Cây lược vàng có tác dụng gì? 17 tác dụng và một số bài thuốc

Cây lược vàng vừa được trồng làm cảnh, vừa mang lại nhiều lợi ích sức khỏe như tiêu viêm, giảm đau, tăng cường miễn dịch và thanh nhiệt hiệu quả. Hãy cùng khám phá các tác dụng của cây lược vàng qua bài viết này nhé!

1 Giới thiệu chung về cây lược vàng

Lược vàng là cây gì?

Cây lược vàng hay còn được gọi là Lan vòi, có tên khoa học là Callisia fragrans (Lindl.), thuộc họ Thài lài (Commelinaceae). Đây là cây thân thảo nhiều năm, có nguồn gốc từ vùng Châu Mỹ, sau đó được du nhập qua Nga và về Việt Nam. Hiện nay, cây lược vàng được trồng phổ biến khắp các tỉnh thành nước ta, vừa để làm cảnh vừa sử dụng như một vị thuốc quý trong các bài thuốc dân gian.

Cây lược vàng có các đặc điểm nổi bật sau đây:

• Thân cây: Thân mọng nước và chiều dài thân lên tới 100cm. Đặc biệt, thân cây có thể bò lan trên mặt đất, chia thành nhiều đốt, từ đó mọc ra các nhánh mới, giúp cây phát triển và lan rộng nhanh chóng.
• Lá cây: Lá hình mác thuôn dài, đầu nhọn, thường mọc tập trung ở phần ngọn thân và rải rác phía dưới. Cuống lá có gân nổi rõ, ôm thân, bề mặt có lông mịn và thường có sọc tia.
• Hoa: Hoa mọc thành cụm theo dạng xim, mỗi cụm gồm 2 - 3 hoa trên một phát hoa hình chùy, mỗi cặp xim được ôm bởi các lá bắc có dạng răng cưa. Cánh hoa mỏng, bóng, trong suốt, cùng màu trắng với lá đài và có hình mác. Hoa thường nở vào mùa xuân.

Trong đó, lá và thân cây lược vàng được dùng phổ biến trong Y học cổ truyền. Các bộ phận này thường được thu hái quanh năm, sau đó đem về phơi khô để bảo quản và dùng dần.

Cây lược vàng vừa được trồng làm cảnh, vừa dùng làm thuốc trong các bài thuốc dân gian

Thành phần hóa học của cây lược vàng

Các thành phần hóa học chủ yếu có trong dược liệu lược vàng là flavonoid, carotenoid, phytosterol, acid hữu cơ, chất béo, đường tự do và polysaccharide. Những dưỡng chất này góp phần tạo nên các tác dụng quan trọng của cây lược vàng trong Y học cổ truyền và Y học hiện đại.

Cây lược vàng chứa nhiều thành phần có lợi cho sức khỏe con người

2 Các tác dụng của cây lược vàng đối với sức khỏe

Kháng viêm

Lược vàng chứa nhiều hoạt chất có hoạt tính kháng viêm cao như acid hữu cơ, flavonoid, steroid và coumarin. Những thành phần này góp phần làm giảm, ngăn ngừa tình trạng viêm cũng như bảo vệ cơ thể khỏi các tổn thương.

Cây lược vàng chứa các hoạt chất giúp giảm tình trạng sưng đau tại vùng bị viêm

Chữa viêm răng lợi, sâu răng

Một nghiên cứu được tiến hành vào năm 2018 đã chứng minh khả năng ngăn ngừa sâu răng của cây lược vàng. Điều này có được là nhờ các thành phần hóa học đặc biệt chứa trong cây như phenolic và flavonoid. Các hợp chất này giúp ức chế sự phát triển của Lactobacillus fermentum, một trong những vi khuẩn chính gây ra sâu răng.

