Bạch hoa xà thiệt thảo có tác dụng gì? 16 bài thuốc trị bệnh hiệu quả

Bạch hoa xà thiệt thảo là một loại thảo dược quý được sử dụng trong nhiều bài thuốc Y học cổ truyền. Loại cây này có tính mát, tác dụng thanh nhiệt, giải độc, hỗ trợ điều trị các bệnh như ung thư, u bướu, viêm họng,… Hãy cùng tìm hiểu về công dụng của bạch hoa xà thiệt thảo qua bài viết này nhé!

1 Giới thiệu về cây bạch hoa xà thiệt thảo

Bạch hoa xà thiệt thảo là một loại cây thuốc quý mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe con người, có tên khoa học Hedyotis diffusa Willd thuộc họ Cà phê (Rubiaceae).

Loài cây này còn được nhiều người biết đến với những cái tên dân dã như cây lữ đồng, xà thiệt thảo, giáp mãnh thảo hay cỏ lưỡi rắn hoa trắng.

Mô tả bạch hoa xà thiệt thảo

Bạch hoa xà thiệt thảo là cây thân thảo mọc bò trên mặt đất, cao khoảng 20-25cm. Thân cây vuông có màu xanh lục khi non, chuyển sang nâu khi trưởng thành, nhẵn, gốc tròn, phân thành nhiều nhánh.

Lá hình mác thuôn dài, nhỏ, không có cuống, có chiều dài từ 1-3.5 cm và chiều rộng từ 1-2 mm. Mọc đối, gốc lá và đầu lá nhọn, mặt trên lá nhẵn hoặc hơi nháp, mặt dưới lá hình xám nhạt.

Hoa nhỏ, màu trắng, có cuống, mọc ở nách lá rất dễ phân biệt. Mỗi hoa có 4 cánh hoa, 4 lá đài hình mác, mép có lông dạng mi. Quả khô, bao bọc bởi những lá đài tồn tại. Bên trong quả có chứa nhiều hạt màu đen.

Bạch hoa xà thiệt thảo là cây thân thảo, sống lâu năm, mọc bò trên mặt đất

Phân bố

Nhờ khả năng thích nghi tốt với điều kiện đất đai, bạch hoa xà thiệt thảo có thể mọc và phát triển trên các sườn đồi, nơi có độ dốc cao và đất đá sỏi nhiều hoặc ven bờ mương, bờ ruộng, nơi có độ ẩm cao và nguồn nước dồi dào và bãi đất trống.

Ở Việt Nam, cây mọc phổ biến từ Bắc vào Nam, dễ dàng bắt gặp ở các khu vực đồng bằng, trung du và miền núi. Ngoài ra, còn được tìm thấy ở nhiều quốc gia khác như Thái Lan, Trung Quốc, Nhật Bản, Nepal, Indonesia, Malaysia, Bhutan,…

Bạch hoa xà thiệt thảo thường mọc ở các nơi như sườn đồi, bờ mương, bờ ruộng, bãi đất trống

Bộ phận dùng

Thân, lá, hoa của cây bạch hoa xà thiệt thảo đều được sử dụng để làm thuốc. Cây có thể được thu hái quanh năm, tuy nhiên thời điểm tốt nhất là vào mùa hè và mùa thu khi cây ra hoa và có dược tính cao nhất.

Thân, lá, hoa của cây bạch hoa xà thiệt thảo đều được sử dụng để làm thuốc

Thành phần hóa học

Trong cây bạch hoa xà thiệt thảo có chứa nhiều thành phần hóa học quý giá như: iridoid, flavonoid, phenolic, anthraquinone, dầu bay hơi, acid béo, steroid,….

Các thành phần này có tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn, kháng nấm, chống oxy hóa, tăng cường hệ miễn dịch, ức chế sự phát triển của các tế bào ung thư,…

2 Bạch hoa xà thiệt thảo có tác dụng theo Y học hiện đại

Theo các nghiên cứu dược lý và lâm sàng hiện đại, bạch hoa xà thiệt thảo sở hữu nhiều đặc tính y học tiềm năng. Nước sắc của bạch hoa xà thiệt thảo có khả năng ức chế sự phát triển của trực khuẩn mủ xanh, thương hàn.

