Bệnh zona (hay zona thần kinh) là bệnh nhiễm trùng da phổ biến, bệnh đặc trưng với tình trạng xuất hiện các ban đỏ, mụn nước, bọng nước dọc theo dây thần kinh gây nhiều đau, rát và khó chịu cho người bệnh. Cùng tìm hiểu xem zona thần kinh có lây không qua bài viết dưới đây nhé!
1 Zona thần kinh là gì?
Zona thần kinh hay được gọi là bệnh giời leo do virus Varicella zoster (VZV) gây nên, đây cũng là loại virus gây bệnh thủy đậu.
Ở người, khi nhiễm virus VZV lần đầu sẽ có biểu hiện bệnh thuỷ đậu và sau khi khỏi thủy đậu, virus VZV vẫn tồn tại và sống ẩn (ngủ) trong hạch thần kinh cạnh cột sống trong nhiều tháng, nhiều năm đến khi gặp điều kiện thuận lợi như: cơ thể bị suy giảm miễn dịch, stress, suy nhược cơ thể.
Virus VZV sẽ tái hoạt động (thức dậy) và di chuyển dọc theo các dây thần kinh, dẫn đến các biểu hiện của bệnh Zona (gồm triệu chứng tổn thương ở da và dây thần kinh). Zona thần kinh có thể kéo dài nhiều năm sau khi sang thương Zona ở da đã lành.
Xem chi tiết: Zona thần kinh: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
Zona thần kinh được gây ra bởi virus Varicella zoster (VZV)
2 Zona thần kinh có lây không?
Bệnh zona thần kinh không trực tiếp lây từ người bệnh sang người lành. Tuy nhiên, virus Varicella zoster là căn nguyên của bệnh lại có thể lây lan sang cơ thể khác thông qua việc tiếp xúc.
Sau đó, nếu chưa có miễn dịch, người tiếp xúc có thể mắc bệnh thủy đậu sự phát triển của virus VZV trong cơ thể. Tỷ lệ lây truyền virus cao nhất là đối với các trường hợp sau:
- Người chưa từng mắc thủy đậu hoặc chưa được tiêm vắc xin ngăn ngừa bệnh.
- Người suy giảm miễn dịch.
Virus Varicella zoster có thể tồn tại trong các rễ thần kinh trong nhiều năm ở trạng thái bất hoạt sau khi bệnh thủy đậu được điều trị khỏi hoàn toàn. Nếu hệ thống miễn dịch bị suy yếu, virus có thể chuyển sang thể hoạt động và gây bệnh zona thần kinh ở mọi lứa tuổi.
3 Zona thần kinh lây qua đường nào?
Dù zona thần kinh không thể lây truyền song virus gây bệnh có thể truyền từ người mắc zona thần kinh sang người lành qua các giai đoạn liên tiếp sau:
- Khi bệnh zona thần kinh khởi phát, virus Varicella zoster thường di chuyển từ rễ thần kinh ra ngoài và khu trú tại các bọng nước dưới da dọc theo sợi thần kinh.
- Sau một thời gian, dịch trong bọng nước chuyển đục. Bọng nước bắt đầu vỡ ra và giải phóng virus ra bên ngoài.
- Khi người lành, đặc biệt là người chưa có đề kháng với virus Varicella zoster trước đây khi tiếp xúc trực tiếp với chất dịch này sẽ có nguy cơ nhiễm virus và dẫn đến bệnh thủy đậu.
4 Triệu chứng zona thần kinh
Biểu hiện của bệnh zona thần kinh thay đổi theo từng thời kỳ khác nhau với những đặc trưng riêng như:
- 1 - 2 ngày đầu: xuất hiện các vùng đau rát dưới da, tê bì kèm theo sốt, mệt mỏi, đau đầu.
- 2 - 3 ngày tiếp theo: vùng da đau rát bắt đầu nổi các dải đỏ dọc, nổi phồng rộp vùng da do dây thần kinh tổn thương chi phối.
- Trong vài ngày tiếp theo: trên bề mặt vùng da đỏ xuất hiện các nốt phỏng nước chứa dịch trong sau đó chuyển đục dần, vỡ ra và đóng thành vảy. Các tổn thương thường sẽ lành hẳn sau 2 đến 4 tuần và có thể để lại sẹo
Triệu chứng điển hình của zona thần kinh là các nốt phỏng nước kèm đau rát, dọc theo hệ thống dây thần kinh.
5 Bệnh zona có thể lây nhiễm trong bao lâu?
Virus Varicella zoster chỉ có thể lây truyền sang người lành khi chúng được giải phóng từ các nốt phỏng nước bị vỡ. Thời kỳ này có thể kéo dài trong 7 - 10 ngày. Sau đó, khi các nốt mụn nước khô và bắt đầu đóng vảy sẽ không còn khả năng lây nhiễm.
Virus gây zona thần kinh có thể lây nhiễm trong 7 - 10 ngày khi mụn nước vỡ ra
6 Cách phòng ngừa bệnh zona thần kinh
Hiện nay không có phương pháp nào có khả năng ngăn ngừa bệnh zona thần kinh hoàn toàn. Tuy nhiên, bạn có thể tham khảo một số biện pháp giúp hạn chế nguy cơ mắc bệnh gồm:
- Tiêm vắc xin ngừa zona thần kinh được xem là một giải pháp hiệu quả, giúp hệ miễn dịch chống lại virus VZV tiềm ẩn và giảm thiểu đáng kể nguy cơ mắc phải các biến chứng nguy hiểm của bệnh. Hai loại vắc xin ngừa zona thần kinh phổ biến hiện nay gồm: Shingrix và Zostavax.
- Hạn chế thức khuya hoặc làm việc căng thẳng.
- Điều trị và kiểm soát tốt các bệnh mạn tính như đái tháo đường, suy thận, suy tim.
- Nâng cao sức đề kháng của cơ thể: hạn chế thức khuya hoặc làm việc căng thẳng, thường xuyên tập thể dục thể thao để cơ thể khỏe mạnh. Bên cạnh đó, bạn cũng cần xây dựng.
- Chế độ ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết, giàu vitamin và khoáng chất để nâng cao sức đề kháng.
Tập thể thao hàng ngày giúp nâng cao đề kháng có thể hạn chế bệnh
Xem thêm
- Triệu chứng zona thần kinh (giời leo) giúp bạn nhận biết bệnh
- Bị zona thần kinh kiêng ăn gì và nên ăn gì? Lưu ý khi bị zona
- Cách trị giời leo tại nhà an toàn giúp bạn nhanh khỏi bệnh
Hy vọng bài viết trên đã đem đến cho bạn nhiều kiến thức bổ ích về khả năng lây truyền của bệnh zona thần kinh. Bạn nên hạn chế tiếp xúc với dịch từ nốt phỏng nước vỡ để tránh nhiễm virus Varicella zoster nhé!
Bạn đang xem bài viết Zona thần kinh có lây không? Zona thần kinh lây qua đường nào? tại chuyên mục Khỏe của Gia Đình Mới, tạp chí chuyên ngành phổ biến kiến thức, kỹ năng sống nhằm xây dựng nếp sống gia đình văn minh, tiến bộ, vì bình đẳng giới. Tạp chí thuộc Viện Nghiên cứu Giới và Phát triển (Liên Hiệp Các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam), hoạt động theo giấy phép 292/GP-BTTTT. Bài viết cộng tác về các lĩnh vực phụ nữ, bình đẳng giới, sức khỏe, gia đình gửi về hòm thư: [email protected].