Lecithin là gì? 10 tác dụng của lecithin với sức khỏe

Lecithin là một chất được tìm thấy nhiều trong tự nhiên mang lại nhiều công dụng trong việc chăm sóc sức khỏe và sắc đẹp. Hãy cùng tìm hiểu lecithin là gì và những tác dụng của lecithin với sức khỏe qua bài viết dưới đây nhé.

1 Lecithin là gì? 

Lecithin là một hỗn hợp chất béo từ nâu nhạt đến nâu đỏ sẫm, thường chứa các phospholipid là thành phần cấu trúc của màng tế bào ở tất cả động vật và thực vật. Nó được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm như lòng đỏ trứng, hạt hướng dương, đậu nành và cá. Trong cơ thể con người, lecithin được sản xuất ở gan.

Lecithin được sử dụng làm chất nhũ hóa trong ngành công nghiệp thực phẩm, dược phẩm và mỹ phẩm. Lecithin còn được đề xuất sử dụng trong điều trị tăng cholesterol trong máu, rối loạn thần kinh thực vật, rối loạn hưng cảm, các triệu chứng mãn kinh, viêm loét đại tràng và bệnh gan,...

Lecithin là một hỗn hợp chất béo được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm

2 Các tác dụng của lecithin đối với sức khỏe

Giúp giảm cholesterol xấu

Lecithin có khả năng làm giảm cholesterol tốt. Nghiên cứu năm 2017 đã phát hiện ra rằng lecithin đậu nành góp phần tăng cholesterol HDL tốt và giảm cholesterol LDL xấu trong hồ sơ lipid máu.

Ít cholesterol LDL trong máu khiến hạn chế tích tụ mảng bám chất béo trong động mạch và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Đồng thời, cholesterol HDL cao giúp mang cholesterol LDL và mảng bám đến gan để xử lý, giảm nguy cơ tắc nghẽn.

Lecithin có khả năng làm tăng cholesterol HDL tốt và giảm cholesterol LDL xấu

Giúp thông thoáng ống dẫn sữa

Tình trạng tắc ống dẫn sữa có thể gây đau đớn, khó chịu và sưng tấy hoặc tấy đỏ ở khu vực bị tắc nghẽn. Ống dẫn sữa bị tắc có thể dẫn đến nhiễm trùng hoặc viêm vú - một tình trạng gây ra do sữa ứ đọng khiến các bà mẹ đang cho con bú cảm thấy đau nhức và gây sốt.

Lecithin có thể giúp các bà mẹ đang cho con bú tránh bị tắc ống dẫn sữa. Các chuyên gia suy đoán rằng lecithin có thể làm giảm độ nhớt của sữa mẹ, khiến sữa ít có khả năng tắc nghẽn trong ống sữa ở vú.

Tổ chức nuôi con bằng sữa mẹ Canada khuyến nghị các mẹ nên tiêu thụ 1 muỗng canh khoảng 1.200mg lecithin, bốn lần mỗi ngày để giúp tình trạng tắc nghẽn ít xảy ra hơn.

Lecithin giúp các bà mẹ đang cho con bú tránh bị tắc ống dẫn sữa

Tăng cường chức năng não bộ

Lecithin chứa choline - một chất hóa học mà não sử dụng để giao tiếp. Nghiên cứu năm 2011 nhận thấy một chế độ ăn uống giàu choline có thể giúp trí nhớ nhạy bén hơn và giúp ích cho những người mắc bệnh Alzheimer.

Các chất lipid có chứa choline có thể cải thiện các chức năng của não. Trong đó, một phần phosphatidylcholine trong lecithin có khả năng phân hủy thành choline. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu về tác dụng cụ thể của lecithin liên quan đến hệ thần kinh.

Lecithin chứa choline giúp cải thiện các chức năng của não

Giúp làm dịu và dưỡng ẩm da

Lecithin có trong thành phần của một số sản phẩm chăm sóc da. Nó được sử dụng như một chất làm mềm, làm cho da mịn màng bằng cách phục hồi quá trình hydrat hóa. Trong hầu hết các sản phẩm làm đẹp, loại lecithin thường sử dụng được gọi là lecithin hydro hóa.

Các nghiên cứu cho thấy lecithin an toàn khi sử dụng trên da ở nồng độ lên đến 15%.

Lecithin được sử dụng như một chất làm mềm và dưỡng ẩm cho da

Tốt cho hệ tiêu hóa

Nghiên cứu năm 2013 nhận thấy lecithin góp phần tạo ra phản ứng dây chuyền giúp cải thiện chất nhầy trong ruột. Từ đó, giúp quá trình tiêu hóa diễn ra dễ dàng hơn và bảo vệ lớp màng mỏng manh của hệ tiêu hóa ở những người bị viêm loét đại tràng.