Ngoài ra, bạch hoa xà thiệt thảo còn có tác dụng kích thích hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh. Đồng thời, hỗ trợ chức năng của tuyến vỏ thượng thận, góp phần nâng cao sức đề kháng cho cơ thể.

Bạch hoa xà thiệt thảo có khả năng ức chế sự phát triển của trực khuẩn mủ xanh

3 Bạch hoa xà thiệt thảo có tác dụng theo Y học cổ truyền

Theo y học cổ truyền, bạch hoa xà thiệt thảo sở hữu vị ngọt đắng, tính hàn, tác động lên các kinh vị, đại tràng và tiểu tràng. Giúp cơ thể thanh lọc độc tố, giải nhiệt hiệu quả, thúc đẩy quá trình bài tiết nước và độc tố ra khỏi cơ thể, cải thiện tình trạng đầy bụng, khó tiêu, táo bón, ức chế sự phát triển của tế bào ung thư.

Bạch hoa xà thiệt thảo giúp thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu, từ đó hỗ trợ điều trị hiệu quả các bệnh viêm nhiễm như viêm họng, viêm đường tiết niệu, viêm gan, sỏi mật, phù thũng,… Ngoài ra, còn được sử dụng để xử lý vết thương, vết cắn của rắn, côn trùng đốt cũng như giảm đau lưng và đau khớp.

Bạch hoa xà thiệt thảo có thể chế biến bằng cách sắc thuốc uống để giúp chữa sỏi mật và viêm ống mật. Giã nát và đắp lên vết thương để giảm triệu chứng mụn nhọt và sưng đau. Đồng thời, kết hợp cùng các loại thảo khác để điều trị hen suyễn và viêm amidan.

Bạch hoa xà thiệt thảo cải thiện tình trạng đầy bụng, khó tiêu, táo bón

3 Các bài thuốc trị bệnh từ bạch hoa xà thiệt thảo

Sau đây là một số bài thuốc trị bệnh từ bạch hoa xà thiệt thảo:

Bài thuốc trị viêm gan vàng da

Một thang thuốc bao gồm:

• Nguyên liệu: bạch hoa xà thiệt thảo 40g, hạ khô thảo 40g, cam thảo 16g.
• Chế biến: rửa sạch, cho tất cả các nguyên liệu vào nồi. Thêm nước lọc vừa đủ, sắc với lửa nhỏ. Tắt bếp, lọc lấy nước thuốc, chia thành 3 phần bằng nhau.
• Cách dùng: uống mỗi phần thuốc (1/3 thang) sau bữa ăn sáng, trưa và tối.

Bạch hoa xà thiệt thảo chữa viêm gan vàng da

Bài thuốc trị ung nhọt

Một thang thuốc bao gồm:

• Nguyên liệu: bạch hoa xà thiệt thảo 120g, bán chi liên tươi 60g.
• Chế biến: rửa sạch, cho tất cả các nguyên liệu vào nồi. Thêm nước lọc vừa đủ, sắc với lửa nhỏ. Tắt bếp, lọc lấy nước thuốc.
• Cách dùng: uống mỗi ngày một lần, tốt nhất là vào buổi sáng sau khi ăn.

Ngoài ra, bạn có thể giã nát bạch hoa xà thiệt thảo và bán chi liên, cho hỗn hợp vào miếng gạc hoặc vải mỏng. Đắp hỗn hợp đó lên chỗ đau, sưng tấy hoặc viêm nhiễm và nên thay thuốc 2-3 lần mỗi ngày.

Bạch hoa xà thiệt thảo chữa ung nhọt

Bài thuốc trị viêm amidan cấp

Một thang thuốc bao gồm:

• Nguyên liệu: bạch hoa xà thiệt thảo 12g, xa tiền thảo 12g
• Chế biến: rửa sạch, cho tất cả các nguyên liệu vào nồi. Thêm nước lọc vừa đủ, sắc với lửa nhỏ. Tắt bếp, lọc lấy nước thuốc.
• Cách sử dụng: uống nước thuốc trong ngày, có thể chia nhỏ thành nhiều lần uống và uống thuốc khi còn ấm.

