Khai giảng 2025 - 2026: Chuyển hướng từ cải cách “chỉnh sửa” sang kiến tạo

Dự buổi lễ có Tổng Bí thư Tô Lâm; các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Chủ tịch nước Lương Cường; Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính; Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn; Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú; Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến.

Buổi lễ long trọng được kết nối trực tuyến tới các cơ sở giáo dục. Theo Bộ GD&ĐT, ngay sau khi các cơ sở giáo dục tổ chức Lễ khai giảng riêng ngắn gọn, từ 8h – 9h30 phút, khoảng 1,6 triệu giáo viên và 26 triệu học sinh, sinh viên, người học cùng tham dự trực tuyến Lễ kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành Giáo dục và khai giảng năm học mới 2025 - 2026 do Bộ GD&ĐT tổ chức. Đây là lần đầu tiên, toàn bộ thầy và trò trên cả nước cùng chào cờ, hát Quốc ca trong lễ khai giảng, tạo nên không khí thiêng liêng, gắn kết và giàu ý nghĩa.

Dấu son 80 năm như hình thành và phát triển

Trình bày diễn văn kỷ niệm, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn nhắc lại ngày này cách đây 80 năm, chỉ vài ngày sau khi đọc bản Tuyên ngôn độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết thư gửi các em học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên của nước Việt Nam mới. Ngày 5/9 đã thành ngày cả nước khai giảng. Cũng đúng dịp này năm 1945, Bộ Quốc gia giáo dục được thành lập.

“80 năm qua, từ Bộ Quốc gia giáo dục, tới Bộ Giáo dục; từ hai Bộ Giáo dục và Bộ Đại học và Trung học chuyên nghiệp tới Bộ Giáo dục và Đào tạo ngày nay, ngành Giáo dục và đào tạo đã qua 3 lần cải cách giáo dục lớn, 2 lần đổi mới sâu rộng có tính chất cách mạng.

Từ bối cảnh đất nước với 95% người dân mù chữ, tầng lớp trí thức thưa thớt, số lượng trường học bậc cao đếm trên đầu ngón tay, lại đi qua chiều dài mấy chục năm chiến tranh, với chồng chất gian lao khó nhọc,… mà tới hôm nay, cả nước đã hoàn thành phổ cập giáo dục từ mẫu giáo 5 tuổi tới hết trung học cơ sở. Hiện cả nước có trên 52.000 trường học, đủ không gian học tập cho 26 triệu học sinh, trong đó 65 % trường phổ thông đạt chuẩn, nhiều trường học đã khang trang hiện đại… Chất lượng giáo dục phổ thông từng bước được nâng cao. Việt Nam được quốc tế đánh giá là nhóm các nước có nền giáo dục phổ thông tốt trên thế giới. Nhiều năm liền, Việt Nam thuộc nhóm 10 quốc gia có kết quả tốt nhất tại các kỳ thi Olympic trên toàn thế giới”.

Bộ trưởng cũng nhấn mạnh, Lễ khai giảng năm nay được tổ chức trong sự quan tâm đặc biệt của Đảng, của toàn dân đối với giáo dục và đào tạo: Bộ Chính trị vừa ban hành Nghị quyết 71 về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; Quốc hội có Nghị quyết về thực hiện phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ từ 3 đến 5 tuổi; Học sinh Mầm non và Phổ thông được miễn và hỗ trợ học phí; 248 trường nội trú bán trú tại các xã biên giới được triển khai xây dựng; Nhiều học sinh được hỗ trợ bữa ăn trưa; Các trường học phổ thông tổ chức dạy hai buổi trong ngày; Nhiều chính sách mới mang tính đột phá phát triển đội ngũ nhà giáo được pháp điển hóa bằng luật Nhà giáo cùng nhiều chính sách mới khác.

Theo Bộ trưởng, ngành Giáo dục sẽ bắt tay vào triển khai Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị ngay từ những ngày đầu tiên của năm học mới bắt đầu từ việc học tập quán triệt sâu rộng Nghị quyết, thể chế hóa những quan điểm chỉ đạo của Nghị quyết 71.

Ngành giáo dục phải chuyển từ cải cách “chỉnh sửa” sang tư duy kiến tạo, dẫn dắt

Đánh trống khai giảng năm học mới 2025 - 2026, phát biểu chúc mừng thầy và trò cả nước, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh một số định hướng lớn để thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới giáo dục và đào tạo trong giai đoạn mới.

Trong đó, điều đầu tiên Tổng Bí thư Tô Lâm nêu là phải đổi mới mạnh mẽ tư duy và hành động, chuyển từ cải cách “chỉnh sửa” sang tư duy kiến tạo, dẫn dắt phát triển quốc gia bằng giáo dục; lấy chất lượng - công bằng - hội nhập - hiệu quả làm thước đo; siết chặt kỷ luật thực thi.

Trong 8 định hướng quan trọng khác, Tổng Bí thư nhấn mạnh việc phải bảo đảm tiếp cận bình đẳng trong giáo dục, không để bất kỳ trẻ em nào bị bỏ lại phía sau. Đồng thời, việc đổi mới giáo dục phổ thông phải theo hướng toàn diện, hình thành lớp người vừa giỏi giang, vừa nhân ái, vừa kiên cường.

Tổng Bí thư nhắc nhở thêm về áp lực thi cử chuyển cấp từ cấp 2 sang cấp 3, và khẳng định đất nước có nhiều điều kiện thuận lợi để tiến tới phổ cập THPT, không để cho học sinh 13-14 tuổi phải bước vào cuộc đời quá sớm. Những khó khăn về trường lớp, thiếu thầy cô sẽ sớm được giải quyết.Đối với giáo dục đại học, Tổng Bí thư nêu rõ phải tạo đột phá trong giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp, làm sao để đại học phải trở thành trung tâm sản sinh tri thức, công nghệ, là hạt nhân đổi mới sáng tạo – khởi nghiệp.

Ngành giáo dục phải có những đại học lớn có tầm vóc khu vực và quốc tế, những cơ sở đào tạo nghề hiện đại, để đào tạo ra đội ngũ nhân lực chất lượng cao, góp phần đưa đất nước bứt phá trong khoa học - công nghệ, công nghiệp hóa và chuyển đổi số.

Về vấn đề hội nhập quốc tế, Tổng Bí thư khẳng định hội nhập để học hỏi tinh hoa, thu hẹp khoảng cách, lan tỏa chuẩn mực, cần khuyến khích đồng đào tạo, liên kết chương trình, công nhận tín chỉ, trao đổi giảng viên - sinh viên, thu hút học giả quốc tế, qua đó nâng cao vị thế giáo dục Việt Nam. Tổng Bí thư cũng nêu rõ yêu cầu cần chăm lo xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục; thúc đẩy chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo trong giáo dục; ưu tiên đầu tư cho giáo dục và xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời.

Tổng Bí thư Tô Lâm cũng căn dặn học sinh, thứ nhất hãy đặt mục tiêu rõ ràng; rèn luyện kỷ luật tự học; nuôi dưỡng đam mê khám phá; thứ hai, nâng cao năng lực, làm chủ công nghệ số và trí tuệ nhân tạo một cách thông minh, an toàn và nhân văn; thứ ba, biết yêu thương, sẻ chia, sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình và cộng đồng”.Tổng Bí thư một lần nữa nhấn mạnh: “Mỗi bước tiến của các cháu chính là tương lai của đất nước”.

Dịp này, Bộ GD&ĐT vinh dự được nhận Huân chương Lao động Hạng Nhất.