Bị tăng sắc tố da là tình trạng một số vùng da trở nên sậm màu hơn so với da xung quanh. Tùy thuộc vào từng nguyên nhân mà có thể đưa ra nhiều cách khác nhau để khắc phục tình trạng này. Hãy tìm hiểu về những thực phẩm ăn kiêng có thể giúp cải thiện da bị tăng sắc tố qua bài viết dưới đây nhé!
1 Tăng sắc tố da là gì?
Tăng sắc tố da là tình trạng da bị thay đổi màu sắc gây ra các vết nám, tàn nhang, đồi mồi hay các đốm đen do sự sản xuất quá mức của melanin - chất tạo màu cho da, tóc và mắt.
Tình trạng này có thể xuất hiện bất kỳ vị trí nào trên da nhưng thường xuất hiện ở những vùng tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời như mặt, cổ, tay và chân.
Tăng sắc tố da là một tình trạng khi da sản xuất quá nhiều melanin
2 Nguyên nhân gây tăng sắc tố da
Có nhiều nguyên nhân có thể gây ra tăng sắc tố da, bao gồm:
- Ánh nắng mặt trời: Là nguyên nhân phổ biến nhất của tăng sắc tố da. Khi da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, melanin được sản xuất để bảo vệ da khỏi các tia cực tím gây hại. Tuy nhiên, quá trình này có thể bị rối loạn và dẫn đến sự tích tụ của melanin ở một số vùng da.
- Hormone: Một số loại hormone có thể kích thích hoạt động của các tế bào sản xuất melanin. Điều này có thể xảy ra khi mang thai, dùng thuốc ngừa thai hay bị rối loạn nội tiết. Tăng sắc tố da do hormone thường biến mất sau khi ngừng kích thích hormone.
- Viêm da: Các vết thương, vết côn trùng đốt hay các bệnh lý da khác có thể gây viêm da và kích ứng cho các tế bào Melanocyte sản xuất melanin. Khi vết thương lành, melanin có thể không phân bố đều và để lại các vết sẹo hay vết thâm.
- Di truyền: Một số chủng tộc có mức độ sản sinh melanin cao hơn so với các chủng tộc khác. Ví dụ: người da màu sản sinh nhiều melanin hơn người da trắng
Nguyên nhân gây tăng sắc tố da có thể do viêm nhiễm da
3 Bị tăng sắc tố da kiêng ăn gì?
Ngoài việc chăm sóc da đúng cách và bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời, chế độ ăn uống cũng ảnh hưởng đến sự phát triển của tăng sắc tố da. Có một số loại thực phẩm bạn nên hạn chế hoặc tránh khi bị tăng sắc tố da như:
Hạn chế sử dụng các loại thực phẩm giàu protein
Protein là một thành phần quan trọng cho cơ thể nhưng nếu ăn quá nhiều protein có thể làm tăng axit uric trong máu. Axit uric sẽ gây kích ứng các tế bào sản xuất melanin và làm tăng sắc tố da.
Do đó, bạn nên hạn chế sử dụng các loại thực phẩm giàu protein như thịt đỏ, thịt gia cầm, trứng, sữa, phô mai, đậu nành và các sản phẩm từ đậu nành.
Các loại thực phẩm giàu protein có thể kích thích sản xuất melanin
Không ăn các loại thực phẩm cay nóng, dầu mỡ
Thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ có thể góp phần gây rối loạn nội tiết tố của cơ thể, kích hoạt một số hệ thống men hoạt hoá quá trình tổng hợp melanin, làm cho da sạm đi.
Ngoài ra, thực phẩm cay nóng có thể gây ra sự kích ứng cho da, làm tăng sự tiết bã nhờn và gây mụn. Mụn là một nguyên nhân gây viêm da và làm tăng sắc tố da.
Do đó, bạn nên tránh ăn các loại thực phẩm cay nóng, dầu mỡ như ớt, tiêu, hành, tỏi, mỡ động vật, dầu chiên và các món chiên xào.
Thực phẩm cay nóng và dầu mỡ có thể gây kích thích da
Thực phẩm chứa nhiều purin
Purin là một loại hợp chất tự nhiên có trong tất cả các tế bào của cơ thể và trong nhiều loại thực phẩm. Purin có vai trò quan trọng trong việc tạo ra axit uric. Vậy nên, khi ăn nhiều thực phẩm chứa nhiều purin thì nồng độ axit uric trong máu sẽ cao và gây ra tăng sắc tố da tương tự như khi ăn quá nhiều protein.
Hơn nữa khi cơ thể tiêu hóa purin, axit uric sẽ được sản xuất và bài tiết qua nước tiểu. Nếu có quá nhiều axit uric trong máu, nó sẽ tích tụ thành các tinh thể nhọn và gây viêm khớp ở các khớp, gọi là bệnh gút.
Purin là một loại hợp chất tự nhiên có thể kích thích sản xuất melanin
Các loại hải sản
Hải sản là một nguồn cung cấp protein, omega-3 và các khoáng chất quan trọng cho cơ thể. Tuy nhiên, hải sản cũng có thể gây dị ứng hoặc viêm da, làm cho nám da trở nên nặng hơn.