Bạch hoa xà thiệt thảo chữa viêm amidan cấp

Bài thuốc trị viêm đường tiết niệu, tiểu buốt, tiểu gắt

Một thang thuốc bao gồm:

• Nguyên liệu: bạch hoa xà thiệt thảo 40g, dã cúc hoa 40g, kim ngân hoa 40g, thạch vi 20g.
• Chế biến: rửa sạch, cho tất cả các nguyên liệu vào nồi. Thêm nước lọc vừa đủ, sắc với lửa nhỏ. Tắt bếp, lọc lấy nước thuốc.
• Cách sử dụng: uống thay nước trà hàng ngày.

Bạch hoa xà thiệt thảo chữa viêm đường tiết niệu

Bài thuốc trị ho do viêm phổi

Một thang thuốc bao gồm:

• Nguyên liệu: bạch hoa xà thiệt thảo 40g, trần bì 12g.
• Chế biến: rửa sạch, cho tất cả các nguyên liệu vào nồi. Thêm nước lọc vừa đủ, sắc với lửa nhỏ. Tắt bếp, lọc lấy nước thuốc.
• Cách sử dụng: uống nước thuốc trong ngày, có thể chia nhỏ thành nhiều lần uống.

Bạch hoa xà thiệt thảo chữa viêm phổi

Bài thuốc trị viêm loét cổ tử cung

Một thang thuốc bao gồm:

• Nguyên liệu: bạch hoa xà thiệt thảo, bạch anh, nhất chi hoàng hoa mỗi loại 30g, quán chúng 15g.
• Chế biến: rửa sạch, cho tất cả các nguyên liệu vào nồi. Thêm nước lọc vừa đủ, sắc với lửa nhỏ. Tắt bếp, lọc lấy nước thuốc.
• Cách dùng: uống mỗi ngày một lần, dùng liên tục trong 1 tháng.

Bạch hoa xà thiệt thảo chữa viêm loét tử cung

Bài thuốc trị rắn cắn

Một thang thuốc bao gồm:

• Nguyên liệu: bạch hoa xà thiệt thảo tươi 60g, 200ml rượu.
• Cách thực hiện: rửa sạch, sắc với 200ml rượu. Sau đó, gạn lấy nước thuốc, chia thành 3 phần bằng nhau.
• Cách sử dụng: uống mỗi phần nước thuốc (1/3 thang) sau bữa ăn sáng, trưa và tối. Đồng thời, dùng bã thuốc đắp lên vết rắn cắn để giảm sưng tấy và ngứa ngáy nên thay bã thuốc 2-3 lần mỗi ngày.

Lưu ý: Đây chỉ là biện pháp sơ cứu tạm thời, cần đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt.

Bạch hoa xà thiệt thảo chữa rắn cắn

Bài thuốc trị phù thũng, sung huyết

Một thang thuốc bao gồm:

• Nguyên liệu: 40g bạch hoa xà thiệt thảo, 30g rễ cỏ tranh, 20g râu ngô và 10g cam thảo.
• Cách thực hiện: rửa sạch, cho tất cả các nguyên liệu vào nồi. Sau đó, gạn lấy nước thuốc, chia thành 3 phần bằng nhau.
• Cách sử dụng: uống một thang thuốc sau bữa ăn sáng, trưa và tối. Dùng thuốc mỗi ngày đến khi khỏi bệnh.

Bạch hoa xà thiệt thảo chữa phù thũng

Bài thuốc hỗ trợ điều trị sỏi mật

Một thang thuốc bao gồm:

• Nguyên liệu: bạch hoa xà thiệt thảo 30g, kim tiền thảo 20g, màng trong mề gà sao cách cát cho vàng 16g, cam thảo dây 10g.
• Cách thực hiện: rửa sạch, cho tất cả các nguyên liệu vào nồi. Sau đó, gạn lấy nước thuốc, chia thành 3 phần bằng nhau.
• Cách sử dụng: uống một thang thuốc sau bữa ăn sáng, trưa và tối. Dùng thuốc mỗi ngày đến khi khỏi bệnh.

Bạch hoa xà thiệt thảo hỗ trợ trị sỏi mật

Hỗ trợ điều trị ung thư phổi

Một thang thuốc bao gồm:

• Nguyên liệu: bạch hoa xà thiệt thảo và bạch mao căn mỗi loại 160g.
• Cách thực hiện: rửa sạch, cho tất cả các nguyên liệu vào nồi. Thêm nước lọc vừa đủ, sắc với lửa nhỏ. Tắt bếp, lọc lấy nước thuốc.
• Cách sử dụng: uống nước thuốc cùng với nước đường nhạt sẽ có vị ngọt dễ chịu. Nên uống nhiều lần trong ngày để có kết quả tốt nhất.

