Uống nước bí đao có tác dụng gì? Bí quyết giúp đẹp da, dáng xinh

Bí đao không chỉ là một nguyên liệu quen thuộc trong gian bếp mà còn được biết đến như một loại thảo dược giúp thanh lọc cơ thể, hỗ trợ giảm cân, làm đẹp da... Vậy uống nước bí đao có tác dụng gì? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau.

1 Nước bí đao là gì? Thành phần dinh dưỡng của nước bí đao

Bí đao là gì?  

Tên khoa học: Benincasa hispida (Thunb. ex Murr.) Cogn.

Tên đồng nghĩa: Cucurbita hispida Thunb. ex Murr.

Tên gọi khác: Bí phấn, Bí xanh, Đông qua, Bù rợ, Bí phấn, Fặc moong (Tày), Plăckich (Kho).

Họ: Cucurbitaceae (Bầu bí).

Mô tả đặc điểm thực vật bí đao:

• Thân dây leo dài, quấn bằng tua và phủ lớp lông mịn.
• Lá mọc so le, có cuống dài, phiến lá xẻ thùy hình chân vịt, gốc hình tim, mép có răng cưa, đầu nhọn, cả hai mặt đều có lông cứng.
• Hoa bí đao có màu vàng, đơn tính. Hoa đực mọc đơn lẻ ở kẽ lá, có đài hoa dài hình chuông với năm thùy dạng lá, năm cánh tràng và ba nhị rời nhau. Hoa cái có cấu trúc tương tự hoa đực nhưng nhị lép ba, bầu noãn hình trứng hoặc hình trụ, phủ lớp lông dày.
• Quả bí đao thuôn dài từ 25 - 40cm. Khi còn non, vỏ quả màu lục nhạt, có lông cứng. Khi chín, vỏ chuyển sang màu lục sẫm và phủ một lớp sáp trắng mốc.
• Hạt bí đao có dạng dẹt, màu trắng. Mùa ra hoa và kết quả thường diễn ra từ tháng 3 đến tháng 7.

Bí đao có nguồn gốc từ Ấn Độ và được trồng rộng rãi ở khắp các vùng nhiệt đới và á nhiệt đới bao gồm cả miền Đông châu Đại Dương. Tại Việt Nam, bí đao là loại cây quen thuộc, được trồng khắp nơi để lấy quả. Hiện có hai giống phổ biến:

• Bí đá: Quả nhỏ, thuôn dài, vỏ xanh, khi già chuyển xanh xám, xù xì và ít có lớp phấn trắng bên ngoài. Loại này có cùi dày, ít ruột, ăn ngon nhưng năng suất thấp.
• Bí gối: Quả to, khi già phủ lớp sáp trắng. Giống này có cùi dày nhưng ruột nhiều, năng suất cao.

Khi dùng làm thuốc, người ta thường thu hái quả già và sử dụng phần thịt quả, vỏ quả và hạt.

Bí đao thân dây leo dài, quấn bằng tua và phủ lớp lông mịn

Thành phần dinh dưỡng của nước bí đao

Nước bí đao được chiết xuất từ phần thịt quả bí đao với hàm lượng nước cao (93,80-96,80g/100g), giúp cơ thể bổ sung nước và hỗ trợ quá trình thanh lọc.

Ngoài ra, nước bí đao còn cung cấp:

• Protein (0,30 - 0,70g/100g).
• Carbohydrate (1,10 - 4,00g/100g).
• Chất béo (0,02 - 0,20g/100g).
• Chất xơ (0,50 - 2,10g/100g).
• Khoáng chất (tro: 0,27 - 0,70g/100g).
• Vitamin C (1,35 - 68,00mg/100g), vitamin B1 (0,02 - 0,04mg/100g), vitamin B2 (0,02 - 0,31mg/100g), vitamin B3 (0,20 - 0,46mg/100g) và vitamin E.
• Natri (0,14 - 6,00mg/100g), kali (77,00 - 131,00mg/100g), canxi (5,00 - 23,32mg/100g), sắt (0,20 - 0,49mg/100g) và phospho (225,39 - 234,61mg/100g).
• Polysaccharides tan trong nước gồm arabinogalactans, cũng như các hợp chất hữu cơ như homogalacturonan, β-(1→4)-D-galactan và acidic arabinan.
• Đường glucose và fructose.
• Acid hữu cơ như acid malic và acid citric.

