Khi GenZ phương Tây chọn kungfu thay vì TikTok

Sức hút của Kungfu Thiếu Lâm: Khi người trẻ phương Tây tìm về văn hoá phương Đông

Ngày càng nhiều người trẻ trên khắp thế giới tìm hiểu về kungfu Thiếu Lâm, thậm chí không ngại sang tận Trung Quốc trải nghiệm trực tiếp các khóa tu luyện. 

Di sản của những tên tuổi như Lý Tiểu Long, Thành Long, Lý Liên Kiệt hay những bộ phim về kungfu kinh điển như “Túy Quyền”, “Đội Bóng Thiếu Lâm”, “Karate Kid”, “Tân Thiếu Lâm Tự”... đã đưa võ thuật Trung Hoa lên vị thế toàn cầu. 

Các bộ phim về kungfu phần lớn đều khai thác sâu sắc triết lý Thiếu Lâm, từ quá trình tu luyện gian khổ, giá trị đoàn kết, đến phát triển nội tâm thông qua võ thuật. Chúng không chỉ là nguồn cảm hứng giải trí mà còn là cánh cửa đưa khán giả toàn cầu tiếp cận nền văn hóa Thiếu Lâm và thôi thúc ý chí tìm tòi và học hỏi về một cách sâu sắc hơn.

Làn sóng quốc tế đổ về Thiếu Lâm Tự

Nam ca sĩ người Đức Alea der Bescheidene, thủ lĩnh ban nhạc metal Saltatio Mortis, vừa thông báo đã bắt đầu khóa tu kéo dài 18 ngày tại chùa Thủy Dục (hay Thuỷ Dục Tự), vốn là một nhánh của Thiếu Lâm Tự - ngôi chùa được mệnh danh là cái nôi của kungfu Thiếu Lâm với lịch sử hơn 1500 năm.

Cùng thời điểm trên, Victor Wembanyama, ngôi sao bóng rổ 21 tuổi người Pháp đang thi đấu cho câu lạc bộ San Antonio Spurs tại giải NBA cũng đã xuống tóc và bắt đầu khóa tu 10 ngày tại Thiếu Lâm Tự trên núi Tung Sơn (Hà Nam). 

Theo CNN đưa tin, ngôi sao Tân binh của năm mùa 2023-2024 vừa trải qua một mùa giải khốc liệt: “Anh phải ngừng thi đấu từ tháng 2 do bị chẩn đoán mắc chứng huyết khối tĩnh mạch sâu hiếm gặp. Vài tuần sau đó, đội Spurs chính thức bị loại khỏi vòng play-off”.

Những hình ảnh Wembanyama với cái đầu trọc, khoác áo tu hành, hay Bescheidene múa quyền cùng các nhà sư và hòa mình vào lối sống Thiếu Lâm lan truyền mạnh mẽ trên mạng xã hội Trung Quốc và thu hút nhiều sự chú ý.

Giống như Alea der Bescheidene và Victor Wembanyama, nhiều người trẻ tại châu Âu và Mỹ đang thể hiện sự quan tâm chân thành và ngày càng sâu sắc đối với văn hóa võ thuật truyền thống Trung Hoa. 

Liên tục trong các năm qua, Thiếu Lâm tổ chức các chương trình mang tính quốc tế như “Thiếu Lâm Khảo Công Đại Hội” (một kỳ thi kungfu), cũng như mở lớp ngắn hạn kéo dài từ vài tuần đến vài tháng cho đệ tử khắp thế giới. Mỗi năm có hàng ngàn học viên từ hơn 50 quốc gia đến các ngôi chùa Thiếu Lâm để trải nghiệm, tu tập.

Theo China News, hiện có khoảng 100 triệu người yêu thích văn hóa Thiếu Lâm và tập luyện kungfu Thiếu Lâm. Trong đó khoảng 60 triệu người là kiều bào Trung Quốc hoặc người nước ngoài, đang xem kungfu - văn hóa Thiếu Lâm là một phần trong đời sống tinh thần và rèn luyện sức khỏe của họ.

Sun Jiashan, nghiên cứu viên tại Học viện Hành chính Văn hóa và Du lịch Trung ương nước này chia sẻ với tờ Global News trong một phỏng vấn mới đây: “Văn hóa Thiếu Lâm và kungfu Trung Hoa được yêu thích tại nước ngoài một phần nhờ vào sự hiện diện nổi bật của chúng trong phim ảnh và truyền thông đại chúng.” 