Bạch hoa xà thiệt thảo hỗ trợ trị ung thư phổi

Hỗ trợ điều trị ung thư dạ dày

Một thang thuốc bao gồm:

• Nguyên liệu: 60g mỗi loại bạch hoa xà thiệt thảo và bạch mao căn, 40g mỗi loại hạt bo bo và đường đỏ.
• Cách thực hiện: rửa sạch, cho tất cả các nguyên liệu vào nồi. Thêm nước lọc vừa đủ, sắc với lửa nhỏ. Tắt bếp, lọc lấy nước thuốc.
• Cách sử dụng: uống thay nước lọc hàng ngày.

Bạch hoa xà thiệt thảo hỗ trợ trị ung thư dạ dày

Hỗ trợ điều trị ung thư gan

Một thang thuốc bao gồm:

• Nguyên liệu: 50g xạ đen và 20g mỗi loại bạch hoa xà thiệt thảo và bán chi liên.
• Cách thực hiện: rửa sạch, cho tất cả các nguyên liệu vào nồi. Thêm nước lọc vừa đủ, sắc với lửa nhỏ đến khi nước còn khoảng 0.5 lít. Tắt bếp, lọc lấy nước thuốc.
• Cách sử dụng: uống nước thuốc hàng ngày, có thể chia nhỏ thành nhiều lần uống.

Bạch hoa xà thiệt thảo hỗ trợ trị ung thư gan

Hỗ trợ điều trị ung thư thực quản

Hỗ trợ điều trị ung thư vòm họng

Một thang thuốc bao gồm:

• Nguyên liệu: 30g bạch hoa xà thiệt thảo, 30g đan sâm, 30g tử thảo, 60g dã bồ đào, 60g bán chi liên và thêm một ít cam thiềm bì, bán hạ, thiên long, cam thảo, cấp tính từ.
• Cách thực hiện: rửa sạch, cho tất cả các nguyên liệu vào nồi. Thêm nước lọc vừa đủ, sắc với lửa nhỏ đến khi còn khoảng 2 lít. Tắt bếp, lọc lấy nước thuốc.
• Cách sử dụng: uống nước thuốc hàng ngày, có thể chia nhỏ thành nhiều lần uống.

Bạch hoa xà thiệt thảo hỗ trợ trị ung thư vòm họng

Hỗ trợ điều trị ung thư cổ tử cung

Một thang thuốc bao gồm:

• Nguyên liệu: bạch hoa xà thiệt thảo, hải tảo, côn bố, đương quy, tục đoạn, bán chi liên mỗi loại 24g, kết hợp thêm hương phụ, toàn yết, bạch thược, sài hồ, phục linh.
• Cách thực hiện: rửa sạch, cho tất cả các nguyên liệu vào nồi. Thêm nước lọc vừa đủ, sắc với lửa nhỏ. Tắt bếp, lọc lấy nước thuốc.
• Cách sử dụng: uống nước thuốc hàng ngày.

Bạch hoa xà thiệt thảo hỗ trợ trị ung thư cổ tử cung

Hỗ trợ điều trị ung thư tuyến tiền liệt

Một thang thuốc bao gồm:

• Nguyên liệu: 15g mỗi loại gồm bạch hoa xà thiệt thảo, sinh hoàng kỳ, thổ phục linh, xuyên sơn giáp, 12g mỗi loại tiên linh tỳ, hà thủ ô, kỷ tử, thất diệp nhất chi hoa, đảng sâm, ngưu tất, bạch thược 6g mỗi loại gồm nhục thung dung, ba kích, đại hoàng chế, chích cam thảo, tri mẫu và 10g hoàng bá sao.
• Cách thực hiện: rửa sạch, cho tất cả các nguyên liệu vào nồi. Thêm nước lọc vừa đủ, sắc với lửa nhỏ. Tắt bếp, lọc lấy nước thuốc.
• Cách sử dụng: uống nước thuốc hàng ngày, có thể chia nhỏ thành nhiều lần uống.

