Cây kế sữa (Cúc gai) là gì? Tác dụng của cây kế sữa đối với sức khỏe

Cây Kế sữa (Cúc gai) là một loại dược liệu có nhiều lợi ích đối với sức khỏe, thường dùng để điều trị các vấn đề về gan, túi mật và kích thích sản xuất sữa mẹ. Hãy cùng theo dõi bài viết sau đây để hiểu rõ hơn về những tác dụng của cây kế sữa nhé!

Cây kế sữa (cây cúc gai) là gì?

Cây kế sữa có tên khoa học là Silybum marianum, thuộc họ Cúc (Asteraceae) và có nguồn gốc từ Địa Trung Hải. Cây mọc hoang ở nhiều nơi như Trung Âu, Nam Âu, Bắc Phi, Trung Á, Đông Á, Bắc Mỹ và Nam Mỹ.

Cây thân thảo cao từ 3 đến 1,5m, toàn thân và lá đều có những gai nhỏ. Lá xanh, lớn và có những đường gân màu trắng sữa. Hoa màu tím, quả bế màu đen bóng.

Nhóm hợp chất có hoạt tính chính trong cây kế sữa được gọi chung là silymarin hay flavonolignans gồm silybinin, silychristin và silydianin. Dịch chiết cây kế sữa có hàm lượng silymarin cao khoảng 65 - 80%.

Các tác động có lợi cho sức khỏe của cây kế sữa có liên quan đến đặc tính chống oxy hóa, kháng virus và chống viêm của silymarin. Trên thực tế, cây kế sữa thường được dùng để điều trị các rối loạn tại gan, túi mật, kích thích sản xuất sữa mẹ và ngăn ngừa ung thư.

1 Cây kế sữa có tác dụng gì?

Kế sữa giúp tăng cường chức năng gan

Silymarin trong cây kế sữa đã được nghiên cứu và cho thấy khả năng chống lại các chất độc như amatoxin, được tạo ra bởi nấm tử thần và có thể dẫn đến tổn thương gan, thậm chí là suy gan hoặc gây chết người nếu ăn phải.

Silymarin giữ cho chất độc không bám vào tế bào gan gây tổn thương, đồng thời kiểm soát các gốc tự do gây hại tấn công tế bào khỏe mạnh. Một số nghiên cứu cho thấy cây kế sữa có thể giúp ích cho những người bị tổn thương gan do chất độc công nghiệp như toluene và xylene.

Các dược phẩm có nguồn gốc từ cây kế sữa có khả năng tăng cường chức năng khử độc của gan bằng cách tăng tạo các cytochrome P450 trong lưới nội bào - đóng vai trò quan trọng trong cơ chế khử độc của gan. Hơn nữa, các chất có hoạt tính sinh học trong cây kế sữa sẽ kích thích hoạt động của RNA polymerase làm tăng tổng hợp protein ở tế bào gan, góp phần giải độc cho gan.

Các nghiên cứu khác cũng cho thấy silymarin giúp giảm viêm và thúc đẩy quá trình sửa chữa, tái tạo tế bào. Silymarin chống peroxid hóa lipid, chống viêm và giảm nồng độ enzym gan trong máu. Nó cũng làm tăng khối lượng gan và protein microsom. Điều này có thể giúp làm giảm bớt các triệu chứng của các bệnh liên quan đến gan như vàng da, xơ gan, ung thư gan và gan nhiễm mỡ.

Ngoài ra, kế sữa còn có khả năng tăng cường đáp ứng sinh miễn dịch đối với tổn thương gan gây ra bởi các chất gây độc miễn dịch như CCl4 và ketoconazole. Nó giúp ngăn chặn peroxid hóa lipid, tăng khả năng oxy hóa axit béo của gan, ức chế phản ứng viêm và giảm nồng độ enzym gan. Nhờ đó, các triệu chứng của bệnh gan như gan nhiễm mỡ và viêm gan đã được cải thiện.

Cây kế sữa có khả năng tăng cường chức năng khử độc của gan

Kế sữa giúp kiểm soát và điều trị các bệnh về gan

Cây kế sữa thường được sử dụng như một liệu pháp bổ sung cho những người bị tổn thương gan do mắc bệnh xơ gan, viêm gan mãn tính, có thể do lạm dụng rượu, bệnh tự miễn hoặc virus. 

Các nghiên cứu đã cho thấy sự cải thiện chức năng gan ở những người mắc bệnh gan sau khi dùng cây kế sữa, theo đó tình trạng viêm và các tổn thương tại gan đã giảm.

Mặc dù cần nhiều nghiên cứu hơn về cách thức hoạt động của cây kế sữa nhưng nó được cho là có tác động làm giảm tổn thương gan do các gốc tự do tạo ra khi gan chuyển hóa các chất độc hại.

Một nghiên cứu về tác dụng bảo vệ gan của silymarin cũng cho thấy rằng nó có thể kéo dài tuổi thọ của những người bị xơ gan do rượu.

Trong một nghiên cứu gần đây của Song Z và cộng sự đã cho thấy Carduus marianusext (cao Kế sữa) có khả năng bảo vệ tế bào gan khỏi sự thâm nhiễm mỡ ngay cả trong trường hợp gan nhiễm mỡ không do rượu (tiểu đường, béo phì). Cao kế sữa đã ngăn chặn một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng gan nhiễm mỡ, đó là sự peroxid hóa lipid và sự hủy hoại các tế bào gan.