Ngay cả khi không bị viêm loét đại tràng, bạn có thể cân nhắc sử dụng lecithin nếu bị hội chứng ruột kích thích hoặc một tình trạng khác ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa. Tuy nhiên, một số nghiên cứu hạn chế cho thấy lecithin trong đậu nành có thể làm tăng lượng vi khuẩn đường ruột không mong muốn.

Lecithin cải thiện chất nhầy trong ruột, tốt cho hệ tiêu hóa hơn

Tốt cho phụ nữ mãn kinh

Nghiên cứu năm 2018 nhận thấy sử dụng lecithin đậu nành liều cao (1200mg/ngày) ở phụ nữ trung niên mãn kinh có biểu hiện mệt mỏi có thể mang lại hiệu quả:

  • Làm tăng cường sinh lực.
  • Giảm huyết áp tâm trương.
  • Chỉ số mạch máu tim - mắt cá chân thấp hơn (một biện pháp đo xơ vữa động mạch, xơ cứng động mạch)

Sử dụng lecithin liều cao (1200mg/ngày) tốt cho phụ nữ mãn kinh

Tốt cho bệnh viêm loét đại tràng 

Viêm loét đại tràng là một loại bệnh viêm ruột (IBD) ảnh hưởng đến ruột già. Nghiên cứu năm 2021 cho thấy lecithin chứa 30% phosphatidylcholine giúp bảo vệ đại tràng khỏi vi khuẩn có hại và tình trạng viêm. Từ đó, cải thiện kết quả lâm sàng và nội soi, hoạt động mô học và chất lượng cuộc sống ở những bệnh nhân viêm loét đại tràng.

Lecithin chứa 30% phosphatidylcholine giúp bảo vệ đại tràng khỏi vi khuẩn có hại và tình trạng viêm

Giúp làm lành vết thương

Lecithin có thể giúp vết thương mau lành hơn. Một nghiên cứu trên động vật cho thấy hoạt động chống oxy hóa của liposomes lecithin đậu nành và trứng có thể tăng cường điều trị các vết thương, giúp vết thương mau lành hơn.

Lecithin có thể giúp vết thương mau lành hơn

Ngăn ngừa sỏi mật 

Hàm lượng lecithin thấp trong mật có thể góp phần đáng kể vào quá trình hình thành sỏi mật nên việc tăng mức lecithin sẽ dẫn đến việc hòa tan sỏi. Vì thế, nhiều người cho rằng sử dụng thực phẩm bổ sung lecithin giúp ngăn ngừa và hạn chế sỏi mật.

Nghiên cứu năm 2022 cho thấy những người mắc bệnh túi mật đã sử dụng thực phẩm bổ sung lecithin và 71% trong số đó được bác sĩ khuyến nghị để giúp ngăn ngừa sỏi mật.

Tuy nhiên, nghiên cứu hỗ trợ việc sử dụng này còn hạn chế và cần phải nghiên cứu thêm.

Sử dụng lecithin giúp ngăn ngừa và hạn chế sỏi mật

Bảo vệ tế bào gan

Khi mắc bệnh gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chuyển hóa (MASLD), chất béo tích tụ trong gan. Theo thời gian, có thể dẫn đến xơ gan và suy gan. Nghiên cứu cho thấy phosphatidylcholine - một phần của lecithin có thể giúp ngăn ngừa hoặc làm giảm bệnh gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chuyển hóa.

Một nghiên cứu chứng minh rằng bổ sung lecithin dẫn đến sự gia tăng choline 53,4% trong 2 tuần ở những bệnh nhân đang được nuôi dưỡng qua đường tĩnh mạch dài hạn (TPN). Từ đó cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ ở những bệnh nhân này.

Nghiên cứu năm 2022 nhận thấy bổ sung lecithin đậu nành trong thời gian dài có thể cải thiện lipid máu và lipid gan của gà mái. Đồng thời có thể tăng cường khả năng chống oxy hóa của gan và duy trì sức khỏe gan.

Lecithin giúp ngăn ngừa hoặc làm giảm bệnh gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chuyển hóa

3 Cách sử dụng lecithin hợp lý và an toàn

Không có liều lượng khuyến cáo chính thức cho lecithin. Tuy nhiên, một số nguồn thông tin cũng khuyến nghị:

  • Dùng 1.200mg hoặc 1 thìa canh bốn lần mỗi ngày để điều trị tắc ống dẫn sữa.
  • Sử dụng 300mg hai hoặc ba lần một ngày để có lợi cho sức khỏe. 

Lecithin thường được bào chế ở dạng gel 1200mg để dùng một liều cho mỗi ngày. Ngoài ra, chúng còn được bào chế ở dạng viên nang hoặc bột. Dù ở dạng bào chế nào, khi sử dụng bạn đều phải làm theo hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất về liều lượng trên bao bì. Đồng thời, hãy trao đổi với bác sĩ trước khi thêm lecithin vào chế độ ăn uống của mình.