Cây lược vàng chứa nhiều thành phần có lợi cho răng, giúp bảo vệ và ngăn ngừa sâu răng

Chữa viêm họng

Phytosterol là một hợp chất steroid tự nhiên có trong cây lược vàng, nổi bật với khả năng kháng khuẩn mạnh. Do đó, dược liệu này thường được sử dụng trong các bài thuốc Đông y để cải thiện các vấn đề về đường hô hấp trên như viêm phế quản, viêm họng, ho hay rát họng.

Cây lược vàng được dùng nhiều trong dân gian để điều trị các bệnh liên quan đến đường hô hấp

Chữa cảm cúm

Chiết xuất từ cây lược vàng có thể giúp giảm các triệu chứng cảm cúm như sốt, ho, sổ mũi và đau họng. Ngoài ra, dược liệu này còn có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại virus gây bệnh hiệu quả hơn. Điều này có được là nhờ sự kết hợp của các hoạt chất ecdysteroid, megastigmane, adenosine, N-trans-feruloytyramine có trong cây lược vàng.

Cây lược vàng được dùng làm thuốc để chữa cảm cúm hiệu quả

Chống oxy hóa

Lược vàng được biết đến với khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp bảo vệ tế bào khỏi các tổn thương do gốc tự do gây ra cũng như làm chậm quá trình lão hóa. Tác dụng này có được là nhờ sự kết hợp của nhiều thành phần có hoạt tính sinh học cao như acid hữu cơ, flavonoid, steroid và coumarin.

Cây lược vàng giúp trẻ hóa làn da nhờ chứa nhiều hoạt chất chống oxy hóa

Hỗ trợ điều trị đái tháo đường

Một nghiên cứu được thực hiện trên mô hình chuột nhắt trắng nhằm đánh giá tác dụng hạ đường huyết của cây lược vàng. Kết quả cho thấy, chiết xuất từ thân và rễ cây lược vàng với liều lượng 500 mg/kg/ngày đã làm giảm đáng kể mức đường huyết ở những đối tượng này. Nghiên cứu này mở ra triển vọng mới trong việc ứng dụng cây lược vàng trong việc phát triển các phương pháp điều trị bệnh đái tháo đường.

Kháng virus

Các nghiên cứu đã chứng minh rằng, cây lược vàng có khả năng ức chế đáng kể sự phát triển và lây nhiễm của virus. Cụ thể, chiết xuất ethanol từ lược vàng cho thấy khả năng ức chế mạnh đối với Herpes simplex 1 (HSV-1), Herpes simplex 2 (HSV-2) cũng như ức chế nhẹ với virus Varicella Zoster (VZV).

Kết quả này mở ra triển vọng mới trong việc nghiên cứu và phát triển các loại thuốc kháng virus từ nguồn gốc tự nhiên, đặc biệt là từ cây lược vàng. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu để tìm hiểu sâu hơn về cơ chế hoạt động của các hợp chất trong cây lược vàng về tác dụng chống lại virus.

Cây lược vàng ức chế sự xâm nhập và lây nhiễm của virus vào tế bào chủ con người

Hạ huyết áp

Cây lược vàng đã được chứng minh là có tác dụng chống tăng huyết áp đáng kể ở cả tâm thu và tâm trương. Tác dụng này có được là nhờ vào đặc tính lợi tiểu và khả năng ức chế enzym ACE, một enzym đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều hòa huyết áp.  

Cây lược vàng có tác dụng giảm huyết áp và cải thiện sức khỏe tim mạch

Hỗ trợ điều trị bệnh gan

Cây lược vàng thường được sử dụng như một phương pháp hỗ trợ trong điều trị các bệnh lý về gan như nóng gan, viêm gan B, viêm gan C và thậm chí trong các trường hợp nghiêm trọng hơn như xơ gan hoặc ung thư gan. Tuy nhiên, cây lược vàng chỉ đóng vai trò hỗ trợ và không thể thay thế cho các phương pháp điều trị y khoa chuyên sâu. Do đó, việc sử dụng cây lược vàng cần thận trọng và tham khảo ý kiến của các chuyên gia y tế.  

