu chứng giống cúm thường kéo dài trong vài tuần đầu tiên. Sau đó, bệnh sẽ chuyển sang giai đoạn không triệu chứng hay giai đoạn tiềm ẩn lâm sàng (nhiễm HIV mạn tính).

Virus HIV tồn tại trong các tế bào bạch cầu nhưng chịu tác động của hệ miễn dịch nên không gây ra triệu chứng như ở giai đoạn cấp.

Giai đoạn này người bệnh hầu như không có bất kỳ triệu chứng nào. Thuốc điều trị kháng virus sẽ giúp bảo vệ cơ thể bạn cũng như giảm nguy cơ lây truyền HIV sang cho người khác.

Người nhiễm HIV dùng thuốc đều đặn theo hướng dẫn của bác sĩ có thể sống khỏe mạnh gần như bình thường.

Người nhiễm HIV thường nổi hạch bạch huyết

Giai đoạn 3: AIDS

Tùy vào việc tuân thủ điều trị và khả năng đề kháng của cơ thể với tải lượng virus HIV, người bệnh có thể chuyển sang giai đoạn cuối (AIDS).

AIDS là giai đoạn bệnh cuối cùng khi mà hệ miễn dịch đã suy giảm nghiêm trọng. Người bệnh dễ mắc các phải tình trạng nhiễm trùng, được gọi là nhiễm trùng cơ hội. Một số triệu chứng thường gặp trong giai đoạn AIDS bao gồm:

• Sốt kéo dài.
• Sụt cân, thể trạng gầy yếu.
• Lở loét da, môi, viêm loét miệng lưỡi.
• Nhiều đợt mắc bệnh nhiễm trùng cơ hội: nấm miệng, nấm sinh dục, nhiễm khuẩn hô hấp, lao phổi, nhiễm trùng tiêu hóa, nhiễm trùng tiết niệu.

Người bệnh giai đoạn AIDS hay sốt kéo dài và thường xuyên bị nhiễm trùng cơ hội

2 Dấu hiệu HIV đặc trưng ở nữ giới

Một số dấu hiệu nhiễm HIV đặc trưng ở nữ giới bao gồm:

Kinh nguyệt bất thường

Người nhiễm HIV có sự thay đổi bất thường trong chu kỳ kinh nguyệt. Lượng kinh nguyệt có thể trở nên nhiều hoặc ít hơn, mỗi chu kỳ ngắn hoặc kéo dài hơn, đôi khi gặp phải tình trạng vô kinh.

Những trường hợp kinh nguyệt ít và thưa hơn có thể chịu ảnh hưởng một phần do người bệnh thường mắc các bệnh nhiễm trùng, cơ thể ốm yếu, suy kiệt. Ngoài ra, hệ miễn dịch suy yếu phần nào ảnh hưởng đến nội tiết tố của cơ thể.

Phụ nữ nhiễm HIV gặp tình trạng kinh nguyệt bất thường

Đau bụng dưới

Người bệnh HIV thường gặp phải tình trạng viêm nhiễm bộ phận sinh dục bao gồm viêm âm đạo, tử cung và buồng trứng. Do đó, người bệnh thường gặp tình trạng đau buốt vùng hạ vị khi đi tiểu, đi lại hoặc khi quan hệ tình dục.

Nhiễm HIV thường gây tình trạng viêm nhiễm vùng hạ vị

Nhiễm nấm âm đạo

Khi hệ miễn dịch suy yếu, hệ vi sinh vật cộng sinh trong cơ thể thường phát triển vượt lên và gây bệnh. Người nhiễm HIV thường gặp phải tình trạng nhiễm trùng và nhiếm nấm, đặc biệt là loại nấm men Candida.

Nhiễm nấm âm đạo là vị trí bị bệnh phổ biến nhất, ngoài ra có thể gặp nấm da, nấm móng, nấm lưỡi, nấm phổi,... 

Một số triệu chứng của nhiễm nấm âm đạo như:

• Ngứa vùng sinh dục.
• Ra nhiều khí hư màu trắng đục, có thể mùi hôi.
• Đau khi đi tiểu, quan hệ.

Phụ nữ nhiễm HIV bị nhiễm nấm âm đạo tái diễn

Gia tăng khả năng mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác

Người bệnh HIV có nguy cơ cao mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục như giang mai, sùi mào gà, viêm gan B khi quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp bảo vệ.

Họ có thể đối mặt với các triệu chứng nghiêm trọng hơn và gặp khó khăn trong việc điều trị các bệnh này.

Người bệnh HIV có nguy cơ cao mắc bệnh lây qua đường tình dục

3 Thời điểm xét nghiệm HIV ở nữ

Trước tiên, bạn cần hiểu rõ thế nào là phơi nhiễm với HIV? Phơi nhiễm với HIV là sự tiếp xúc trực tiếp với máu hoặc dịch cơ thể của người nhiễm HIV hoặc đang nghi ngờ nhiễm HIV.

Sau khi phơi nhiễm hoặc nghi ngờ phơi nhiễm với HIV, bạn cần đến các cơ sở y tế trong khu vực để được tư vấn, xử lý vết thương phơi nhiễm (nếu có), chỉ định uống thuốc dự phòng và hướng dẫn cách theo dõi.

Ngay sau khi phơi nhiễm, không thể xác định chính xác người tiếp xúc có bị nhiễm HIV hay không bởi đây là "thời kỳ cửa sổ". Giai đoạn này được tính từ thời điểm virus xâm nhập vào cơ thể người bệnh cho đến khi xét nghiệm dương tính. Trong giai đoạn này, xét nghiệm đều âm tính với HIV nhưng trên thực tế họ đã bị nhiễm bệnh.

