Hậu quả đau lòng từ liều thuốc nam có chứa lá ngón

Tử vong thương tâm vì uống thuốc nam có chưa thành phần cây lá ngón

Theo kết quả điều tra ban đầu, ngày 24/2, một số người dân phường ở Quảng Vinh, TP Sầm Sơn bị các bệnh về xương khớp, đau dạ dày đến nhà Tào Thị Thủy để mua thuốc lá về uống.

Sau khi lấy thuốc về đun để uống, có 2 người có biểu hiện khó thở, tức ngực, buồn tay, buồn chân, mắt mờ dần và không nói, không cử động được.

Hậu quả, 1 người tử vong tại nhà, 1 người được đưa đi bệnh viện cấp cứu và qua cơn nguy kịch.

Liên quan đến vụ việc, Công an tỉnh Thanh Hóa đã trưng cầu giám định đối với các mẫu vật thu tại nhà Tào Thị Thủy và những người lấy thuốc (trong đó có các mẫu vật trong ấm đun thuốc lá của nạn nhân tử vong và nạn nhân cấp cứu tại bệnh viện).

Kết quả xác định, nguyên nhân gây tử vong là do ngộ độc lá ngón sau khi uống thuốc lá lấy từ nhà Tào Thị Thủy (trong ấm nước sắc thuốc của nạn nhân và các túi còn lại đều chứa độc tố lá ngón).

Bên cạnh đó, trong các gói thuốc lá thu giữ tại nhà Tào Thị Thủy và những người còn lại đều có chứa độc tố của cây lá ngón.

Làm việc với cơ quan điều tra, Thủy khai nhận thường lấy thuốc lá ở trên rừng về chữa bệnh theo kinh nghiệm dân gian, chưa qua trường lớp đào tạo về khám, chữa bệnh.

Thuốc cũng không có đăng ký sản phẩm theo quy định, không biết tên gọi của loại cây, lá mình lấy về làm thuốc.

Qua sự việc này, Công an Thanh Hoá khuyến cáo, người dân không nên tự ý vào rừng đào rễ cây, hái lá rừng để sử dụng làm thuốc, rất dễ nhầm lẫn với cây lá ngón.

Cây lá ngón nguy hiểm như thế nào?

Được biết, cây lá ngón có thân cây dạng leo, độc, thường mọc tự nhiên ở các tỉnh miền núi, đặc biệt phía Bắc nước ta.

Cây lá ngón phần thân có khía dọc, không có lông ở cả phần cành và phần thân. Lá ngón mọc đối xứng thành chùm ở đầu cành, hình thuôn dài, mặt lá trơn nhẵn, đầu nhọn. Kích thước của lá ngón thường có độ dài dao động từ 7 - 12 cm và chiều rộng khoảng 2,5 - 5,5 cm.

Đối với cành non lá có màu xanh lục nhạt, khi lá già sẽ dần chuyển sang màu nâu xám nhạt.

Hoa lá ngón thường có màu vàng, nở ra thành 5 cánh hoa, mùa hoa nở thường vào tháng 6, 8, 10.

Trong khi đó, quả lá ngón thon dài, không có lông bao quanh, màu nâu, có kích thước với chiều rộng khoảng 0,5 cm. Hạt lá ngón màu nâu nhạt, hơi nhỏ. Ở các cành non, lá sẽ có màu xanh lục nhưng khá nhạt. Đến giai đoạn già, lá sẽ chuyển dần sang màu xám nâu nhạt.

Cây lá ngón - ảnh minh họa

Thành phần chứa độc tính trong toàn bộ loại cây này là alkaloid, theo thứ tự rễ, lá, hoa, quả, thân cây độc tính giảm dần. Alkaloid là hợp chất hữu cơ dị vòng nitơ, có tính bazơ, hay gặp ở nhiều loài thực vật và thỉnh thoảng gặp ở vài loài động vật.

Chất Alkaloid trong lá ngón có độc tính rất cao đối với cơ thể con người, liều nhỏ alkaloid có thể gây độc chết người, đặc biệt tác động mạnh ở hệ thần kinh. Loại độc tố này thường được hấp thu nhanh qua đường tiêu hóa trong thời gian từ 5 - 30 phút. Trong khi đó, thời gian gây ra tử vong nếu không được điều trị kịp thời dao động từ khoảng 1 - 7 giờ. 