Bạch hoa xà thiệt thảo hỗ trợ trị ung thư tuyến tiền liệt

4 Lưu ý khi sử dụng bạch hoa xà thiệt thảo

Dạng dùng và liều sử dụng

Bạch hoa xà thiệt thảo là một vị thuốc quý với nhiều công dụng đa dạng trong Y học cổ truyền. Loài cây này được sử dụng dưới nhiều dạng khác nhau như sắc nước thuốc uống, đắp trực tiếp hoặc bào chế thành thuốc tiêm.

Ở một số quốc gia, thảo dược này được bào chế thành thuốc tiêm, sử dụng để hỗ trợ điều trị các bệnh như ung thư, viêm nhiễm ở phế quản, phổi, viêm họng, viêm ruột thừa,...

Liều lượng sử dụng có thể thay đổi tùy theo tình trạng bệnh lý và cơ địa của mỗi người. Bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc thầy thuốc trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn và hiệu quả. 

Liều lượng sử dụng có thể thay đổi tùy theo tình trạng bệnh lý và cơ địa của mỗi người

Đối tượng không nên dùng

Mặc dù bạch hoa xà thiệt thảo là một loại thảo dược quý giá với nhiều tác dụng hỗ trợ sức khỏe, nhưng nó cũng có thể gây ra một số tác hại nếu sử dụng không đúng cách. Do đó, một số đối tượng không nên sử dụng bao gồm:

• Phụ nữ mang thai và cho con bú không nên dùng loại dược liệu này vì có thể gây dị tật bẩm sinh, sảy thai hoặc ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ.
• Trẻ em không nên sử dụng cây thuốc này vì có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.
• Đàn ông yếu sinh lý nên tránh dùng bạch hoa xà thiệt thảo vì nó có thể làm giảm khả năng sinh sản.

Phụ nữ mang thai và cho con bú không nên dùng loại dược liệu này

Cách nhận biết để tránh nhầm lẫn bạch hoa xà thiệt thảo

Hai loại cây đều có tên gọi là "Bạch hoa xà", tuy nhiên để phân biệt rõ ràng, bạch hoa xà thiệt thảo thường được gọi đầy đủ là "Bạch hoa xà thiệt thảo lá to". Cả hai loại cây đều có thân thảo, mọc hoang dã ở nhiều nơi và có công dụng tương tự nhau.

Để tránh nhầm lẫn và sử dụng sai dược liệu, bạn cần chú ý đến các đặc điểm nhận biết sau:

Hình thái:

• Bạch hoa xà thiệt thảo: thân cây nhỏ, mọc bò. Lá nhỏ, hẹp, hình bầu dục nhọn. Hoa trắng, nhỏ, mọc thành chùm ở ngọn cành. Quả khô màu xanh, đầu bằng, bên trong quả có nhiều hạt góc cạnh. Bạch hoa xà thiệt thảo có mùi thơm khi nghiền nát.
• Bạch hoa xà: thân cây mọc thẳng, có thể cao đến 1 mét. Lá to, hình bầu dục thuôn dài, mép lượn sóng. Hoa trắng, to hơn so với Bạch hoa xà thiệt thảo, mọc thành cụm ở nách lá. Quả khô màu nâu đỏ hay đen sẫm, đầu nhọn hay cong lại. Bạch hoa xà không có mùi khi nghiền nát.

Phân bố:

• Bạch hoa xà thiệt thảo: Phân bố rộng rãi ở nhiều nơi, đặc biệt là các vùng đất ẩm thấp.
• Bạch hoa xà : Phân bố chủ yếu ở các vùng đồi núi, khu vực khô hạn.

Bên phải là bạch hoa xà, bên trái là bạch hoa xà thiệt thảo

Xem thêm:

• Cây vòi voi có tác dụng gì? Chữa được bệnh gì? Lưu ý khi sử dụng
• Cỏ ngọt là gì? 8 tác dụng của cỏ ngọt đối với sức khoẻ bạn nên biết
• Cây mã đề là gì? 3 tác dụng của cây mã đề đối với sức khỏe

Bạch hoa xà thiệt thảo là một vị thuốc quý có nhiều công dụng trong điều trị các bệnh lý khác nhau. Hy vọng bài viết đã cung cấp thêm kiến thức về dược liệu cho bạn. Nếu thấy bài viết hữu ích, hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè nhé!