Thời điểm để xét nghiệm chẩn đoán nhiễm HIV nên thực hiện sau khi phơi nhiễm 4 - 6 tuần, tốt nhất là sau 45 ngày.

Xét nghiệm chẩn đoán HIV nên thực hiện sau phơi nhiễm 4 - 6 tuần

4 Xét nghiệm HIV ở đâu?

Để nhận kết quả chẩn đoán HIV chính xác, bạn cần đến những cơ sở y tế hoặc đơn vị chẩn đoán được Bộ Y tế chứng nhận để thực hiện các xét nghiệm cần thiết.

Nếu bạn nghi ngờ nhiễm HIV, hãy đến Trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC), Trung tâm y tế dự phòng hoặc bệnh viện lớn có trung tâm xét nghiệm uy tín trong khu vực để làm xét nghiệm. Dưới đây là một số địa chỉ uy tín mà bạn có thể tham khảo:

• Tại Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Đại học Y Dược Tp. Hồ Chí Minh, Viện Pasteur Tp. Hồ Chí Minh, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Tp. Hồ Chí Minh,...
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội,...

5 Những lưu ý khi mang thai và phát hiện nhiễm HIV

HIV có thể lây truyền từ mẹ sang con thông qua 3 giai đoạn sau:

• Trong thai kỳ: Virus HIV từ mẹ qua máu rau thai vào cơ thể thai nhi rất sớm, có thể ngay từ tuần thứ 8 thai kì. Khoảng 17 - 25% trẻ có nguy cơ lây nhiễm HIV trong giai đoạn này.
• Khi chuyển dạ đẻ: Virus thông qua các dịch và máu mẹ đi vào cơ thể trẻ. Khoảng 50% trẻ sơ sinh nhiễm HIV từ mẹ ở giai đoạn này.
• Khi cho con bú: HIV có thể lây qua sữa mẹ hoặc các vết nứt ở núm vú đi vào cơ thể trẻ. Khoảng 25% trẻ bị lây nhiễm HIV.

Một số yếu tố giúp giảm tỷ lệ lây truyền từ mẹ sang con như:

• Mẹ được chẩn đoán, phát hiện sớm, tuân thủ điều trị thuốc kháng virus ARV.
• Duy trì ngưỡng tải lượng virus thấp, dưới 200 bản sao/mL máu.
• Áp dụng các biện pháp can thiệp hiệu quả trong suốt quá trình mang thai, khi sinh và khi cho con bú.

Ngược lại, trẻ có nguy cơ nhiễm HIV từ mẹ cao khi có một trong các yếu tố dưới đây:

• Mẹ chưa được điều trị thuốc kháng virus hoặc mới điều trị thuốc ARV dưới 4 tuần trước sinh.
• Tải lượng virus HIV ≥ 200 bản sao/mL máu trong vòng 4 tuần trước sinh.
• Mẹ được chẩn đoán, phát hiện nhiễm HIV muộn lúc chuyển dạ hoặc ngay sau sinh hoặc đang cho con bú.

HIV có thể lây từ mẹ sang con trong quá trình mang thai, chuyển dạ và khi cho con bú

5 Chẩn đoán và điều trị HIV

Chẩn đoán nhiễm HIV

Chẩn đoán xác định nhiễm HIV dựa trên kết quả xét nghiệm tìm kiếm virus trong cơ thể với 3 kỹ thuật trong 3 lần khác nhau. Một số kỹ thuật được dùng để chẩn đoán như:

• Đo tải lượng virus: Xác định tải lượng virus lưu hành trong máu hoặc dịch tiết.
• Xét nghiệm kháng nguyên: Phát hiện trực tiếp kháng nguyên của virus HIV trên bề mặt tế bào lympho T trong máu.
• Xét nghiệm kháng thể: Tìm kháng thể chống lại virus HIV trong cơ thể, chứng minh hệ miễn dịch đã tiếp xúc với HIV.
• Xét nghiệm máu: Đánh giá tình trạng suy giảm miễn dịch thông qua số lượng tế bào bạch cầu lympho.

Điều trị HIV/AIDS

Cho đến nay, không có phương pháp điều trị đặc hiệu HIV/AIDS. Các biện pháp can thiệp chỉ có tác dụng ức chế virus nhân lên, giảm nguy cơ lây lan và kéo dài thời gian sống cho người bệnh.

Một số phương pháp điều trị hỗ trợ phổ biến bao gồm:

• Thuốc kháng virus: Làm chậm tốc độ nhân lên của virus HIV và giúp hạn chế nguy cơ truyền bệnh từ mẹ sang con trong quá trình mang thai và chuyển dạ.
• Thuốc điều hòa miễn dịch: Giúp tăng cường hoạt động của tế bào miễn dịch, giúp chống lại sự tấn công của virus và phòng ngừa các bệnh nhiễm trùng cơ hội.
• Thuốc điều trị dự phòng (PrEP): Dùng cho người có nguy cơ cao trong vòng 72 giờ đầu sau phơi nhiễm với nguồn bệnh.

Hiện nay chưa có biện pháp điều trị HIV khỏi hoàn toàn

Xem thêm

• HIV không lây qua đường nào? 7 con đường an toàn bạn nên biết
• HIV lây qua đường nào? 7 tình huống lây nhiễm cần lưu ý
• Nguy cơ nhiễm HIV từ dịch vụ làm đẹp

Trên đây là những dấu hiệu nhận biết nhiễm HIV ở nữ giới. Hi vọng bài viết trên giúp bạn có thêm kiến thức về bệnh HIV/AIDS để nhận biết sớm các dấu hiệu nhiễm bệnh ở nữ giới, từ đó can thiệp điều trị sớm và hiệu quả. Hãy chia sẻ thông tin hữu ích trên đến mọi người xung quanh bạn nhé!