Cây lược vàng giúp bảo vệ gan và nâng cao sức khỏe của gan

Cải thiện triệu chứng ung thư

Quercetin - một flavonoid được tìm thấy trong cây lược vàng, đã cho thấy nhiều hứa hẹn trong các nghiên cứu tiền lâm sàng về khả năng ức chế sự phát triển của khối u và tế bào ung thư ở giai đoạn sớm, đồng thời cải thiện các triệu chứng liên quan. Cơ chế tác động của Quercetin được cho là do khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và ức chế sự tăng sinh bất thường của tế bào ung thư. Tuy nhiên, hiệu quả thực sự của hoạt chất này trên người vẫn cần được nghiên cứu thêm. ,

Cây lược vàng chứa quercetin giúp ngăn ngừa khối u và tế bào ung thư phát triển ở giai đoạn đầu

Trị viêm loét dạ dày

Bệnh viêm loét dạ dày nếu không được điều trị đúng cách có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, bao gồm cả ung thư dạ dày. Trong dân gian, cây lược vàng được sử dụng rộng rãi để hỗ trợ điều trị viêm loét dạ dày do chứa hoạt chất flavonoid. Chất này giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày, giảm viêm nhiễm và thúc đẩy quá trình phục hồi các vết loét.  

Cây lược vàng được dùng rộng rãi trong dân gian để điều trị viêm loét dạ dày

Giảm đau lưng

Một nghiên cứu mới công bố tại Nga của tác giả Vladimir – Ogarkov trong việc giảm đau lưng và kháng viêm của dược liệu cây lược vàng. Cụ thể là dược liệu này giúp giảm cơn đau lưng đáng kể do thời tiết thay đổi, vận động không đúng cách hoặc do mắc các bệnh lý liên quan đến cột sống.  

Trị bệnh trĩ

Kaempferol là chất có hàm lượng cao trong cây lược vàng, có tác dụng kháng khuẩn, tiêu viêm và làm bền chắc thành mạch. Bên cạnh đó, hoạt chất quercetin được tìm thấy trong dược liệu này còn hoạt động như một chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ thành mạch, giảm sưng đau do búi trĩ và ngăn ngừa tình trạng chảy máu thường gặp ở những người bệnh trĩ.  

Cây lược vàng chứa kaempferol và quercetin giảm sưng đau do búi trĩ gây ra

Chữa mụn nhọt

Các thành phần tự nhiên chứa trong cây lược vàng như vitamin PP, vitamin B2 và triacyglyceride giúp giải độc, giảm viêm và tiêu diệt các vi khuẩn gây mụn nhọt. Ngoài ra, cây lược vàng còn có tính mát, giúp thanh nhiệt và giảm nóng trong người, từ đó góp phần làm giảm đáng kể nguyên nhân gây mụn nhọt trên da.  

Cây lược vàng chứa nhiều hoạt chất giúp giảm viêm và hỗ trợ điều trị mụn nhọt hiệu quả

Trị dị ứng ngoài da

Trong dân gian, cây lược vàng được dùng phổ biến và rộng rãi cho các bệnh lý như viêm da, dị ứng, mề đay hay mẩn ngứa. Tác dụng này có được nhờ đặc tính kháng viêm và sát trùng tự nhiên có trong dược liệu này.  

Cây lược vàng được dùng rộng rãi để trị dị ứng ngoài da

Tăng cường hệ miễn dịch

Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh cây lược vàng chứa hàm lượng lớn các chất chống oxy hóa, chất khoáng và vitamin có lợi cho hệ miễn dịch. Đặc biệt, các hợp chất như ecdysteroid, megastigmane, adenosine và N-transferuloytyramine có khả năng ngăn ngừa, giảm tình trạng viêm nhiễm cũng như nâng cao sức đề kháng của cơ thể. ,

Kháng khuẩn

Cây lược vàng có khả năng ức chế sự phát triển của cả vi khuẩn Gram dương và Gram âm. Đặc biệt, dược liệu này thể hiện hoạt tính kháng khuẩn mạnh mẽ trên các vi khuẩn như Staphylococcus aureus, Edwardsiella tarda và Edwardsiella ictaluri.

