Tiềm năng của trí tuệ nhân tạo (AI) trong lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ

AI giải quyết bất bình đẳng trong chăm sóc sức khoẻ

Tại diễn đàn “World Economic Forum on ASEAN 2018”, một trong những hứa hẹn khá lý thú của ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong y tế là tiềm năng “dân chủ hóa” hoạt động chăm sóc sức khỏe trên toàn cầu.

Đối với các quốc gia phát triển, AI giải quyết sự bất bình đẳng ngày càng tăng giữa cung cấp dịch vụ chăm sóc cho người giàu và người nghèo. Đối với các nước đang phát triển, AI hứa hẹn sẽ cải thiện khả năng tiếp cận và chất lượng chăm sóc cho người dân, vốn bị cản trở bởi cơ sở hạ tầng và kỹ năng kém.

Sức mạnh của AI nằm ở khả năng tăng cường các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Như một trợ lý cá nhân thông minh đặc biệt, AI có thể phân tích khối lượng dữ liệu khổng lồ nhanh hơn bất kỳ ai, bằng cách mã hóa kinh nghiệm nhiều năm của các chuyên gia y tế.

Cùng với máy học, AI đưa kiến thức của các bác sĩ giỏi nhất trên thế giới đến hàng nghìn điểm truy cập giúp chẩn đoán nhanh hơn và chính xác hơn. 

Điều thú vị nhất là công nghệ tiên tiến ngày nay có thể tiếp tục học hỏi và tinh chỉnh để cải thiện độ chính xác theo thời gian. Công nghệ tiên tiến không thay được bác sĩ, điều này là chắc chắn, sử dụng AI hiệu quả và có trách nhiệm luôn đòi hỏi sự kết hợp giữa khoa học dữ liệu (data science) và kiến thức khoa học về y tế, đảm bảo rằng lượng dữ liệu ngày càng tăng luôn được diễn giải trong bối cảnh thực tế.

Nhưng với AI, có thể áp dụng kiến thức của các bác sĩ giỏi nhất thế giới trên phạm vi toàn cầu để chẩn đoán nhanh hơn và chính xác hơn.

Tăng cường khả năng tự kiểm soát bệnh tật

Một lợi ích to lớn khác của AI là khả năng xây dựng một cách nhìn chi tiết, đơn lẻ cho từng bệnh nhân nhưng bắt cặp với tất cả các dữ liệu chăm sóc sức khỏe từng đã được thu thập được trên nhiều bệnh nhân khác trước đó, từ dấu hiệu sinh tồn cho đến các triệu chứng khác.

Với AI, việc thu nhận ngay lập tức toàn bộ bệnh sử của bệnh nhân và khả năng bao phủ và phân tích nhiều bộ dữ liệu cùng lúc giúp dễ dàng phát hiện ra bất kỳ sự bất thường nào, điều này vượt quá khả năng của một bác sĩ.

Đây không chỉ là một bước tiến lớn trong điều trị các bệnh lý với tỷ lệ sống còn cao hơn khi phát hiện bệnh sớm hơn, như ung thư, AI còn giúp các hệ thống chăm sóc sức khỏe dễ dàng chuyển trọng tâm và nguồn lực từ chữa bệnh sang phòng bệnh. Nhất là các bệnh không lây nhiễm như bệnh tim mạch và tiểu đường, vốn là mối đe dọa ngày càng tăng trong các nước ASEAN.

Ngoài ra, khả năng điều trị từ xa do AI cung cấp và khả năng trang bị cho bệnh nhân giúp ngăn ngừa và tự kiểm soát một số bệnh mạn tính là biện pháp hữu hiệu để cải thiện sức khỏe ở vùng sâu, vùng xa.

Quyền sở hữu thiết bị di động trong dân số tăng lên sẽ là điều kiện thuận lợi để mọi người dễ dàng thu thập và theo dõi dữ liệu sức khỏe của chính mình theo thời gian thực. Điều này sẽ đóng một vai trò lớn trong việc chuyển dịch vụ chăm sóc sức khỏe từ bệnh viện về nhà.

Cuối cùng, AI còn có khả năng giải quyết sự lây lan của các bệnh truyền nhiễm, giúp các quốc gia dự đoán và quản lý ổ dịch tốt hơn thông qua mô hình hóa dữ liệu và phân tích dự đoán. Tuy nhiên, hiện vẫn còn một số thách thức cần được giải quyết trước khi công nghệ này có thể phát huy hết tiềm năng của nó. 

Thách thức của việc ứng dụng AI

Để có thể tận dụng những tiềm năng của AI trong y tế, việc số hóa các hồ sơ sức khỏe của người dân trong khu vực là một trong những nhiệm vụ quan trọng.

Phần lớn dữ liệu bệnh nhân trên thế giới hiện nay "không có cấu trúc", nghĩa là với định dạng dữ liệu trong hồ sơ giấy như hiện nay, các hệ thống CNTT y tế không thể sử dụng được.

Đây không chỉ là vấn đề của các nước đang phát triển, nó trở nên trầm trọng hơn ở các nước nơi mà hồ sơ bệnh án của bệnh nhân thường được viết tay và không được bảo quản tốt.

Các nước đang phát triển cần đầu tư vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật số và một hệ thống an toàn dữ liệu chung để lưu trữ dữ liệu bệnh nhân cho phép AI thực hiện tiềm năng của nó trong tương lai.

Một thách thức khác cũng đang diễn ra là thiếu kỹ năng. Mặc dù AI là một giải pháp khả thi và rất cần thiết cho tình trạng thiếu bác sĩ, nhưng AI cũng đòi hỏi một nguồn nhân lực khác cần phải được giải quyết - đó là có các thầy thuốc phải được đào tạo về khoa học dữ liệu và AI để họ có thể diễn giải dữ liệu.

Đầu tư cho các kỹ năng chuyên môn mới này phải trở thành ưu tiên trong giáo dục và đào tạo y tế, hướng đến các hệ thống chăm sóc sức khỏe trong tương lai tại các nước đang phát triển.

Không thể phủ nhận rằng AI giữ rất nhiều hứa hẹn cho các nước đang phát triển trong khối ASEAN. Đây không phải là khoa học viễn tưởng, tất cả các ứng dụng này đều có thể trở thành hiện thực trong tương lai không xa, tốc độ phát triển cũng đang giúp giảm chi phí mở rộng công nghệ này, làm cho nó trở thành một lựa chọn ngày càng khả thi.

Nếu các nước đang phát triển trong khối ASEAN có thể số hóa hồ sơ sức khỏe của họ, nâng cao kỹ năng về khoa học dữ liệu và AI, thì hoàn toàn có khả năng tạo ra sự khác biệt lớn trong cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe, kết quả sẽ cải thiện đáng kể trong vòng 5 năm tới.

Theo Medinet.Hochiminhcity.Gov.vn