Xe tự hành 'Made in Viet Nam' đầu tiên và ước mơ về giao thông thông minh cho đô thị

PV Gia Đình Mới đã có buổi trao đổi với ông Lê Anh Sơn, Viện phó Viện nghiên cứu và công nghệ Phenikaa (Prati), CEO Công ty CP Phenikaa X về quá trình nghiên cứu, sản xuất xe cũng như câu chuyện về công nghệ đặc biệt để tạo nên chiếc xe đặc biệt này.

SIÊU TỐC ĐỘ TRONG VIỆC NGHIÊN CỨU VỀ XE TỰ HÀNH

PV: Xe tự hành “Made in Viet Nam” đầu tiên tại Việt Nam sắp được giới thiệu chính thức. Đây là một bước tiến mới về giao thông và công nghệ. Quá trình hình thành ý tưởng và thời gian nghiên cứu ra sao, thưa ông?

Ông Lê Anh Sơn: Xe tự hành thông minh Phenikaa được nghiên cứu, phát triển và hoàn thiện mẫu xe prototype đầu tiên chỉ sau 6 tháng bởi chính nhóm dự án là các nhà khoa học, chuyên gia và kỹ sư thuộc Tập đoàn Phenikaa từ các Trung tâm/Viện nghiên cứu, trường Đại học Phenikaa và Công ty CP Phenikaa X.

Chúng tôi bắt đầu nghiên cứu về xe tự hành từ tháng 4/2020. Việc đầu tiên là chúng tôi tập hợp các anh em khoa học Việt Nam ở các nước để thành lập đội chuyên nghiên cứu về giải pháp tự hành. Đến tháng 9/2020, đội được thành lập và cùng nhau lên ý tưởng lớn.

Nhưng khi mới bắt đầu, nói thật là toàn đội không biết bắt đầu từ đâu. Vì để tạo ra xe tự hành là gồm rất nhiều công nghệ trộn lẫn vào nhau. Do đó, chúng tôi bắt đầu từ việc nghiên cứu, chế tạo một con robot tự hành bình thường chạy trong trường ĐH Phenikaa để cung cấp nguyên vật liệu cho các khu vực khác nhau mà không cần giao tiếp.

Qua đó, chúng tôi tiến dần lên thêm một bước là xây dựng bản đồ 3D, xây dựng bản đồ số. Sau đó tiếp tục chuyển đổi hoàn toàn 1 chiếc xe từ xe bình thường sang xe tự hành bằng cách thay đổi toàn bộ hệ thống lái, hệ thống ga, phanh thành các hệ thống có thể điều khiển ra lệnh được bằng máy tính.

Sau đó anh em tập trung lại để nghiên cứu thuật toán để cho máy tính trung tâm hoạt động như con người, tức là nhận diện được môi trường xung quanh và đi đúng với ý của người điều khiển mong muốn.

Sau 6 tháng nghiên cứu, tập trung trí tuệ, chúng tôi đã cho ra đời được xe tự hành đầu tiên tại Việt Nam.

TIÊU CHUẨN QUỐC TẾ 

PV: Thưa ông, chiếc xe tự hành đầu tiên của Việt Nam giống và khác gì so với xe của thế giới? Tiêu chuẩn của nó do mình tự đưa ra hay theo tiêu chuẩn thế giới? 

Ông Lê Anh Sơn: Mẫu Xe tự hành thông minh “Made in Viet Nam” này có công nghệ xe tự lái ở cấp độ 4 dựa trên thang đo 5 cấp độ cho xe tự lái của Hiệp hội Kỹ sư xe hơi (SAE) do chính đội ngũ các nhà khoa học và các chuyên gia của Tập đoàn nghiên cứu phát triển và đưa vào ứng dụng theo tiêu chuẩn quốc tế.

Xe tự hành thông minh Phenikaa hoàn toàn không có tay lái nên không cần hệ thống trợ lái, chế độ tự hành được dễ dàng thực hiện khi người dùng có thể tương tác với xe thông qua phần mềm được thiết kế riêng biệt. Chỉ cần mở ứng dụng và lựa chọn điểm đi- điểm đến. Phenikaa sẽ xuất hiện trong thời gian nhanh nhất, sẵn sàng cho hành trình của người dùng.

Thiết kế hiện đại, tinh tế, sử dụng những đường cong mềm mại và không có một đường nét sắc cạnh, người dùng sẽ có cái nhìn thiện cảm với xe tự hành không người lái, vốn là thứ khá xa lạ trong cuộc sống ngày thường, đặc biệt là với người Việt và với những khu vực đô thị đông đúc của Việt Nam.

Xe tự hành thông minh Phenikaa được phát triển với mục tiêu tối ưu lợi ích cho người dùng, sở hữu những tính năng thông minh vượt trội, được sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo và hầu hết các công nghệ tiên tiến trên thế giới như bản đồ 2D/3D, cảm biến Lidar, SLAM, học máy, học sâu….