Ngoài ra, nghiên cứu của Bonifaz V và cộng sự cũng cho thấy hiệu quả của cao kế sữa trong điều trị viêm gan siêu vi C.

Tuy nhiên, kết quả từ các nghiên cứu còn chưa thống nhất và không phải tất cả đều cho thấy dịch chiết cây kế sữa có tác dụng tốt đối với bệnh gan. Mặc dù chiết xuất cây kế sữa thường được sử dụng như một liệu pháp bổ sung cho những người mắc bệnh gan nhưng hiện tại không có bằng chứng nào cho thấy nó có thể ngăn bạn mắc những bệnh này, đặc biệt nếu bạn có lối sống không lành mạnh.

Kế sữa hỗ trợ điều trị các bệnh liên quan đến gan như xơ gan, viêm gan,...

Kế sữa thúc đẩy nguồn cung cấp sữa ở những bà mẹ đang cho con bú

Kế sữa có thể thúc đẩy sản xuất sữa mẹ ở các bà mẹ đang cho con bú bằng cách tạo ra nhiều hormone sản xuất sữa prolactin hơn.

Một nghiên cứu ngẫu nhiên có đối chứng về hiệu quả lâm sàng, tính an toàn và khả năng dung nạp của silymarin cho thấy những bà mẹ dùng 420mg silymarin trong 63 ngày tạo ra lượng sữa nhiều hơn 64% so với những bà mẹ dùng giả dược.

Tuy nhiên, đây là nghiên cứu lâm sàng duy nhất. Cần nhiều nghiên cứu hơn để xác nhận những kết quả này và sự an toàn của cây kế sữa đối với các bà mẹ đang cho con bú

Kế sữa thúc đẩy sản xuất sữa mẹ bằng cách tạo ra nhiều hormone sản xuất sữa prolactin

Kế sữa giúp hỗ trợ bệnh tiểu đường

Cây kế sữa có thể là một liệu pháp bổ sung hữu ích để giúp kiểm soát bệnh tiểu đường loại 2.

Người ta phát hiện ra rằng một trong những hợp chất trong cây kế sữa có thể hoạt động tương tự như một loại thuốc trị tiểu đường bằng cách cải thiện độ nhạy insulin và giảm lượng đường trong máu.

Kết hợp kế sữa vào phương pháp điều trị tiểu đường truyền thống có thể giúp giảm lượng đường trong máu và cải thiện nồng độ cholesterol ở những người mắc bệnh tiểu đường loại 2. Các nhà nghiên cứu còn phát hiện ra rằng cây kế sữa giúp cải thiện tình trạng kháng insulin.

Trên thực tế, một đánh giá và phân tích về silymarin trong bệnh tiểu đường type 2 cho thấy những người thường xuyên dùng silymarin đã giảm đáng kể lượng đường trong máu và HbA1c lúc đói.

Những người mắc bệnh tiểu đường uống 210 - 600mg dịch chiết cây kế sữa mỗi ngày sẽ giảm được lượng đường trong máu.

Ngoài ra, nhờ vào đặc tính chống oxy hóa và chống viêm mà cây kế sữa có thể đem lại lợi ích trong việc giảm nguy cơ phát triển các biến chứng tiểu đường như bệnh thận.

Cây kế sữa có thể giúp kiểm soát bệnh tiểu đường loại 2

Kế sữa giúp kiểm soát lượng đường trong máu

Một số nghiên cứu cho thấy kế sữa có khả năng tăng cường hoạt động của insulin. Insulin là một hormone quan trọng trong quá trình kiểm soát đường trong máu.

Ngoài ra, các hoạt chất trong kế sữa còn có khả năng chống viêm. Viêm có thể gây ra kháng insulin và làm tăng mức đường trong máu. Bằng cách giảm viêm, kế sữa có thể giúp duy trì mức đường trong máu ổn định.

Kế sữa có thể giúp duy trì mức đường trong máu ổn định

Cây kế sữa có thể bảo vệ xương

Cây kế sữa đã được chứng minh trong các nghiên cứu thực nghiệm trên động vật và ống nghiệm với tác dụng kích thích quá trình khoáng hóa xương và có khả năng bảo vệ, chống loãng xương.

Do đó, các nhà nghiên cứu cho rằng cây kế sữa có thể là một liệu pháp hữu hiệu để ngăn ngừa hay trì hoãn quá trình loãng xương ở phụ nữ sau mãn kinh.

Kế sữa có khả năng ngăn ngừa nguy cơ loãng xương

Cây kế sữa giúp hỗ trợ điều trị ung thư

Tác dụng chống oxy hóa của silymarin có tác dụng chống ung thư, có lợi cho những người đang điều trị ung thư. Nó cũng có thể làm cho quá trình hóa trị liệu hoạt động hiệu quả hơn, chống lại một số bệnh ung thư thậm chí tiêu diệt các tế bào ung thư.

Một nghiên cứu về chuyển hóa qua trung gian silibinin làm giảm suy mòn do ung thư đã chỉ ra rằng cây kế sữa có thể hữu ích để giảm tác dụng phụ của phương pháp điều trị ung thư.

Các hoạt chất trong cây kế sữa đã được chứng minh trên động vật với khả năng nâng cao hiệu quả của một số phương pháp điều trị ung thư. Tuy nhiên, các nghiên cứu trên người còn rất hạn chế và vẫn chưa cho thấy các kết quả lâm sàng có ý nghĩa. Cần có nhiều nghiên cứu hơn trước khi xác định cách sử dụng sily