Nước bí đao được chiết xuất từ phần thịt quả bí đao

2 Các tác dụng của nước bí đao với sức khỏe

Giảm cân

Hàm lượng chất béo trong bí đao gần như bằng 0 nên không làm tăng lượng calo dư thừa trong cơ thể và hạn chế tích tụ mỡ. Bên cạnh đó, loại quả này còn chứa nhiều hợp chất có khả năng hỗ trợ giảm tích tụ mỡ thừa, góp phần duy trì vóc dáng thon gọn.

Ngoài ra, bí đao còn cung cấp nhiều vitamin quan trọng như vitamin A, vitamin E, vitamin C, các vitamin nhóm B cùng với các khoáng chất thiết yếu như kali, phospho và magie. Những dưỡng chất này không chỉ giúp tăng cường quá trình trao đổi chất mà còn hỗ trợ đào thải mỡ thừa, đặc biệt là ở vùng bụng.

Trong y học cổ truyền Trung Quốc và Ayurveda, bí đao cũng được khuyến khích sử dụng cho người thừa cân nhờ vào tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu và hỗ trợ cân bằng cơ thể.

Nước bí đao chứa nhiều hợp chất có khả năng hỗ trợ giảm tích tụ mỡ thừa

Kiểm soát đường huyết

Nước bí đao có tiềm năng hỗ trợ kiểm soát đường huyết nhờ vào các thành phần tự nhiên giúp cải thiện chỉ số chuyển hóa ở bệnh nhân tiểu đường.

Một nghiên cứu can thiệp tại Malaysia đã phân tích tác động của chiết xuất bí đao đối với người mắc tiểu đường tuýp 2. Kết quả cho thấy nhóm sử dụng chiết xuất bí đao có huyết áp tâm trương trung bình giảm 7,0 mmHg và mức đường huyết lúc đói giảm 0,8 mmol/L, hiệu quả hơn so với nhóm đối chứng.

Uống nước bí đao có tiềm năng hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường

Hạ huyết áp

Một nghiên cứu can thiệp cho thấy nhóm sử dụng chiết xuất bí đao có huyết áp tâm trương trung bình giảm 7,0 mmHg - một kết quả tích cực trong việc điều hòa huyết áp. Bên cạnh đó, hoạt tính ức chế men chuyển angiotensin (ACE) của bí đao có thể là cơ sở dược lý giúp kiểm soát huyết áp.

Ngoài ra, nghiên cứu dược lý cũng chỉ ra rằng nước ép bí đao với liều từ 0,4 - 1,6 ml/kg (tiêm tĩnh mạch) có tác dụng hạ huyết áp theo liều. Bí đao còn giúp giãn mạch thông qua việc kích thích sản sinh nitric oxide (NO) từ tế bào nội mô động mạch, giúp cải thiện lưu thông máu và giảm áp lực lên thành mạch.

Nước bí đao có tác dụng làm giãn mạch và hạ huyết áp

Duy trì cân bằng điện giải trong cơ thể

Hàm lượng kali trong bí đao dao động từ 77 - 131mg/100g, trong khi canxi có nồng độ từ 5-23 mg/100g. Đây là hai khoáng chất quan trọng giúp điều hòa cân bằng dịch trong cơ thể.  

Nhờ chứa những khoáng chất này, nước bí đao có thể hỗ trợ ổn định môi trường nội môi, cân bằng acid - base giúp cơ thể hoạt động hiệu quả và khỏe mạnh.

Lượng chất khoáng trong nước bí đao giúp cân bằng nước và điện giải

Giảm các triệu chứng cai nghiện morphin

Các nghiên cứu trên mô hình chuột cho thấy nước ép bí đao có hiệu quả trong việc giảm triệu chứng cai morphin và hỗ trợ chống lại tình trạng nghiện opioid cũng như các chất gây nghiện khác.

Cơ chế tác động của bí đao liên quan đến khả năng điều chỉnh hoạt động của hệ serotonin, dopamine, α1-adrenergic và GABAAergic giúp giảm căng thẳng, lo âu và hỗ trợ cân bằng tâm lý trong quá trình cai nghiện.

Ngoài ra, bí đao còn có tác dụng chống trầm cảm thông qua cơ chế ức chế enzyme monoamine oxidase-A (MAO-A) góp phần cải thiện tâm trạng và giảm cảm giác thèm thuốc.

Các nghiên cứu cho thấy nước ép bí đao giúp giảm các triệu chứng cai morphin

Giải độc, thanh lọc cơ thể

Nước bí đao có khả năng giải độc và thanh lọc cơ thể hiệu quả, đặc biệt khi uống vào buổi sáng. Loại nước này có tác dụng hấp thụ và loại bỏ độc tố, vi khuẩn cũng như tạp chất tích tụ trong cơ thể, làm sạch hệ tiêu hóa và hỗ trợ quá trình đào thải các chất cặn bã ra ngoài.

Bên cạnh đó, sự kết hợp giữa nước bí đao với nước dừa, nước chanh hoặc nước ép amla có thể tăng cường hiệu quả thanh lọc và cải thiện sức khỏe hệ tiêu hóa. Ngoài ra, nước bí đao còn giúp hỗ trợ tiêu diệt ký sinh trùng đường ruột, thúc đẩy quá trình tái tạo mô và cải thiện sức khỏe tổng thể.

Nước bí đao có khả năng giải độc và thanh lọc cơ thể hiệu quả

Cải thiện chức năng hệ tiêu hóa

Cứ 100g bí đao cung cấp 1,1g chất xơ. Chất xơ đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hoạt động chức năng của đường ruột giúp ngăn ngừa táo bón, giảm chứng đầy hơi và hạn chế tình trạng đau dạ dày.

Bên cạnh đó, nước bí đao còn giúp làm giảm cảm giác khó chịu trên hệ tiêu hóa, hỗ trợ đào thải chất độc và cặn bã ra khỏi cơ thể. Khi kết hợp với nước dừa hay nước chanh, hiệu quả cải thiện tiêu hóa càng được tăng cường.

Ngoài ra, nước bí đao còn có đặc tính chống viêm, kháng khuẩn và bảo vệ niêm mạc dạ dày giúp giảm nguy cơ viêm loét và hỗ trợ sức khỏe hệ tiêu hóa một cách toàn diện.

Lượng chất xơ dồi dào trong nước bí đao giúp cải thiện chức năng hệ tiêu hóa

Bảo vệ dạ dày

Các nghiên cứu trên động vật cho thấy nước ép bí đao và các chiết xuất từ quả có tác dụng giảm loét, giảm tính thấm của mạch máu và hạn chế tổn thương niêm mạc do các tác nhân gây viêm như ethanol, aspirin và histamine.

Ngoài ra, nước bí đao còn giúp thúc đẩy hoạt động của các enzyme chống oxy hóa như catalase (CAT) và superoxide dismutase (SOD) đồng thời duy trì nồng độ vitamin C và pepsin cần thiết cho hệ tiêu hóa.

Một nghiên cứu lâm sàng trên bệnh nhân rối loạn tiêu hóa cho thấy việc uống 200ml nước bí đao mỗi sáng khi đói trong 30 ngày giúp giảm triệu chứng đau dạ dày, buồn nôn, ợ hơi và nóng rát thượng vị.

Nước ép bí đao giúp tăng cường hàng rào bảo vệ niêm mạc dạ dày

Chống oxy hóa

Các nghiên cứu cho thấy chiết xuất methanol từ hạt bí đao có khả năng quét sạch các gốc tự do và hydrogen peroxide theo cơ chế phụ thuộc vào nồng độ.

Ngoài ra, chiết xuất ethanol từ hạt bí đao có hoạt tính chống oxy hóa mạnh hơn so với chiết xuất ethyl acetate và n-hexane nhờ vào hàm lượng polyphenol cao. Dầu hạt bí đao cũng thể hiện khả năng trung hòa gốc tự do.

Bên cạnh đó, chiết xuất nước từ bí đao giúp giảm mức độ stress oxy hóa trong tế bào nội mô tĩnh mạch rốn ở người, góp phần bảo vệ tế bào và tăng cường sức khỏe tổng thể.

Nhờ những đặc tính này, nước bí đao không chỉ giúp làm chậm quá trình lão hóa mà còn hỗ trợ ngăn ngừa các bệnh lý liên quan đến stress oxy hóa như tim mạch, tiểu đường và thoái hóa thần kinh.

Chiết xuất nước từ bí đao giúp giảm stress oxy hóa

Cung cấp năng lượng cho cơ thể 

Lượng vitamin B2 có trong nước bí đao đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa dinh dưỡng, hỗ trợ chuyển đổi các chất có trong thực phẩm thành loại năng lượng mà cơ thể có thể hấp thụ và sử dụng.

Việc uống nước bí đao hoặc ăn các món chế biến từ bí đao không chỉ giúp cung cấp năng lượng cần thiết mà còn duy trì hoạt động thể chất hiệu quả, hỗ trợ cơ thể luôn tràn đầy sức sống và khỏe mạnh.

Lượng vitamin B2 có trong nước bí đao đóng vai trò chuyển hóa dinh dưỡng

Tăng cường thị lực

Lượng vitamin B2 có trong nước bí đao giúp giảm nguy cơ rối loạn thị lực, đồng thời hỗ trợ phòng ngừa các bệnh lý như tăng nhãn áp và đục thủy tinh thể.

Ngoài ra, các chất chống oxy hóa trong bí đao còn giúp bảo vệ võng mạc khỏi tình trạng oxy hóa, giảm căng thẳng cho mắt và hạn chế nguy cơ thoái hóa điểm vàng, từ đó góp phần duy trì đôi mắt sáng khỏe.

Lượng vitamin B2 có trong nước bí đao giúp giảm nguy cơ rối loạn thị lực

Ngăn ngừa bệnh tim mạch

Cứ 100g bí đao cung cấp khoảng 139mg kali. Kali có thể hoạt động như một chất giãn mạch tự nhiên, giúp giảm áp lực trong lòng động mạch, từ đó hỗ trợ điều hòa huyết áp.

Nhờ tác động này, nước bí đao góp phần phòng ngừa hiệu quả các bệnh tim mạch bao gồm đau tim và đột quỵ, đồng thời giúp duy trì hệ tuần hoàn hoạt động ổn định.

Nước bí đao có tác dụng hỗ trợ sức khỏe tim mạch nhờ hàm lượng kali dồi dào

Cải thiện sức khỏe hệ miễn dịch

Cứ 100g bí đao cung cấp khoảng 12mg vitamin C. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc kích thích sản sinh tế bào bạch cầu, từ đó nâng cao khả năng miễn dịch tự nhiên của cơ thể.

Bên cạnh đó, vitamin C còn có tác dụng chống oxy hóa, giúp ngăn chặn hoạt động của các gốc tự do gây hại, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương. Nhờ vậy, uống nước bí đao giúp tăng sức đề kháng, từ đó cơ thể có thể chống lại các tác nhân gây bệnh hiệu quả hơn.

Uống nước bí đao giúp tăng sức đề kháng

Hỗ trợ tăng chiều cao

Vitamin C trong nước bí đao không chỉ giúp tăng cường hệ miễn dịch mà còn đóng vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp collagen. Collagen là một loại protein thiết yếu, góp phần duy trì độ đàn hồi của da và hỗ trợ sự phát triển của xương khớp.

Nhờ cơ chế này, uống nước bí đao giúp thúc đẩy quá trình tái tạo và phát triển xương, góp phần hỗ trợ chiều cao tăng một cách tự nhiên.

Uống nước bí đao giúp thúc đẩy quá trình tái tạo và phát triển xương

Phòng ngừa thiếu sắt

Mặc dù chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ nhưng lượng sắt trong nước bí đao đóng vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp hemoglobin - một loại protein giúp vận chuyển oxy từ máu đến các mô trong cơ thể.

Đặc biệt, não bộ cần một lượng lớn oxy để hoạt động ổn định. Thiếu sắt có thể dẫn đến suy giảm trí nhớ, kém tập trung và giảm khả năng tiếp thu. Việc bổ sung nước bí đao vào chế độ ăn uống là một cách hữu hiệu để phòng ngừa thiếu sắt, hỗ trợ duy trì sức khỏe não bộ và tăng cường chức năng nhận thức.

Uống nước bí đao giúp phòng ngừa thiếu sắt

Cân bằng nội tiết tố, lợi sữa sau sinh

Nước bí đao là nguồn cung cấp chất xơ dồi dào, hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường khả năng hấp thụ dinh dưỡng. Điều này đặc biệt quan trọng đối với phụ nữ sau sinh, giúp cơ thể nhanh chóng phục hồi và sản sinh sữa hiệu quả hơn.

Bên cạnh đó, lượng vitamin và khoáng chất phong phú trong bí đao không chỉ giúp cơ thể mẹ khỏe mạnh mà còn hỗ trợ cân bằng nội tiết tố. Nhờ khả năng cải thiện hệ tiêu hóa và thúc đẩy quá trình loại bỏ độc tố, nước bí đao góp phần ổn định hormone của mẹ và lợi sữa.

Uống nước bí đao giúp cân bằng nội tiết tố, lợi sữa sau sinh

3 Hướng dẫn sử dụng nước bí đao an toàn, hiệu quả

Để tận dụng tối đa các lợi ích sức khỏe của nước bí đao, người dùng nên tuân thủ các nguyên tắc sử dụng sau để đảm bảo an toàn và hiệu quả:

• Liều lượng dùng: Chỉ nên uống nước bí đao 2 - 3 lần mỗi tuần để tránh tác dụng lợi tiểu quá mức, gây mất cân bằng nước và điện giải trong cơ thể.
• Thời điểm uống hợp lý: Uống trước bữa ăn để giảm cảm giác thèm ăn, kiểm soát lượng thực phẩm nạp vào cơ thể và hỗ trợ giảm cân. Uống 100 - 200ml trước khi ngủ để thanh lọc cơ thể, cấp nước và giúp ngủ ngon hơn.

Các cách chế biến nước bí đao:

• Nước ép bí đao nguyên chất: Bí đao cần được luộc trong khoảng 3 phút trước khi ép để loại bỏ tính xà phòng có hại cho hệ tiêu hóa.
• Nước ép bí đao kết hợp: Bí đao đã luộc có thể ép lấy nước cùng với các nguyên liệu như dứa, mật ong, cần tây, cà rốt để tăng hương vị và bổ sung dưỡng chất.
• Nước luộc bí đao: Có thể uống nước bí đao luộc thay nước lọc giúp lợi tiểu, thanh nhiệt và hỗ trợ kiểm soát cân nặng.

Chỉ nên uống nước bí đao 2 - 3 lần mỗi tuần

4 Lưu ý khi sử dụng nước bí đao

Lưu ý khi sử dụng nước bí đao:

• Không uống nước ép bí đao sống vì bí đao có tính xà phòng nên có thể gây ảnh hưởng tiêu hóa.
• Không nên cho thêm đường hoặc các loại trái cây quá ngọt khi chế biến nước bí đao để tránh làm mất tác dụng giảm cân.
• Người bị huyết áp thấp không nên uống nước bí đao để giảm cân vì có thể làm hạ huyết áp quá mức.
• Duy trì chế độ ăn uống khoa học (ăn đủ ba bữa chính mỗi ngày và bổ sung đầy đủ các nhóm chất tinh bột, protein, chất xơ...).

Người bị huyết áp thấp không nên uống nước bí đao để giảm cân vì có thể làm hạ huyết áp quá mức

Xem thêm:

• Ăn vải có tốt không? 20 tác dụng của quả vải và các lưu ý khi ăn vải
• Quả táo gai là gì? 10 tác dụng của quả táo gai đối với sức khỏe bạn cần biết
• Cây thanh táo có tác dụng gì? Công dụng và 9 bài thuốc chữa bệnh

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về tác dụng tuyệt vời khi uống nước bí đao. Hãy chia sẻ thông tin hữu ích này đến mọi người để cùng nhau chăm sóc sức khỏe từ những loại thực phẩm từ tự nhiên, bạn nhé!