Bộ Y tế: Tuyên án bác sĩ Hoàng Công Lương tạo tiền lệ vô cùng nguy hiểm trong ngành y

Vụ án khiến dư luận xã hội và ngành y tế bất ngờ và bất bình 

Ngày 10/5, Bộ Y tế đã có công văn gửi TAND và VKSND tỉnh Hoà Bình, đề nghị xét xử phúc thẩm khách quan, công tâm, khoa học trong vụ án chạy thận nhân tạo khiến 8 bệnh nhân tử vong tại BV đa khoa tỉnh Hoà Bình.

Dự kiến phiên toà phúc thẩm sẽ được mở vào ngày 13/5 tới.

Công văn Số: 2569 /BYT-PC do Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến ký cho rằng, sau khi Tòa án Hội đồng xét xử sơ thẩm Tòa án nhân dân thành phố Hòa Bình đã tuyên án đối với Vụ án "Vô ý làm chết người" và "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" đã khiến dư luận xã hội trong và ngoài ngành y tế bất ngờ và bất bình.

Đa số các ý kiến phản đối đều cho rằng việc khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử đối với một số bị cáo trong Vụ án này có phần khiên cưỡng, quy chụp, chưa đúng tội danh, oan sai.

Các Hội Hồi sức và lọc máu quốc gia, Tổng hội Y học Việt Nam, Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam, Hiệp hội bệnh viện tư nhân Việt Nam... cùng nhiều chuyên gia trong lĩnh vực y tế và cả đại biểu Quốc hội đã lên tiếng, khuyến nghị nhưng cũng chưa được lắng nghe một cách nghiêm túc trên cơ sở khoa học pháp lý.

Lúng túng trong xác định tội danh do không đủ cơ sở buộc tội

Bộ Y tế cho biết, để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp không chỉ cho các bác sĩ, nhân viên y tế của BVĐK tỉnh Hoà Bình trong vụ án này mà còn cho cả ngành y tế trong hiện tại và tương lai, Bộ đã tổng hợp các ý kiến có trách nhiệm của Chi hội Luật gia Bộ Y tế, của các chuyên gia giàu kinh nghiệm, tâm huyết về y tế, pháp lý, trang thiết bị y tế, hoá học đối với nội dung bản án.

Với bị cáo Hoàng Công Lương, Bộ Y tế cho rằng trong quá trình điều tra, Cơ quan cảnh sát điều tra tỉnh Hòa Bình đã 3 lần thay đổi tội danh đối với bị cáo từ: "Tội vi phạm quy định về khám bệnh, chữa bệnh, sản xuất, pha chế thuốc, cấp phát thuốc, bán thuốc hoặc dịch vụ y tế khác", "Tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" cho đến "Tội Vô ý làm chết người" cho thấy cơ quan này khá lúng túng trong việc xác định tội danh do không đủ cơ sở để buộc tội.

Với tội danh mới nhất là "vô ý làm chết người", Bộ Y tế cũng cho rằng chưa phù hợp với bác sĩ Hoàng Công Lương.

"Vô ý làm chết người là hành vi của một người không thấy trước được hành vi của mình tác động vào cơ thể nạn nhân có khả năng gây ra chết người, mặc dù phải thấy trước và có thể thấy trước, hoặc tuy thấy trước hành vi tác động vào cơ thể nạn nhân của mình có thể gây ra chết người nhưng tin rằng hậu quả đó không xảy ra (vô ý ở đây là vô ý vì quá tự tin, hoặc vô ý vì cẩu thả)...

Ở vụ án này, bị cáo là bác sĩ Lương là chủ thể đặc thù, hành vi ra y lệnh là hành vi cụ thể trong hoạt động nghề nghiệp. Do đó, xác định chủ thể tội danh này đối với bác sĩ Lương là chưa thuyết phục.

Do đó, Bản án cho rằng bị cáo Lương "Ký đề xuất sửa chữa nhưng chưa nhận lại bàn giao hoặc chưa hỏi người có trách nhiệm sửa chữa hay có thẩm quyền để biết nước chạy thận đã an toàn mà đã ra y lênh chạy thận cho bệnh nhân dẫn đến hậu quả. Xác định lỗi vô ý do cẩu thả" là chưa phù hợp với hành vi khách quan của của tội danh này vì lỗi này là lỗi hành chính, không tác động trực tiếp lên cái chết của nạn nhân.

Từ các phân tích trên cho thấy, việc xác định bị cáo Lương phạm tội "Vô ý làm chết người" là không đủ yếu tố cấu thành tội phạm về chủ thể, khách quan" - Bộ Y tế phân tích.

