Tự tiêm thuốc điều trị đái tháo đường, cụ bà 81 tuổi nguy kịch

ThS.BS Võ Tuấn Khoa, Khoa Nội tiết, Bệnh viện Nhân dân 115 khuyến cáo bệnh nhân đái tháo đường cần hết sức lưu ý khi tiêm insulin vì nếu dùng sai bơm tiêm có thể gây ra hạ đường huyết nặng, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

Trường hợp của nữ bệnh nhân H.T.V., 81 tuổi, ở Long An được điều trị tại khoa Nội tiết Bệnh viện Nhân dân 115 vừa qua là một ví dụ.

Bệnh nhân H.T.V. mắc đái tháo đường kèm tăng huyết áp và nhồi máu não 10 năm nay, điều trị tại địa phương.

Cách nhập viện 1 ngày, bệnh nhân đi khám bệnh định kỳ và bác sĩ phát hiện bệnh nhân có suy giảm chức năng thận nên tạm ngưng các thuốc hạ đường huyết uống và chỉ định tiêm insulin theo toa (lọ insulin có hàm lượng 100 đơn vị/1ml và tiêm dưới da ngày một lần vào buổi chiều liều 15 đơn vị).

Đây là lần đầu tiên bệnh nhân được chỉ định tiêm insulin nên bác sĩ khuyến cáo bệnh nhân và người nhà đến nơi hướng dẫn tiêm insulin tại bệnh viện nhưng người nhà từ chối vì không có thời gian chờ đợi.

Sau đó, người nhà tự ý mua bơm tiêm 10 ml (loại thông thường) tại nhà thuốc và tiêm cho bệnh nhân 8 ml insulin trong lọ.

Sau khi tiêm, bệnh nhân cảm giác mệt mỏi và lơ mơ, được đưa nhập viện bệnh viện Nhân Dân 115 trong tình trạng tri giác lơ mơ, không có dấu yếu liệt chi.

Các bác sĩ sau khi thăm khám và làm các xét nghiệm chẩn đoán bệnh nhân hạ đường huyết nặng do dùng quá liều insulin cực lớn vì dùng sai bơm tiêm - Đái tháo đường - Tăng huyết áp - Bệnh thận mạn.

Bệnh nhân được được tiêm tĩnh mạch dung dịch Glucose 30% và tiếp tục duy trì Glucose 10% qua vài ngày sau.

ThS.BS Võ Tuấn Khoa, Khoa Nội tiết, Bệnh viện Nhân dân 115 cho biết: Đây là trường hợp hạ đường huyết nghiêm trọng ở người bệnh đái tháo đường mới sử dụng insulin.

Các yếu tố thúc đẩy bệnh nhân này bị hạ đường huyết nặng bao gồm: 

- Tiêm quá liều insulin cực lớn (800 đơn vị insulin/một lần tiêm, trong khi liều thông thường cao nhất 40 đơn vị/một lần tiêm) do dùng kim tiêm insulin sai. Đây là nguyên nhân chính.

- Ngoài ra tình trạng suy giảm chức năng thận có thể góp phần.

Qua tình huống trên, Khoa khuyến cáo:

- Tất cả bệnh nhân đái tháo đường khi được chỉ định dùng insulin thì bác sĩ hay nhân viên y tế nên dành thời gian hướng dẫn cho bệnh nhân hay người nhà cách thức tự tiêm insulin.

- Nếu điều kiện cho phép, nên dùng insulin dưới dạng bút chích insulin với ưu điểm dễ sử dụng, ít đau, định liều chính xác cho bệnh nhân.

- Trong trường hợp phải dùng insulin trong lọ, bệnh viện hay phòng khám nên cung cấp luôn kim insulin phù hợp thay vì bệnh nhân phải mua kim insulin có thể tiềm ẩn rủi ro không đúng loại kim.