Cây lược vàng có khả năng ức chế sự phát triển của Staphylococcus aureus

3 Hướng dẫn cách sử dụng cây lược vàng an toàn, hiệu quả

Liều dùng của cây lược vàng

Liều lượng lược vàng được khuyến cáo là dùng từ 3 - 9 lá tươi hoặc uống khoảng 3 chén rượu nhỏ ngâm từ lá và thân cây mỗi ngày. Tuy nhiên, liều dùng của cây lược vàng có thể thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố như cơ địa, tình trạng sức khỏe của người sử dụng cũng như mục đích điều trị. Do đó, bạn cần hỏi ý kiến của chuyên gia y tế để được tư vấn liều dùng cũng như cách sử dụng cho phù hợp.

Nên sử dụng lược vàng với liều lượng từ 3 - 9 lá mỗi ngày để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất

Một số cách sử dụng cây lược vàng hiệu quả

Bạn có thể sử dụng cây lược vàng theo nhiều cách khác nhau tùy thuộc vào mục đích sử dụng. Dưới đây là một số cách phổ biến nhất:

• Nhai lá, nuốt cả nước lẫn bã.
• Giã nát để đắp trực tiếp lên vết thương, xoa bóp để làm tan máu tụ, bầm tím.
• Dùng lá, thân và rễ cây lược vàng ngâm rượu trắng.
• Phơi khô lá, nấu nước uống như uống nước chè.
• Nấu cao, sau đó pha loãng để uống hoặc bôi da.

Cây lược vàng được dùng phổ biến với nhiều phương pháp khác nhau

4 Một số bài thuốc có sử dụng dược liệu

Lưu ý rằng trước khi sử dụng bất kì loại thảo dược hoặc dược liệu nào để chữa bệnh, bạn nên tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế hoặc bác sĩ y học cổ truyền. Đồng thời, tìm hiểu về cách sử dụng các loại dược liệu và liều lượng cụ thể để tránh những tác dụng không mong muốn.

Cây lược vàng được dùng rất nhiều trong các bài thuốc Y học cổ truyền

Bài thuốc hỗ trợ điều trị xơ gan

Bài thuốc 1: Ngâm rượu với lá lược vàng tươi

Chuẩn bị: 3 lá lược vàng tươi, 5 lá màng màng và 200ml rượu trắng.

Các bước tiến hành:

• Rửa sạch dược liệu, để ráo rồi cắt nhỏ. Sau đó dùng máy sinh tố để xay nhỏ và lấy nước cốt.
• Dùng 200ml rượu trắng ngâm cùng với nước cốt vừa xay trong khoảng 30 ngày để các dưỡng chất có thể ngấm ra rượu thuốc.
• Sử dụng rượu thuốc sau 30 ngày với liều lượng khoảng 10 - 15 ml mỗi ngày và kiên trì áp dụng cho đến khi các triệu chứng dần cải thiện.

Bài thuốc 2: Lá lược vàng kết hợp với lá mồng tơi

Chuẩn bị: 2 lá lược vàng và 2 lá mồng tơi.

Các bước tiến hành:

• Rửa sạch toàn bộ dược liệu, để ráo nước.
• Dùng máy sinh tố để xay hoặc giã bằng cối chày nhỏ để lấy nước cốt.
• Sử dụng nước cốt vào mỗi buổi tối trước khi ngủ, nên dùng kiên trì để bảo vệ gan và thúc đẩy quá trình điều trị bệnh tốt hơn.

Bài thuốc hỗ trợ điều trị giảm đau nhức xương khớp

Chuẩn bị: 200g lá, thân lược vàng và 1 lít rượu trắng từ 40 - 45 độ.