Dấu hiệu khi ngộ độc lá ngón

Khi bị ngộ độc lá ngón thông thường sẽ gặp các dấu hiệu sau: Cơ thể mệt mỏi, vã mồ hôi, lạnh tay chân, buồn nôn, đau bụng dữ dội, khó vận động cơ thể, thậm chí các cơ bị liệt; Giãn đồng tử dẫn đến nhạy cảm với ánh sáng, chói mắt, sụp mí và liệt cơ hàm dưới dẫn đến rơi hàm dưới không khép được vào miệng; Hơi thở của bệnh nhân yếu, chậm dần dần; Nhịp tim chậm, kéo theo hạ huyết áp thậm chí suy tim; Cơ thể có phản ứng co giật, tăng phản xạ gân xương.

Nếu không được cấp cứu kịp thời nạn nhân dễ dẫn đến tử vong do suy hô hấp, ngưng tim.

Cách sơ cứu khi ngộ độc lá ngón

Cách sơ cứu ngộ độc lá ngón ban đầu: Nếu nạn nhân không được cấp cứu và điều trị kịp thời thì sẽ dẫn đến tử vong sau khoảng từ 1 - 7 giờ sau khi ăn lá ngón tùy vào tình trạng ngộ độc. Vì vậy, khi phát hiện các dấu hiệu bị ngộ độc lá ngón cần lập tức có phương pháp sơ cứu ban đầu hợp lý gồm các bước sau:

Bước 1: Đầu tiên đặt bệnh nhân ngồi dậy, ở tư thế đầu cúi thấp hơn thân người để dễ gây nôn và hạn chế chất độc tiếp tục ngấm vào dạ dày của bệnh nhân.

Bước 2: Bệnh nhân cần được gây nôn để loại bỏ một phần chất độc ra khỏi cơ thể. Đầu tiên cần cho bệnh nhân uống liên tục khoảng 1 đến 2 lít nước. Sau đó dùng tay chọc sâu vào gốc lưỡi bên trong cổ họng của bệnh nhân để tạo phản xạ gây nôn lá ngón ra bên ngoài. Bạn cần lưu ý chỉ tiến hành gây nôn trong trường hợp bệnh nhân còn tỉnh táo có sự hợp tác và mới ăn xong lá ngón. Để kích thích gây nôn chỉ nên dùng biện pháp cơ học bằng tay mà không sử dụng thuốc. Vì thuốc gây nôn tác dụng sẽ dễ dẫn đến bệnh nhân bị liệt hầu họng, co giật và sặc phổi sau khi nôn xong.

Bước 3: Sau các bước trên cần nhanh chóng gọi cấp cứu và đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế uy tín gần nhất có đầy đủ các trang thiết bị cấp cứu để tiếp tục điều trị giải độc, tránh các biến chứng nguy hiểm hoặc nguy cơ tử vong. Thông thường đầu tiên khi đến bệnh viện, bác sĩ sẽ tiếp tục loại bỏ chất độc bằng cách cho uống than hoạt tính để ngăn hấp thu chất độc, rửa dạ dày và truyền dịch. 

Một số lưu ý phòng ngừa để không bị ngộ độc lá ngón

Lá ngón rất dễ nhầm lẫn với cây dược liệu mã tiền, chè vằng. Giữa cây lá ngón và cây mã tiền có nhiều điểm khác nhau về lá, hoa, quả và hạt, ngược lại về rễ, thân, cành lại có những điểm khó phân biệt.

Theo kinh nghiệm dân gian dựa vào quan sát đặc điểm của lá cây, thân cây và màu sắc hoa để phân biệt chè vằng và lá ngón. Ngoài ra, hoàng đằng có thể nhầm lẫn với lá ngón vì lá ngón còn có tên là hoàng đằng. Thực tế, hoàng đằng thân cây to, mặt cắt thân có hình nan hoa bánh xe, màu vàng tươi, dễ dàng nhận biết và phân biệt với cây lá Ngón.