Những công nghệ hiện đại trên xe tự hành 

o LIDAR- Sử dụng laser để đo khoảng cách, giúp tạo ra bản đồ độ phân giải cao 3D chính xác về môi trường xung quanh xe, qua đó sử dụng trí tuệ nhân tạo để xác định vị trí của mình trong không gian 

o Video camera- Sử dụng thị giác máy tính để nhận dạng và đo lường đối tượng, Cung cấp màu sắc, độ tương phản và nhận dạng ký tự quang học 

o GNSS (RTK)- Sử dụng các vệ tinh để cung cấp định vị không gian địa lý đạt tính chính xác cao, cung cấp vị trí chính xác của xe tự hành. 

o RADAR- Sử dụng cụm sóng âm thanh để đo khoảng cách, hiệu quả trong việc đo vận tốc tương đối 

Xe áp dụng các giải pháp thông minh, thân thiện với môi trường khi chạy bằng điện, sở hữu các tính năng tự hành (cấp độ 4 theo tiêu chuẩn dựa trên thang đo 5 cấp độ được xây dựng bởi Hiệp hội Kỹ sư Ô tô (SAE) với gần 40 tính năng thông minh chia ra làm 04 nhóm hệ thống: Hệ thống kiểm soát làn; Hệ thống an toàn, Hệ thống nhận diện, và Hệ thống điều khiển thông minh.

PV: Mẫu xe này có những "vũ khí" gì để cạnh tranh với các hãng xe thế giới? 

Ông Lê Anh Sơn: Trước tiên, chúng tôi tự hào là một trong những Tập đoàn Việt Nam đầu tiên Nghiên cứu và phát triển thành công (phần cứng và phần mềm) cho xe tự hành với nhiều tính năng vượt trội:

Hệ thống chuyển làn tự động; Hệ thống nhận diện biển báo và người đi bộ; Hệ thống định vị chính xác cao trong không gian sử dụng bản đồ 3D; Chức năng phân tích quỹ đạo di chuyển của các xe xung quanh; Chức năng tự động xây dựng và thay đổi đường đi tùy theo vị trí của vật cản và các xe di chuyển xung quanh.

Hệ thống điều hành của xe còn có thể thiết lập lộ trình di chuyển và đặt vận tốc tối đa từ xa, chuyển chức năng lái giữa một cầu và hai cầu, cũng như tự động di chuyển vào khu vực đỗ xe.

PV: Vì là xe tự hành nên đảm bảo an toàn là một vấn đề lớn. Ông và các cộng sự giải quyết việc này ra sao?

Ông Lê Anh Sơn: Trong máy tính trung tâm, hàng loạt cảm biến được gắn lên để nhằm thay thế các giác quan của con người với mục đích đảm bảo sự chính xác và an toàn thông qua việc nắm bắt toàn bộ những vấn đề đang xảy ra ở môi trường xung quanh xe.

Xe cũng được trang bị loạt tính năng an toàn như:

- Tính năng nhường đường: Xe tự hành dựa trên cơ chế tính toán thông minh, tuỳ vận tốc của đối tượng để quyết định việc xử lý tình huống là dừng lại hay đi tiếp. 

- Tính năng giảm tốc khi vào vòng cua: Xe tự hành nhận diện các vòng cua và giảm tốc độ để đảm bảo an toàn

- Tính năng tránh phương tiện đi ngược chiều: Xe tự hành nhận diện đối tượng dựa trên hệ thống cảm biến để tránh các phương tiện di chuyển ngược chiều.

Xe tự hành Phenikaa còn được thiết kế và phát triển theo hướng thân thiện với người dùng dựa trên những tiện ích công nghệ, giúp người dùng hoàn toàn thoải mái tận hưởng hành trình.

Không gian nội thất của xe được phát triển nhằm tạo ra không gian ngồi thoải mái, rộng rãi, cho phép người sử dụng/hành khách có thể trò chuyện dễ dàng. Ngoài ra, lớp kính bao bọc xung quanh xe giúp hành khách có thể phóng tầm mắt của mình và quan sát được toàn bộ không gian bên ngoài nhưng vẫn đảm bảo an toàn cho chính mình.

Ngoài ra, lớp kính bao bọc xung quanh xe giúp hành khách có thể phóng tầm mắt của mình và quan sát được toàn bộ không gian bên ngoài nhưng vẫn đảm bảo an toàn cho chính mình.

Với thiết kế này, người sử dụng/hành khách không chỉ có sự thoải mái, tận hưởng công nghệ tự hành Phenikaa mà còn có sự tương tác rất gần gũi với những người khác trên xe.

XE TỰ HÀNH SẼ DÙNG VÀO VIỆC GÌ?

PV: Xe tự hành sẽ phù hợp với những nhu cầu, mục đích sử dụng như thế nào? Khi nào xe tự hành đủ khả năng tham gia giao thông, thưa ông?

Ông Lê Anh Sơn: Khi nghiên cứu và sản xuất xe tự hành, ước mơ lớn nhất của Phenikaa cũng như đội ngũ nghiên cứu là xe tự hành sẽ sớm được tham gia giao thông ngoài đường.

