Bảo hiểm xã hội 1 lần là gì? Chi tiết cách tính và thủ tục nhận như thế nào?

Hiện nay, có rất nhiều trường hợp thay vì chờ đủ tuổi lĩnh lương hưu thì người lao động đăng ký nhận BHXH 1 lần. Tuy nhiên cụ thể loại hình bảo hiểm này như thế nào thì không phải ai cũng biết.

Bảo hiểm xã hội 1 lần là gì?

Điều 3 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, BHXH là sự bù đắp một phần theo quy định của người lao động khi họ bị ốm đau, tai nạn lao động, thai sản, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết.

Trong một số trường hợp, những người tham gia BHXH khi có yêu cầu sẽ được giải quyết BHXH 1 lần.

Điều kiện hưởng BHXH 1 lần

Điều 60 Luật BHXH 2014 quy định 6 trường hợp người tham gia BHXH được nhận BHXH 1 lần, cụ thể:

- Đối tượng đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đóng đủ 20 năm BHXH;

- Đối tượng đủ 55 tuổi nhưng chưa đóng đủ 15 năm BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện (trường hợp là lao động nữ hoạt động ở xã, phường, thị trấn).

- Đối tượng ra nước ngoài định cư;

- Đối tượng đang mắc bệnh nguy hiểm như: Ung thư, bại liệt, phong, lao, HIV/AIDS... theo quy định của Bộ Y tế;

- Công an, bộ đội khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện hưởng lương hưu;

- Đối tượng là người tham gia BHXH bắt buộc 1 năm nghỉ việc hoặc tham gia BHXH tự nguyện sau 01 năm không tiếp tục đóng mà chưa đủ 20 năm đóng.

Cách tính BHXH 1 lần

Điều 19 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBVXH, BHXH 1 lần được tính dựa trên thời gian người lao động tham gia BHXH và mức bình quân tiền lương (Mbqtl) tháng đóng BHXH.

Theo đó, mỗi năm người lao động sẽ được:

- 1,5 tháng bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước 2014;

- 2 tháng bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi;

- 22% các mức tiền lương tháng đã đóng BHXH, tối đa 02 tháng bình quân tiền lương tháng đóng BHXH nếu đóng chưa đủ 01 năm.

Trong đó, mức hưởng BHXH 1 lần không bao gồm số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện, trừ khi người lao động mắc bệnh nguy hiểm tới tính mạng.

Cách tính như sau:

Mức hưởng = (1,5 x Mbqtl x thời gian tham gia BHXH trước năm 2014) + (2 x Mbqtl x thời gian tham gia BHXH từ năm 2014)

- Về thời gian tham gia BHXH

Thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì từ 1 - 6 tháng được tính là nửa năm; từ 7 - 11 tháng tính là 1 năm.

Nếu thời gian đóng BHXH có tháng lẻ tính đến trướng ngày 1/1/2014 thì những tháng lẻ đó chuyển sang giai đoạn đóng BHXH từ 1/1/2014 trở đi để làm căn cứ tính hưởng BHXH 1 lần.

- Về mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH:

+ Mức điều chỉnh thu nhập tháng đóng BHXH của người tham gia BHXH bắt buộc:

+ Mức điều chỉnh thu nhập tháng đóng BHXH của người tham gia BHXH tự nguyện:

Hồ sơ hưởng BHXH 1 lần

- Đơn đề nghị;

- Với đối tượng ra nước ngoài định cư, cần có bản sao công chứng 1 trong những giấy tờ sau:

+ Giấy xác nhận thôi quốc tịch Việt Nam;

+ Hộ chiếu do nước ngoài cấp;

+ Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài;

+ Giấy tờ chừng minh đang làm thủ tục nhập tịch nước ngoài;

+ Giấy tờ chứng minh hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp.

+ Trích sao bệnh án với người đang có bệnh nguy hiểm tới tính mạng.

Thời gian chờ lĩnh BHXH 1 lần

Điều 110 Luật BHXH 2014 quy định, trong thời gián 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ của người lao động đủ điều kiện hưởng BHXH 1 lần, cơ quan BHXH sẽ giải quyết và chi trả cho người lao động.

Nơi lĩnh BHXH 1 lần

Người lao động sẽ nộp hồ sơ tại quan BHXH quận/huyện hoặc cơ quan BHXH tỉnh (trong trường hợp BHXH được phân cấp giải quyết hưởng BHXH 1 lần) tại nơi cư trú (nơi đăng ký thường trú hoặc tạm trú).