Sử dụng 300mg lecithin hai hoặc ba lần một ngày để có lợi cho sức khỏe

4 Lecithin có trong thực phẩm nào?

Chúng ta có thể cung cấp lecithin cho cơ thể qua các bữa ăn hàng ngày. Lecithin có thể được tìm thấy trong ở nhiều nguồn động vật và thực vật như:

  • Đậu nành.
  • Hạt hướng dương.
  • Hạt cải dầu.
  • Rau xanh nấu chín như bắp cải brussels và bông cải xanh,...
  • Lòng đỏ trứng.
  • Thịt nội tạng như gan bò.
  • Hải sản, cá.

Lecithin được tìm thấy ở nhiều nguồn động vật và thực vật

5 Lưu ý khi sử dụng lecithin

Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng

Lecithin được coi là một nguồn bổ sung mà bạn có thể sử dụng để duy trì sức khỏe. Tuy nhiên, lecithin vẫn có thể mang lại một số rủi ro không mong muốn trong quá trình sử dụng. 

Vì thể, để chắc chắn, hãy tham khảo với bác sĩ về việc sử dụng bất kỳ chất bổ sung mới nào trước khi bắt đầu điều trị.

Hãy tham khảo với bác sĩ về việc sử dụng lecithin để đảm bảo an toàn cho sức khỏe

Tác dụng phụ 

Lecithin được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) công nhận là an toàn khi được sử dụng với liều lượng hợp lý, không quá 5.000mg mỗi ngày.

Tuy nhiên, lecithin vẫn có thể gây ra một số tác dụng phụ như:

  • Phản ứng dị ứng nếu bị dị ứng với đậu nành.
  • Vấn đề tiêu hóa như đau dạ dày, buồn nôn, tiêu chảy.

Lecithin có thể dẫn đến một số vấn đề tiêu hóa như đau dạ dày, buồn nôn,...

Tương tác thuốc

Lecithin có thể gây tương tác không mong muốn với một số tác nhân như:

  • Vi khuẩn: Một số loại vi khuẩn đường ruột có thể ảnh hưởng đến cách cơ thể phân hủy phosphatidylcholine từ lecithin.
  • Thuốc huyết áp: Liều cao lecithin đã làm giảm huyết áp tâm trương. Do đó, lecithin có thể tương tác với các thuốc hạ huyết áp gồm thuốc chẹn beta như carvedilol, propranolol, metoprolol, atenolol; thuốc ức chế men chuyển (ACE) như quinapril, ramipril, lisinopril, benazepril,...
  • Thuốc điều trị cholesterol: Lecithin có thể làm giảm mức cholesterol nên khi sử dụng gây tương tác với các thuốc hạ cholesterol như Lovaza (este etyl axit omega-3), Lipitor (atorvastatin), Niacor (niacin), Repatha (evolocumab) và Zocor (simvastatin).

Lecithin có thể gây tương tác không mong muốn với một số loại thuốc và tác nhân khác

Thận trọng 

Khi sử dụng lecithin, bạn cần lưu ý:

  • Phản ứng dị ứng nghiêm trọng: Tránh sử dụng lecithin nếu có cơ địa dị ứng với lecithin hoặc nguồn gốc của sản phẩm như trứng, đậu nành, cá, hoa hướng dương. 
  • Mang thai: Lecithin có khả năng phân hủy thành choline. Tuy nhiên, lượng choline cần thiết trong thời kỳ mang thai là 450mg mỗi ngày. Do đó, cần cân nhắc khi sử dụng.
  • Cho con bú: Lượng choline cần thiết trong thời kỳ cho con bú là 550mg/ngày. Mặc dù lecithin có thể điều trị hoặc ngăn ngừa tắc ống dẫn sữa nhưng hãy trao đổi với bác sĩ trước khi bổ sung lecithin.
  • Trẻ em: Có rất ít nghiên cứu về tính an toàn của lecithin ở trẻ em. Vì lý do này, trẻ em có thể cần tránh dùng lecithin và hãy tham khảo ý kiến ​​của bác sĩ nếu có nhu cầu.
  • Bệnh thận: Các sản phẩm lecithin có thể chứa phospho. Thực phẩm chứa phospho có thể gây nguy cơ xấu cho những người mắc bệnh thận mãn tính (CKD) nên cần tránh tiêu thụ lecithin.

Cần cân nhắc khi sử dụng lecithin cho phụ nữ có thai, cho con bú

Xem thêm:

  • Nattokinase là gì? Vai trò và lưu ý của Nattokinase
  • Natri caseinate là gì? Những lợi ích và hạn chế của natri caseinate

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin về tác dụng của lecithin đối với sức khỏe và cách sử dụng để mang lại hiệu quả tối ưu. Hãy chia sẻ bài viết này đến mọi người nếu bạn thấy hữu ích nhé!