Bộ Y tế cũng cho rằng tội danh “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” của hai bị cáo Trương Quý Dương và Hoàng Đình Khiếu là không thật sự thuyết phục, khiên cưỡng, yếu chứng lý về yếu tố cấu thành tội phạm liên quan đến chủ thể trực tiếp, gián tiếp dẫn đến hậu quả 8 bệnh nhân tử vong.

Tạo ra tiền lệ nguy hiểm cho ngành y nếu tiếp tục tuyên bác sĩ Hoàng Công Lương tội "Vô ý làm chết người"

Công văn của Bộ Y tế nêu rõ, nếu TAND và VKSND tỉnh Hoà Bình trong phiên phúc thẩm sắp tới không chứng minh thoả đáng về cả khoa học pháp lý và thực tiễn mà vẫn xác định tội danh và tuyên như bản án sơ thẩm sẽ gây ra tâm lý bất an cho toàn thể thầy thuốc, nhân viên y tế trong cả nước, những người đang hàng ngày trực tiếp cứu chữa, điều  trị, chăm sóc bệnh nhân vì lý do an toàn nghề nghiệp của họ.

“Từ đây, bất kỳ sự cố y khoa nào xảy ra dẫn đến tử vong của bệnh nhân thì không trừ ai, thầy thuốc, nhân viên y tế nào trực tiếp tham gia công tác cứu chữa, điều trị, chăm sóc người bệnh (như bị cáo Lương) hay người làm công tác quản lý, điều hành phụ trách chuyên môn y tế cơ sở y tế, hay những người gián tiếp cung cấp dịch vụ có liên quan đến công tác y tế thông qua thực hiện công tác xã hội hoá trong cơ sở y tế đều có khả năng gánh chịu trách nhiệm pháp lý hình sự khi sự cố y khoa xảy ra”, Bộ Y tế nhấn mạnh.

Vì thế, Bộ Y tế cho rằng nếu phiên phúc thẩm vẫn tuyên bị cáo Lương tội “Vô ý làm chết người” sẽ tạo ra một tiền lệ vô cùng nguy hiểm trong ngành Y vì ai cũng có thể bị điều tra, truy tố xét xử tội danh này mà bỏ qua việc truy tố các tội danh đặc trưng cho ngành Y tế là: "Tội vi phạm quy định về khám, chữa bệnh, sản xuất, pha chế thuốc, cấp phát thuốc, bán thuốc hoặc dịch vụ y tế khác” hay “Tội vô ý làm chết người do vi phạm quy tắc nghề nghiệp hoặc quy tắc hành chính”.

Theo Bộ Y tế, nếu phiên toà phúc thẩm vẫn tuyên bị cáo Lương tội danh "Vô ý làm chết người" sẽ là một tiền lệ rất xấu cho nền y khoa Việt Nam.

Từ đây, các thầy thuốc, nhân viên y tế để thủ thân, an toàn cho mình sẽ bám vào thủ tục hành chỉnh, bán vào quy trình nhiều hơn, mất rất nhiều thời gian cho các công việc ngoài chuyên môn thay vì cho sự xả thân có tính mạo hiểm của nghề nghiệp để tận tâm chữa bệnh, cứu người và hậu quả cuối cùng, người chịu thiệt thòi nhất lại là người bệnh vì họ sẽ chết, chết rất đúng thủ tục, đúng quy trình và các cơ quan bảo vệ pháp luật sẽ không bắt bẻ họ vào đâu được.

Vì tính chất phức tạp của vụ án cũng như sự quan tâm của dư luận, Bộ Y tế đề nghị cần điều tra thận trọng, kỹ lưỡng, toàn diện để xác định chính xác nguyên nhân tử vong của các nạn nhân, từ đó làm cơ sở khoa học vững chắc cho công tác truy tố, xét xử.

Các bị cáo đều phải có trách nhiệm nhưng trách nhiệm đó là lỗi hay tội phạm và mức độ chịu trách nhiệm cũng khác nhau, do đó phải được điều tra, truy tố, xét xử để bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không bỏ lọt tội phạm cũng như không làm oan người vô tội.

Trước đó, vụ 9 người tử vong do sự cố khi chạy thận nhân nhân tạo xảy ra tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hòa Bình ngày 29/5/2017 đã thu hút sự quan tâm của dư luận cả nước.

Cơ quan chức năng nhận định, nguyên nhân khiến những bệnh nhân tử vong là nguồn nước cung cấp cho việc lọc thận, chạy thận nhân tạo; các thiết bị được bảo dưỡng và đưa vào hoạt động không kiểm định đúng quy trình.

Ngày 30/1, Hội đồng xét xử sơ thẩm đã tuyên bị cáo Hoàng Công Lương, nguyên bác sĩ khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hòa Bình, 42 tháng tù với tội danh vô ý làm chết người; 6 bị cáo còn lại cũng bị phạt từ 30 tháng đến 54 tháng tù.