Các bước tiến hành:

• Rửa sạch dược liệu với nước rồi để ráo, cắt ngắn thành từng khúc vừa phải.
• Ngâm dược liệu với 1 lít rượu trắng ít nhất 2 tháng để dưỡng chất ngấm ra rượu và bảo quản ở nơi thoáng mát, khô ráo.
• Sau khi ngâm rượu xong, dùng rượu thuốc để massage nhẹ nhàng tại các vị trí đau nhức. Sử dụng cho tới khi các triệu chứng đau nhức thuyên giảm.

Bài thuốc cây lược vàng ngâm rượu trị mụn

Chuẩn bị: 1kg lá, thân lược vàng và 2 lít rượu trắng.

Các bước tiến hành:

• Rửa sạch các dược liệu với nước rồi để ráo, cắt thành từng khúc ngắn vừa phải.
• Ngâm dược liệu cùng với 2 lít rượu trắng trong ít nhất 2 tháng.
• Mỗi ngày dùng 1 ly rượu nhỏ vào buổi sáng và tối sau khi ăn để điều trị mụn nhọt. Ngoài ra, bạn có thể pha thêm nước lọc để dễ uống hơn.

Bài thuốc cây lược vàng chữa loét dạ dày

Chuẩn bị: 50g lá lược vàng và 1 ít mật gấu.

Các bước tiến hành:

• Rửa sạch dược liệu, để ráo, sau đó xay nhuyễn để lấy nước cốt.
• Trộn thật đều nước cốt với mật gấu theo tỷ lệ 5:1.
• Mỗi ngày sử dụng 2 lần sau khi ăn sáng và ăn tối, dùng kiên trì và đều đặn mỗi ngày để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất.

Bài thuốc trị bệnh trĩ từ dược liệu

• Bài thuốc 1: Nhai trực tiếp với 4 lá lược vàng cùng 1 ít muối trắng. Nhai thật kỹ để lấy nước và bỏ phần bã còn lại.
• Bài thuốc 2: Ngâm 3 lá lược vàng tươi cùng với nước muối rồi thái nhỏ. Giã nhỏ lá với muối trắng, sau đó đắp lên phần hậu môn. Đặc biệt, bạn cần lưu ý làm sạch hậu môn trước khi đắp thuốc.

Bài thuốc chữa viêm da, vảy nến

• Bài thuốc 1: Đun sôi 5 - 6 lá lược vàng cùng với 500ml nước, để lửa nhỏ và tiếp tục đun cho tới khi chỉ còn khoảng 300ml. Dùng duy trì 2 ngày một lần cho tới khi các triệu chứng thuyên giảm.
• Bài thuốc 2: Giã 4 - 5 lá lược vàng tươi và lấy nước cốt. Phần nước cốt dùng để uống, còn phần bã lá có thể đắp vào tay, chân bị vảy nến.

5 Một số lưu ý khi sử dụng dược liệu

Mặc dù cây lược vàng rất tốt cho sức khỏe nhưng nếu sử dụng không đúng cách có thể dẫn đến những tác dụng không mong muốn. Vì vậy trước khi sử dụng cây lược vàng, bạn cần nắm rõ các lưu ý sau:

• Không nên sử dụng dược liệu cho người có hệ miễn dịch suy yếu.
• Không dùng quá liều trong một ngày vì có thể khiến dây thanh quản của bạn bị tổn thương do tính kháng viêm mạnh của dược liệu.
• Sử dụng cây lược vàng với liều lượng cao kéo dài có thể gây hạ huyết áp.

Không nên sử dụng lược vàng với liều cao trong nhiều ngày vì có thể gây hạ huyết áp

Xem thêm:

• Hương phụ có tác dụng gì? 8 lợi ích và một số bài thuốc tốt cho phụ nữ
• Củ ấu có tác dụng gì? 11 tác dụng của củ ấu với sức khỏe sẽ khiến bạn ngạc nhiên
• Hạt gai dầu có tác dụng gì? 12 công dụng của hạt gai dầu với sức khỏe

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về các tác dụng của cây lược vàng và một số lưu ý để sử dụng dược liệu này một cách hiệu quả và an toàn. Nếu thấy những thông tin này hữu ích, bạn hãy chia sẻ bài viết đến mọi người nhé!