Việt Nam hiện đang ở mức có tỷ lệ ung thư khá thấp so với thế giới. Tốc độ tăng tỷ lệ tăng nhanh do công tác sàng lọc kém khi phát hiện bệnh đã ở giai đoạn cuối vì vậy điều trị trị tốn kém, tỷ lệ chết cao.
Căn nguyên hàng đầu đẩy tốc độ tỷ lệ mắc bệnh ung thư tăng nhanh một phần là do tình hình ô nhiễm, ăn uống nhiễm hóa chất. Hiện nay, các bác sĩ đều khuyên mỗi năm người dân nên đi khám sàng lọc ung thư.
Sàng lọc ung thư có nhiều gói, phí dao động trong mức từ 3 - 100 triệu, thậm chí hơn. Mức trung bình tầm 10-30 triệu. Tuy nhiên, với thu nhập trung bình của người Việt, thì khó có điều kiện sàng lọc ung thư năm 1-2 lần.
Phát hiện sớm ung thư là điều tối quan trọng. Chúng ta vẫn sống khoẻ như người thường nếu phát hiện sớm và được điều trị kịp thời. Chúng ta cần lắng nghe cơ thể, kể cả những tín hiệu nhỏ nhất.
- Vết loét lâu liền.
- Khàn giọng, ho dai dẳng, tức ngực điều trị không đỡ.
- Chậm tiêu, khó nuốt.
- Thay đổi thói quen bài tiết phân, nước tiểu.
- Xuất hiện u cục bất thường trên cơ thể, nhất là vú.
- Hạch to lên bất thường.
- Chảy máu, dịch bất thường.
- Ù tai, lác mắt một bên.
- Gầy sút, thiếu máu không rõ nguyên nhân.
- Mệt mỏi mãi không thôi.
- Đau nhức bất thường trong xương.
Đó là những triệu chứng chung nhất của ung thư. Nếu theo dõi cơ thể, thấy những dấu hiệu này, đi khám và sàng lọc ngay, thì đã thành công 90% trong việc phát hiện sớm và điều trị sớm căn bệnh này.
Còn, với mỗi loại ung thư, thì lại có thể theo dõi cơ thể kỹ hơn, cụ thể:
Ung thư phổi thường gặp nhiều ở nam giới. Triệu chứng cơ bản của ung thư phổi là ho khan, ho kéo dài, khó lý giải nguyên nhân hoặc ho có đờm trắng, nhiều đờm, khó thở khi gắng sức hay vận động liên tục, ngực đau.
Khi thấy đau đầu kèm theo là khả năng bệnh đã di căn lên não. Đau xương do di căn vào xương sườn, xương sống. Mệt mỏi, sút cân rất nhanh. Những người hay hút thuốc, rượu, sống và làm việc ở môi trường ô nhiễm, độc hại cần lưu ý kỹ vì hay bị ung thư phổi.
Ung thư phổi thường gặp nhiều ở nữ giới. Bệnh dễ phát hiện và có thể tự phát hiện được. Bệnh ung thư vú phát ra khi đau tức ngực, ngứa ở vú, đau lưng - vai - gáy. Thay đổi hình dạng, kích thước vú.
Ngoài ra, phần núm vú cũng có thay đổi như: Xẹp, thụt vào, sần sùi, ra dịch hoặc máu, hay bị viêm. Có hạch hoặc đau nhức ở nách. Ngực bị đổi màu, sưng, viêm...
Người mắc ung thư dạ dày thường có một số triệu chứng như: Khó nuốt, ợ nóng trào ngược thức ăn, axit kéo dài, khàn giọng, khó tiêu, chướng bụng, đại tiện ra máu, hay nôn, đau dạ dày dai dẳng. Một vài triệu chứng chung: Giảm cân nhanh, mệt mỏi kéo dài.
Một số triệu chứng của bệnh như: Vàng da, gan to, nước tiểu tối màu, bụng có dịch, ngứa ngáy, buồn nôn và hay nôn. Triệu chứng chung là cơ thể mệt mỏi, sút cân nhanh.
Phân lẫn máu đen (máu tươi ra sau phân là trĩ), ngày đi ngoài nhiều lần, sờ tay trong hậu môn thấy nhiều u cục cứng lõm đầu, dính máu do loét. Người trên 60 tuổi và có polyp có nguy cơ cao nhất.
Nuốt nghẹn, trớ, tăng tiết nước bọt, khàn tiếng, ho kéo dài, da sạm khô và hiện rõ nhiều nếp nhăn trên mặt và bàn tay.
Có khối u ở mũi hoặc cổ, máu trong nước bọt, đau họng, khó thở hoặc khó nói, chảy máu mũi, nghẹt mũi, nghe kém, hay nhiễm trùng tai, đau nhức đầu, cứng cổ, khó nuốt.
Ra máu âm đạo bất thường, kinh nguyệt nhiều bất thường, khí hư nhiều, đau vùng chậu, đau lưng, đau lan xuống chân.
Có nhiều dấu hiệu chung như: buồn nôn ói, sụt cân nhanh, mệt mỏi không dứt.
Bệnh khó phát hiện vì nó giống các bệnh thông thường. Có 3 dấu hiệu đáng nghi nhất: Đau lưng không rõ nguyên nhân, đau bụng dưới và đau vùng chậu, đau khi quan hệ tình dục.
Các triệu chứng khác dễ nhầm lẫn với bệnh khác: Táo bón, chướng bụng, đi tiểu thường xuyên, mệt mỏi, sút cân.
Một số triệu chứng thường gặp của bệnh ung thư máu như: Đau bụng, thiếu máu, da dễ bầm tím, phát ban, nổi mụn, tiểu đêm, mồ hôi đêm, đau ngực, sưng bàn chân, sưng hạch, đau xương khớp, nhiễm trùng thường xuyên, khó thở, nhiễm trùng tái phát, giảm tiểu cầu...
Tiểu khó, tiểu lắt nhắt, nước tiểu có máu nhưng thường lượng máu rất ít, mắt thường khó phát hiện được mà phải nhờ đến xét nghiệm. Tuyến tiền liệt to hơn bình thường và có thể sờ thấy một nhân cứng.
Khi bệnh tiến triển nặng có thể gặp các triệu chứng như: Phù hai bàn chân, tiểu không tự chủ hay bí tiểu, đau nhức xương hay có thể bị gãy xương khi gặp một chấn thương nhẹ.
Đái ra máu đột ngột, không đau, tái phát. Đái buốt, đái rắt, tiểu khó. Đau vùng tiểu khung, đau thắt lưng khi đi tiểu…
Bỗng dưng bị tiểu đường, hay đau bụng đau lưng, xuất hiện các cục máu đông, tiêu chảy và phân nổi, thay đổi khẩu phần ăn, vàng da, sút cân.
Còn rất nhiều loại ung thư, tuy nhiên đây là những loại phổ biến nhất, chiếm 95% số người mắc ung thư.
Chỉ cần lưu ý những triệu chứng chung điển hình thì khả năng phát hiện ung thư sớm tới 60-70%, còn lưu ý cho từng loại K thì sẽ phát hiện sớm tới 80%.