Ông nhấn mạnh: “Những biểu tượng như Lý Tiểu Long, Thành Long, Lý Liên Kiệt đã đưa hình ảnh kungfu Thiếu Lâm đến với công chúng toàn cầu, biến nó thành một biểu tượng văn hóa Trung Hoa”.

Từ luyện võ đến tu dưỡng

Người nước ngoài tham gia khóa tu ở những ngôi chùa Thiếu Lâm thường ăn uống và sinh hoạt giống các nhà sư bản địa, trong đó nội dung trọng tâm hằng ngày là nghiên cứu và tập luyện kungfu.

Đối với giới trẻ quốc tế, họ tìm đến kungfu để rèn luyện sự kiên nhẫn, tăng cường sự tự tin, tái lập mối quan hệ với thời gian và không gian, một điều rất dễ bị bỏ quên hoặc sao nhãng trong nhịp sống hiện đại hối hả.

Thông qua hoạt động tập luyện và những trải nghiệm thực tế tại Thiếu Lâm, nhiều người tìm thấy sự kết nối giữa thân - tâm - trí, đồng thời cảm nhận được chiều sâu văn hóa và tinh thần của Thiền tông Trung Hoa, không đơn thuần là võ thuật mà còn là một lối sống, một phương pháp tu dưỡng.

Không dừng ở võ thuật, người trẻ phương Tây còn mở rộng mối quan tâm tới y học cổ truyền, phong thủy, trà đạo và thư pháp. Những thực hành này không chỉ là văn hóa Trung Hoa, mà còn mang đến góc nhìn mới về sức khỏe, thẩm mỹ và mối liên kết giữa con người với tự nhiên, những điều mà nhiều người xem là liều thuốc chữa lành cho những khủng hoảng hiện đại: stress, kiệt sức và lạc lõng.

Lan toả văn hoá: Thách thức và cơ hội 

Sức hấp dẫn đặc biệt của văn hóa Trung Hoa nằm ở chiều sâu và tính liên tục. Suốt hàng nghìn năm, những tư tưởng như Nho giáo, Đạo giáo, Phật giáo vẫn còn nguyên giá trị trong thời đại mới, đề cao sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên, lòng hiếu thảo, giáo dục, và sự an trú nội tâm.

Những quan điểm này mang đến cho người trẻ phương Tây một hệ giá trị bổ sung, khác biệt với lối sống nhanh, cá nhân hóa, phổ biến tại chính quê hương họ, từ đó khơi gợi sự tò mò về cách sống và định hướng mới.

Hơn hết, văn hóa Trung Hoa được yêu thích vì không bị đóng khung trong quá khứ. Các nghệ sĩ, nhà văn, kiến trúc sư và nhà thiết kế đương đại Trung Quốc đang tích cực đưa văn hoá nước nhà ra toàn cầu, trong khi vẫn giữ mối gắn kết với cội nguồn. 

Chính sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại đã khiến Trung Quốc vừa là chiếc nôi văn minh xưa, vừa là hình ảnh của một quốc gia tiên phong trong tương lai.

Làn sóng yêu thích văn hóa Trung Hoa còn được thúc đẩy bởi mức độ tiếp cận ngày càng dễ dàng. Phim ảnh, truyền thông, trò chơi điện tử, các chương trình giao lưu văn hóa, du học, mạng xã hội và hàng loạt nội dung sáng tạo từ influencer giúp người trẻ khắp thế giới hiểu sâu hơn về văn hóa Trung Hoa, biến nó thành một hiện diện mạnh mẽ trên trường quốc tế. 

Tuy vậy, cũng có một số ý kiến cảnh báo về xu hướng thương mại hóa trải nghiệm Thiếu Lâm, lo ngại nếu các công ty dịch vụ biến những ngôi chùa Thiếu Lâm thành “tour đại trà” thì có thể làm mất đi tính nguyên bản cũng như ý nghĩa của văn hoá Thiếu Lâm.

Trong khi đó, số đông vẫn đồng thuận rằng xu hướng tìm hiểu văn hóa Thiếu Lâm phản ánh sự quan tâm và nhu cầu tìm hiểu thực sự, mang lại cơ hội quảng bá về đất nước họ. Để duy trì điều đó, Thiếu Lâm Tự cần cân bằng giữa tiếp đón quốc tế và bảo tồn truyền thống.