Thuốc tránh thai khẩn cấp (ECP) có 2 loại - một loại hormone cũng có trong một số thuốc ngừa thai. Tránh thai khẩn cấp là phương pháp ngừa thai sau quan hệ tình dục, tối đa 5 ngày và hiệu quả hơn khi dùng càng sớm càng tốt sau giao hợp.
Bạn có thể uống để giảm nguy cơ mang thai sau khi quan hệ không an toàn, ví dụ như không dùng biện pháp tránh thai, quên uống thuốc ngừa thai hàng ngày hoặc sử dụng bao cao su bị rách khi quan hệ.
Thuốc có tác dụng nhanh và hiệu quả khi dùng sớm sau quan hệ
Thuốc tránh thai khẩn cấp ngăn ngừa mang thai bằng cách ngăn chặn hoặc làm chậm lại sự rụng trứng từ tử cung của phụ nữ. Nếu sử dụng thuốc ngừa thai cấp tốc, bạn cần tiếp tục sử dụng các biện pháp ngừa thai khác, chẳng hạn như thuốc ngừa thai hay bao cao su nếu không bạn vẫn có thể mang thai.
Thuốc ngừa thai cấp tốc không ngăn được việc thụ thai hoặc tác hại tới sự phát triển của noãn hay bào thai nếu thụ thai xảy ra ngoài ý muốn trước đó.
Thuốc tránh thai khẩn cấp ngăn ngừa mang thai bằng cách ngăn chặn hoặc làm chậm lại sự rụng trứng từ tử cung của phụ nữ
Thuốc tránh thai khẩn cấp chứa ulipristal acetate
Ulipristal acetate là thuốc tránh thai không chứa hormone, có thành phần ulipristal acetate ngăn chặn hoạt động của hormone progesterone và ngừa rụng trứng. Thuốc có hiệu quả trong 5 ngày sau khi quan hệ và cần kê đơn từ bác sĩ. Nếu nghi ngờ mang thai, bạn nên kiểm tra với bác sĩ trước khi dùng.
Thuốc tránh thai khẩn cấp chứa levonorgestrel
Levonorgestrel là thuốc tránh thai có chứa hormone, với các loại phổ biến như My Way, Plan B One-Step, Preventeza, Take Action. Nên uống trong vòng 72 giờ sau khi quan hệ, hiệu quả giảm dần sau 5 ngày.
Plan B One-Step và My Way uống 1 viên, một số loại khác cần 2 viên trong một lần uống. Plan B One-Step được FDA cho phép dùng không cần đơn thuốc cho mọi lứa tuổi. Lưu ý, hiệu quả thuốc giảm ở người thừa cân, béo phì.
Thuốc tránh thai kết hợp
Thành phần của thuốc tránh thai kết hợp bao gồm progesterone và estrogen. Loại thuốc này thường được sử dụng trong tránh thai hàng ngày. Thuốc sẽ có tác dụng tránh thai khẩn cấp nếu bạn sử dụng với liều dùng cao hơn thường ngày trong vòng 3 - 5 ngày.
Hiệu quả của thuốc tránh thai kết hợp thấp hơn các loại thuốc khác và dễ gây buồn nôn. Bạn không được sử dụng thuốc tránh thai kết hợp nhiều lần với mục đích tránh thai mà không hỏi ý kiến của bác sĩ. Thuốc tránh thai kết hợp là loại thuốc bán theo đơn.
Thuốc tránh thai kết hợp chứa progesterone và estrogen, thường dùng hàng ngày. Nếu uống liều cao hơn thường ngày trong 3-5 ngày sau quan hệ, có thể tránh thai khẩn cấp nhưng hiệu quả thấp hơn và dễ gây buồn nôn. Không sử dụng nhiều lần mà không hỏi ý kiến bác sĩ. Thuốc chỉ bán theo đơn.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp sẽ có kinh sớm hơn 3-4 ngày hoặc muộn hơn so với ngày thực tế. Khoảng 13-14% phụ nữ gặp đau bụng kinh dữ dội.
Phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp sẽ có kinh sớm hơn 3-4 ngày hoặc muộn hơn so với ngày thực tế
Tổ chức Y tế Thế giới đã công bố levonorgestrel là tiêu chuẩn vàng trong biện pháp tránh thai khẩn cấp bằng nội tiết tố (EC). Thuốc an toàn nhưng có thể gây ra sự thay đổi chu kỳ kinh nguyệt.
Chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ thường cách nhau khoảng 28 ngày giữa hai kỳ kinh. Nghiên cứu cho thấy có thay đổi về độ dài chu kỳ (+/- 2 ngày) và thời gian hành kinh (+/- 1 ngày) ở phụ nữ dùng thuốc tránh thai khẩn cấp do thay đổi nội tiết tố. Khi nào hoặc ở giai đoạn rụng trứng nào, việc uống thuốc sẽ quyết định những thay đổi trong chu kỳ hàng tháng của phụ nữ.
Những thay đổi chu kỳ tùy thuộc vào thời điểm uống thuốc:
Thuốc tránh thai khẩn cấp có thể được sử dụng sau khi quan hệ tình dục trong các trường hợp sau :
Không sử dụng biện pháp tránh thai.
Bị tấn công tình dục mà không có biện pháp bảo vệ.
Lo ngại về khả năng tránh thai thất bại do sử dụng không đúng cách, như:
Viên hoặc màng diệt tinh trùng không tan trước khi giao hợp
Levonorgestrel, thành phần chính trong Plan B One-Step, có thể gây thay đổi chu kỳ kinh nguyệt. Đây là một loại hormone progestin tổng hợp, phiên bản được tạo ra trong phòng thí nghiệm của hormone progesterone tự nhiên và cơ chế hoạt động tương tự.
Vì Plan B One-Step chứa một lượng lớn hormone hơn so với lượng cơ thể sản xuất tự nhiên trong các giai đoạn của chu kỳ kinh nguyệt, nên nó có thể ảnh hưởng đến dòng chảy, thời gian và chu kỳ kinh tiếp theo.
Thông thường:
Bạn có thể sử dụng biện pháp tránh thai khẩn cấp để tránh mang thai sau khi quan hệ tình dục không được bảo vệ hoặc khi biện pháp tránh thai của bạn có thể đã thất bại . Ví dụ bao gồm:
Thuốc tránh thai khẩn cấp cần được sử dụng ngay sau khi quan hệ tình dục để tránh mang thai. Các khung thời gian cụ thể để sử dụng thuốc hiệu quả là:
| Thuốc tránh thai khẩn cấp | Thời điểm sử dụng |
| Viên thuốc Plan B One-Step | trong vòng 3 ngày kể từ khi quan hệ tình dục không được bảo vệ. |
| Thuốc ella | trong vòng 5 ngày kể từ khi quan hệ tình dục không được bảo vệ. |
| Vòng tránh thai ParaGard | phải được đưa vào trong vòng 5 ngày kể từ ngày quan hệ tình dục không được bảo vệ. |
Bạn không nên dùng nhiều viên thuốc tránh thai khẩn cấp cùng lúc.
Không có tác dụng phụ hoặc rủi ro nghiêm trọng nào được biết đến khi dùng thuốc tránh thai khẩn cấp. Hầu hết triệu chứng sẽ giảm dần trong vòng một hoặc hai ngày.
Thuốc tránh thai khẩn cấp được coi là an toàn, nhưng có thể gây tác dụng phụ như:
Thuốc tránh thai khẩn cấp có thể khiến chu kỳ tiếp theo của bạn bị rối loạn
Đặt vòng tránh thai có thể gây chuột rút, đau và các tác dụng phụ kéo dài từ ba đến sáu tháng như:
Nhiều phụ nữ sử dụng vòng tránh thai mà không gặp tác dụng phụ đáng kể. Tuy nhiên, một số ít trường hợp có thể gặp rủi ro như:
Gọi bác sĩ ngay nếu bạn gặp các triệu chứng sau khi đặt vòng tránh thai:
Xem thêm: