Hạt đười ươi có tác dụng gì? Công dụng và liều dùng hạt đười ươi

Hạt đười ươi là một loại dược liệu được sử dụng nhiều trong y học cổ truyền. Các bài thuốc có chứa hạt đười ươi có thể giúp trị nhiều chứng bệnh như chảy máu cam, táo bón... Vậy hạt đười ươi có tác dụng gì, cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

1 Hạt đười ươi là gì?

Hạt đười ươi được thu hoạch từ cây đười ươi hay còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như lười ươi, bạng đại hải, hương đào, sam rang, som vang, đại đông quá, an nam tử. 

• Tên khoa học: Scaphium lychnophorum (Hance) Kost.
• Phân bố: cây đười ươi chủ yếu mọc ở các khu rừng nhiệt đới trên độ cao từ 400 đến 800 mét và có nền đất đỏ bazan hay đất feralit đỏ-vàng.
• Bộ phận dùng làm thuốc: hạt đười ươi.
• Thành phần hóa học: hạt đười ươi chứa các thành phần như tinh bột, chất béo, đường (arabinose, galactose, pentose), chất nhầy và chất đắng, bassorin, tanin.

Hạt đười ươi được thu hoạch từ cây đười ươi

2 Hạt đười ươi có tác dụng theo Y học cổ truyền

Trong Y học cổ truyền, hạt đười ươi có tính mát và vị ngọt nhẹ, giúp thanh nhiệt, giải độc và làm dịu cổ họng. Vị thuốc này thường được sử dụng để hỗ trợ điều trị nhiều loại bệnh như:

• Viêm họng mãn tính và viêm họng hạt.
• Chảy máu cam.
• Các bệnh về đường tiết niệu, sỏi thận.
• Các vấn đề về xương khớp như gai cột sống, đau nhức khớp.
• Táo bón.
• Giải độc, điều hòa nhiệt trong cơ thể, đặc biệt hiệu quả trong thời tiết nóng bức.
• Mụn nhọt và giúp cải thiện làn da.

Hạt đười ươi có tính mát và vị ngọt nhẹ, giúp thanh nhiệt và làm dịu cổ họng

3 Hạt đười ươi có tác dụng theo Y học hiện đại

Giảm đau

Theo Y học hiện đại, hạt đười ươi được đánh giá cao trong hiệu quả giảm đau và đã được sử dụng rộng rãi trong học cổ truyền tại nhiều quốc gia như Trung Quốc, Nhật Bản, Việt Nam, Thái Lan và Ấn Độ. Các nghiên cứu về dược lý cho thấy nước sắc từ hạt đười ươi có chứa polysaccharide, ethanolic và methanolic mang lại tác dụng giảm đau tốt cho người bệnh.

Hạt đười ươi được đánh giá cao trong hiệu quả giảm đau

Kháng viêm

Các hoạt chất như ethanol và methanol có trong hạt đười ươi có tác dụng làm giảm viêm. Nhờ vậy, hạt đười ươi giúp hỗ trợ điều trị các bệnh viêm nhiễm như viêm họng, viêm đường tiết niệu và viêm khớp. Đồng thời giúp giảm sưng và đau ở các vùng bị ảnh hưởng, hạn chế tổn thương tế bào do viêm.

Các hoạt chất ethanol và methanol trong hạt đười ươi có tác dụng làm giảm viêm

Chống oxy hóa

Hạt đười ươi còn chứa các chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào khỏi sự tổn hại do các gốc tự do gây ra. Khả năng chống oxy hóa này không chỉ hỗ trợ trong việc ngăn ngừa lão hóa sớm mà còn làm giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính.

Hạt đười ươi chứa các chất chống oxy hóa giúp ngăn ngừa lão hóa sớm

Hỗ trợ điều trị loét dạ dày

Hạt đười ươi được ghi nhận với khả năng hỗ trợ điều trị loét dạ dày nhờ vào đặc tính kháng viêm và làm dịu niêm mạc dạ dày. Các hoạt chất được chiết xuất từ hạt, đặc biệt là ethanol và methanol có khả năng bảo vệ niêm mạc dạ dày, giúp giảm thiểu tác động của axit và ngăn chặn tổn thương, thúc đẩy quá trình phục hồi niêm mạc, cải thiện tình trạng loét dạ dày.

Người bị loét dạ dày có thể dung hạt đười ươi để làm giảm triệu chứng

Làm hạ huyết áp

Hạt đười ươi có tác dụng hỗ trợ làm hạ huyết áp nhờ vào các thành phần tự nhiên giúp giãn mạch và cải thiện lưu thông máu. Nhờ vào tác dụng giãn mạch, chiết xuất từ hạt đười ươi có thể làm giảm áp lực lên thành mạch và hỗ trợ duy trì huyết áp ổn định.

Tác dụng làm giãn mạch của hạt đười ươi có thể giúp hạ huyết áp

Kháng khuẩn

Hạt đười ươi được biết đến với đặc tính kháng khuẩn tự nhiên, giúp ngăn ngừa và ức chế sự phát triển của các loại vi khuẩn gây hại. Các hoạt chất ethanol và methanol chứa trong hạt có khả năng tiêu diệt vi khuẩn và hỗ trợ hiệu quả trong việc phòng ngừa nhiễm trùng.

Hạt đười ươi có đặc tính kháng khuẩn nên có hiệu quả chống viêm tốt

Bảo vệ tế bào thần kinh

Hạt đười ươi có khả năng bảo vệ tế bào thần kinh và hỗ trợ duy trì sức khỏe não bộ nhờ vào các hợp chất chống oxy hóa tự nhiên và các chất chống viêm. Các hợp chất có lợi này có thể bảo vệ tế bào thần kinh trước tác động của tình trạng viêm và stress oxy hóa, một yếu tố thường liên quan đến suy giảm chức năng thần kinh và các bệnh thoái hóa thần kinh.

Hạt đười ươi có khả năng bảo vệ tế bào thần kinh và duy trì sức khỏe não bộ

Nhuận tràng

Khi gặp nước, hạt đười ươi sẽ trương nở, tạo ra một chất nhầy giúp làm mềm phân, kích thích nhu động ruột và nhuận tràng. Nhờ khả năng này, hạt đười ươi được sử dụng phổ biến trong việc hỗ trợ làm sạch đường ruột, duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh và ngăn ngừa các vấn đề tiêu hóa do táo bón gây ra.

Khi gặp nước, hạt đười ươi sẽ trương nở, tạo ra một chất nhầy giúp nhuận tràng.

Phòng ngừa bệnh béo phì

Hạt đười ươi chứa nhiều chất xơ và ít calo, khi gặp nước, hạt nở to giúp chiếm phần thể tích lớn hơn trong dạ dày. Điều này giúp cho cơ thể có cảm giác no nhanh hơn mà không cần phải hấp thụ lượng calo lớn, qua đó hạn chế lượng thức ăn nạp vào cơ thể.

Bạn có thể phòng ngừa béo phì bằng cách sử dụng hạt đười ươi hợp lí

4 Một số bài thuốc có chứa hạt đười ươi

Bài thuốc điều trị chảy máu cam

Đem 5 hạt đười ươi sao vàng và nấu nước. Sau đó, cho người bệnh uống nước này hàng ngày thay cho nước lọc có thể giúp làm mát cơ thể, cầm máu và ngăn ngừa chứng chảy máu cam ở trẻ do nóng.

Chiết xuất từ hạt đười ươi có thể giúp cẩm máu ở người bị chảy máu cam

Bài thuốc chữa viêm họng mãn tính, viêm họng hạt

Ngâm hạt đười ươi cho nở mềm, sau đó thêm một chút đường và thưởng thức. Việc sử dụng hạt đười ươi đều đặn trong 2 tuần có thể giúp giảm các triệu chứng của viêm họng mãn tính, viêm họng hạt và cải thiện tình trạng khàn tiếng.

Viêm họng mạn có thể được chữa trị nhờ bài thuốc có chứa hạt đười ươi

Bài thuốc trị cổ họng sưng đau, ho có đờm và viêm đường tiết niệu

Lấy 2 – 5 hạt đại hồng quả cho vào cốc nước nóng và chờ khoảng 5 phút để hạt nở hoàn toàn. Sau đó, bóc lớp vỏ ngoài, lấy phần thịt bên trong, thêm đường và chia đều uống trong ngày. Bài thuốc này có thể chữa các chứng sưng đau cổ họng, ho có đờm và viêm đường tiết niệu.

Uống nước hạt đười ươi giúp giảm chứng ho có đờm

Bài thuốc điều trị mụn nhọt

Bài thuốc điều trị mụn nhọt tương đối đơn giản, bạn chỉ cần ngâm hạt đười ươi trong nước sau đó trộn với cơm và đắp lên mụn nhọt. Thực hiện hàng ngày cho đến khi mụn xẹp và biến mất.

Mụn nhọt sẽ xẹp đi nếu bạn biết cách sử dụng bài thuốc có chứa hạt đười ươi

Bài thuốc chữa chứng táo bón

Hạt đười ươi có thể được sử dụng rộng rãi để chữa chứng táo bón bằng cách ngâm 2 – 3 hạt đười ươi trong nước nóng cho đến khi hạt nở mềm. Bóc bỏ lớp vỏ ngoài và uống vào buổi sáng khi bụng đói.

Tác dụng nhuận tràng của hạt đười ươi có thể giúp giảm tình trạng táo bón

5 Hướng dẫn cách ăn hạt đười ươi đúng cách

Sử dụng hạt đười ươi đúng cách giúp gia tăng hiệu quả dược liệu và giảm các tác dụng phụ. Để sử dụng hạt đúng cách bạn có thể thực hiện các bước sau:

• Rửa sạch hạt bằng nước và bóc nhẹ nhàng lớp vỏ ở đầu hạt để tạo ra một lỗ hở, qua lỗ hở nước có thể nhanh chóng thấm vào giúp hạt nhanh nở hơn.
• Ngâm hạt với 800ml nước ấm trong khoảng 15 đến 30 phút (lưu ý không nấu chín hoặc sử dụng nước đun sôi vì có thể làm ảnh hưởng đến tác dụng của hạt).
• Khi hạt đã nở ra hoàn toàn, tách phần nhân bên trong ra. Sau đó, bạn có thể tách lớp vỏ bên ngoài để tránh làm giảm hương vị của hạt, trừ khi bạn muốn giữ lại phần vỏ để dùng trong các trường hợp trị đau họng, táo bón.
• Cắt hạt thành thường miếng nhỏ và cho toàn bộ vào nước.
• Bạn có thể bảo quản nước hạt đười ươi trong bình và cho thêm một ít đường cùng với các thành phần khác để gia tăng hương vị cho nước uống như húng quế, trà nhài...

Rửa sạch hạt bằng nước và ngâm với nước ấm trước khi sử dụng hạt đười ươi

6 Lưu ý khi sử dụng hạt đười ươi

Một số lưu ý bạn nên biết khi sử dụng hạt đười ươi, bao gồm:

• Không nên ăn hạt đười ươi ở dạng khô (chưa ngâm qua nước), vì khi vào cơ thể, hạt sẽ hấp thụ nước trong lòng ống tiêu hóa và nở ra. Điều này có thể gây tắc ruột hoặc chướng và đầy bụng.
• Những người mắc các bệnh về tiêu hóa nên hạn chế sử dụng hạt đười ươi.
• Chỉ nên sử dụng hạt đười ươi với liều lượng vừa đủ, không lạm dụng để tránh các tác dụng phụ như buồn nôn, ho có đờm hoặc khạc đờm trắng.
• Tránh ngâm quá nhiều hạt đười ươi để dùng dần. Tốt nhất nên ngâm đến đâu sử dụng đến đó, để đảm bảo giữ được các dưỡng chất và tránh hiện tượng hạt bị chua hoặc nhiễm khuẩn.
• Hãy chọn hạt đười ươi có nguồn gốc rõ ràng, không chứa chất bảo quản hay tẩm chất tẩy rửa nhằm đảm bảo an toàn khi sử dụng.

Bạn không nên sử dụng trực tiếp hạt đười ươi khô

Xem thêm:

• Hạt mã tiền có tác dụng gì? 9 bài thuốc và lưu ý khi chữa bệnh
• Đào nhân có tác dụng gì? 4 bài thuốc, tác dụng và lưu ý khi dùng

Ngâm hạt đười ươi với nước ấm trước khi sử dụng giúp hạn nở ra và đạt được hiệu quả tốt nhất. Bạn hãy chia sẻ bài viết nếu thấy hữu ích nhé!