Tuy nhiên, để xe tự hành tham gia giao thông ngoài đường cần rất nhiều yếu tố, đầu tiên là bản đồ số độ phân giải cao. Hiện Việt Nam chưa có đơn vị nào làm bản đồ số độ phân giải cao, hoặc chỉ làm rất nhỏ ở khu vực bé thôi.

Thứ hai là số hóa tất cả hệ thống giao thông hiện tại, ví dụ như đèn đường, biển báo, tín hiệu giao thông… thì xe tự hành mới có thể sử dụng tài nguyên ấy để đi lại.

Thứ ba là hành lang pháp lý. Hiện Việt Nam chưa có hành lang pháp lý để loại xe này tham gia giao thông.

Đó vẫn là ước mơ. Do vậy, hiện nay chúng tôi định hướng xe tự hành được hoạt động trong các khu vực tư nhân như các khu du lịch, resort, sân gôn. Phenikaa đã nắm bắt được công nghệ và sẵn sàng thực hiện ngay lập tức.

-PV: Thưa ông, vậy trước mắt, xe tự hành sẽ phù hợp cho ai? Nhắm vào thực hiện nhiệm vụ gì?

Ông Lê Anh Sơn: Chúng tôi có niềm tin các khu vực tư nhân sẽ chuyển đổi sử dụng xe tự hành. Mỗi đơn vị chỉ cần sắm vài chiếc xe tự hành bên cạnh những chiếc xe truyền thống.

Bởi có nhiều đơn vị hoạt động theo mùa, ví dụ như mùa du lịch họ cần rất nhiều xe, rất nhiều lái xe. Nhưng hết mùa, các lái xe có thể hết việc, một là phải cho lái xe nghỉ, hai là vẫn phải sử dụng, phải trả lương nhưng lái xe không có việc để làm. Nếu dùng xe tự hành thì hoàn toàn giải quyết được bài toán này.

Cùng với sự phát triển và mở rộng ứng dụng giao thông thông minh Busmap, sản phẩm xe tự hành Phenikaa sẽ giúp giải quyết những vấn đề giao thông trong đô thị, thúc đẩy sự phát triển của đô thị thông minh và góp phần tạo nên một cuộc sống tốt đẹp với nhiều tiện ích cho người dân.

Chúng tôi hy vọng rằng với việc ra mắt Xe tự hành thông minh cấp độ 4 “Made in Viet Nam” đầu tiên tại Việt Nam của Tập Đoàn Phenikaa sẽ góp phần định hướng tương lai cho ngành công nghệ tự hành tại Việt Nam, nội địa hóa các sản phẩm công nghệ, đáp ứng kỳ vọng của khách hàng bằng cách cung cấp các sản phẩm/giải pháp công nghệ cao theo tiêu chuẩn chất lượng toàn cầu một cách hoàn hảo.

Sản phẩm này thuộc danh mục sản phẩm công nghệ, đến từ sự nỗ lực cải tiến sản xuất và nghiên cứu phát triển bởi chính đội ngũ nhân sự Phenikaa, tận dụng và phát huy điểm mạnh của sự tương hỗ trong hệ sinh thái Phenikaa với 3 trụ cột chính là: Doanh nghiệp – Nghiên cứu khoa học – Giáo dục & Đào tạo.

Việc giới thiệu Xe tự hành Phenikaa đến với công chúng cũng là mốc quan trọng đánh dấu bước tiến mới của Tập đoàn Phenika trên hành trình phát triển để trở thành tập đoàn hàng đầu về công nghệ và công nghiệp.

Chiếc xe là dấu mốc khẳng định năng lực vượt trội trong nghiên cứu phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ của Tập đoàn, không ngừng nỗ lực vì một cuộc sống thông minh và tốt đẹp hơn, đảm bảo lợi ích hài hòa cho các bên liên quan và đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

-Xin cảm ơn ông! 

Ngày 26/3 tới, Tập đoàn Phenikaa cùng các tổ chức uy tín quốc tế sẽ tổ chức Hội thảo Quốc tế “Công nghệ tự hành và Giao thông thông minh” lần đầu tiên tại Việt Nam, đồng thời ra mắt xe tự hành thông minh cấp độ 4 “Made in Viet Nam” đầu tiên tại Việt Nam. Hội thảo sẽ diễn ra tại trường Đại học Phenikaa (Yên Nghĩa, Hà Đông, TP Hà Nội).

Dự kiến sự kiện sẽ có sự tham gia của Lãnh đạo các Bộ/ban ngành, lãnh đạo tỉnh/TP, các Viện - Trường, cùng với các DN, giáo sư, chuyên gia trong nước và quốc tế của lĩnh vực công nghệ, giao thông, thành phố thông minh, các công ty hàng đầu về xe hơi Toyota, Honda, Mazda, Công ty Xe tự hành Tier IV, Đại học Nagoya…