Nuôi dưỡng tư duy sáng tạo cho trẻ từ sớm: Vai trò của cha mẹ trong thời đại công nghệ

Vì sao tư duy sáng tạo quan trọng với trẻ?

Tư duy sáng tạo không chỉ dành riêng cho nghệ thuật. Đó là khả năng suy nghĩ linh hoạt, kết nối các ý tưởng mới và đưa ra giải pháp khác biệt cho những vấn đề quen thuộc. Theo các nghiên cứu giáo dục, trẻ em có khả năng sáng tạo cao thường:

• Tự tin hơn khi đối mặt với thử thách
• Có khả năng giải quyết vấn đề tốt hơn
• Phát triển kỹ năng giao tiếp và hợp tác tốt hơn
• Dễ dàng thích nghi với sự thay đổi trong môi trường học tập và xã hội

Trong thời đại mà trí tuệ nhân tạo và công nghệ tự động hóa ngày càng phổ biến, những kỹ năng như sáng tạo, tư duy phản biện và giao tiếp sẽ là “vũ khí” giúp trẻ khác biệt.

Những yếu tố cản trở sự sáng tạo của trẻ

Trong quá trình nuôi dạy con, nhiều bậc phụ huynh vô tình giới hạn sự sáng tạo của trẻ bởi:

• Lịch học dày đặc, thiếu thời gian vui chơi tự do
• Áp lực điểm số và kỳ vọng thành tích
• Thiếu không gian trải nghiệm và thử sai
• Tiếp xúc quá nhiều với thiết bị điện tử mà không có định hướng

Điều quan trọng là cần cân bằng giữa việc học tập, vui chơi và trải nghiệm để trẻ phát triển một cách toàn diện cả về tư duy và cảm xúc.

Vai trò của cha mẹ trong việc nuôi dưỡng tư duy sáng tạo

Cha mẹ chính là người thầy đầu tiên và lâu dài nhất trong cuộc đời trẻ. Để hỗ trợ trẻ phát triển tư duy sáng tạo, cha mẹ có thể:

1. Tạo môi trường khuyến khích khám phá

Hãy để trẻ được tự do tưởng tượng, đặt câu hỏi, thử sai và tự tìm cách giải quyết vấn đề. Thay vì đưa ra đáp án, cha mẹ nên gợi mở để trẻ tự suy nghĩ.

2. Hạn chế việc “làm thay”

Khi trẻ gặp khó khăn, thay vì “nhúng tay” giúp đỡ ngay, hãy khuyến khích trẻ nghĩ thêm một chút, thử cách khác, hoặc tự tìm thông tin để giải quyết.

3. Khuyến khích trải nghiệm mới

Cho trẻ tham gia các hoạt động nghệ thuật, thủ công, chơi Lego, kể chuyện sáng tạo, viết truyện, lập trình game... là những cách rất tốt để nuôi dưỡng sự sáng tạo.

4. Đồng hành cùng con trong môi trường số

Công nghệ không phải là “kẻ thù” nếu được sử dụng đúng cách. Hãy định hướng cho trẻ sử dụng công nghệ như công cụ sáng tạo – ví dụ như thiết kế hình ảnh, lập trình game, xây dựng thế giới trong Minecraft hay thử nghiệm AI đơn giản.

Workshop – không gian kết nối và đồng hành cùng con trong thời đại công nghệ

Bắt đầu từ tháng 8 đến tháng 10/2025, chuỗi workshop trực tuyến ThinkLab do TechTrain – đơn vị giáo dục công nghệ quốc tế chuyên cung cấp các khóa học STEAM và lập trình cho trẻ em – tổ chức, sẽ mang đến cho phụ huynh những buổi trò chuyện cởi mở xoay quanh chủ đề nuôi dạy trẻ trong thời đại công nghệ. Với định hướng giúp gia đình trở thành những “Future-Ready Families”, chương trình mang đến những góc nhìn thực tế, lời khuyên chuyên môn và các mẹo hữu ích để cha mẹ có thể tự tin đồng hành cùng con trong hành trình làm quen, sử dụng và sáng tạo với công nghệ.

Đây là chuỗi hoạt động miễn phí, được thiết kế như một “Smart Tech Parenting Series” – nơi ba mẹ có thể học hỏi cách tạo ra môi trường công nghệ lành mạnh, khơi gợi tư duy sáng tạo cho con và rèn luyện kỹ năng mềm ngay từ sớm.

Với tư duy sáng tạo là hành trang không thể thiếu của trẻ trong tương lai. Cha mẹ đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc khơi dậy và nuôi dưỡng ngọn lửa sáng tạo ấy, ngay từ những năm tháng đầu đời. Bằng cách tạo môi trường trải nghiệm đa dạng, định hướng sử dụng công nghệ tích cực, và đồng hành cùng con trong từng bước nhỏ, bạn đang giúp trẻ trở thành một “công dân số” tự tin, linh hoạt và sáng tạo.