Do đó, nếu bạn bị tăng sắc tố da thì nên hạn chế ăn các loại hải sản mà bạn bị dị ứng như tôm, cua, sò, ốc, vì chúng có thể kích thích sự tăng trưởng của melanin - chất gây ra màu sắc của da.
Một số loại hải sản, như mực và sò điệp, cũng có thể góp phần vào tăng sắc tố da
Các loại đồ uống có cồn, chất kích thích
Đồ uống có cồn, chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, cà phê, trà đen… đều có tác động tiêu cực tới khả năng miễn dịch của cơ thể, làm mất nước và dinh dưỡng cho da.
Điều này sẽ làm cho da bị khô, lão hóa và dễ bị tổn thương bởi ánh nắng mặt trời. Hơn nữa, các chất này cũng gây ra sự căng thẳng, gây rối loạn nội tiết tố, làm cho da không được phục hồi và tái tạo, khiến tình trạng tăng sắc tố da trở nên nghiêm trọng hơn.
Đồ uống chứa cồn và chất kích thích làm gia tăng tình trạng tăng sắc tố da
Thực phẩm chứa nhiều đường
Đường là một nguyên nhân gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, trong đó có nám da. Khi bạn ăn quá nhiều đường, cơ thể sẽ phải tiết ra nhiều insulin để giảm lượng đường trong máu.
Insulin sẽ kích hoạt các enzyme gây viêm và oxy hóa cho da, làm cho da bị tổn thương và sản sinh ra nhiều melanin. Do đó, bạn nên tránh ăn các loại thực phẩm chứa đường như kẹo, bánh ngọt, soda,...
Các thực phẩm giàu đường gây ra sự thay đổi nhanh chóng trong mức đường huyết
Thực phẩm giàu acid folic
Acid folic là một loại vitamin B quan trọng cho sự phát triển của tế bào và DNA. Tuy nhiên, khi bạn bị tăng sắc tố da, bạn không nên dùng quá nhiều thuốc bổ sung acid folic mà nên bổ sung bằng các thực phẩm giàu acid folic như rau xanh, đậu, hạt, gan,… vì chúng có thể làm tăng hoạt động của tyrosinase - enzyme điều tiết quá trình sản xuất melanin.
Acid folic là một loại vitamin B tiêu thụ nhiều thể dẫn đến tăng sắc tố da
Thực phẩm giàu histamin
Histamin là một chất sinh ra trong quá trình phân hủy protein của thực phẩm. Histamin có vai trò trong việc điều chỉnh miễn dịch và viêm của cơ thể.
Khi bạn bị tăng sắc tố da, bạn không nên ăn các loại thực phẩm giàu histamin như phô mai, sữa chua, rượu vang, cá hồi, cá ngừ… vì chúng có thể gây ra các phản ứng dị ứng hoặc viêm da, làm cho tình trạng nám da trở nên tệ hơn.
Histamin có thể tăng sự xuất hiện của tăng sắc tố da
Thực phẩm chứa hàm lượng chất bảo quản cao
Thực phẩm chứa hàm lượng chất bảo quản cao như thịt xông khói, thịt muối, dưa chua, nước mắm, tương ớt… đều có thể gây hại cho da. Chất bảo quản trong các sản phẩm này sẽ làm tăng độ axit của cơ thể, làm cho da bị mất cân bằng pH và dễ bị kích ứng.
Ngoài ra, chất bảo quản cũng có thể làm tăng lượng đường trong máu, gây ra các vấn đề về kích ứng và pH da.
Chất bảo quản có thể gây kích thích da tác động xấu lên sự cân bằng melanin
4 Bị tăng sắc tố da nên ăn gì
Ngoài kiêng những thực phẩm làm tình trạng tăng sắc tố da nặng thêm thì bạn có thể bổ sung thêm các thực phẩm cung cấp dưỡng chất cho da khỏe và đều màu trở lại.
Thực phẩm giàu vitamin A
Vitamin A là dưỡng chất quan trọng giúp da luôn khỏe mạnh, săn chắc và trẻ trung. Hơn nữa, vitamin A còn có tác dụng đẩy nhanh quá trình tái tại biểu bì, tăng cường khả năng bảo vệ cho làn da.
Do đó, nếu bạn bị tăng sắc tố da, bổ sung vitamin A sẽ giúp làn da của bạn giảm thiểu các vấn đề về sắc tố và trở nên sáng mịn hơn.
Bạn có thể tìm thấy vitamin A trong nhiều loại thực phẩm tự nhiên như cà rốt, bí đỏ, rau chân vịt, rau dền, rau cải, gan động vật, trứng gà, sữa và các sản phẩm từ sữa,...
Thực phẩm giàu vitamin C
Một trong những thực phẩm có lợi cho da bị tăng sắc tố là thực phẩm giàu vitamin C. Vitamin C là một chất chống oxy hóa mạnh, có khả năng ngăn chặn quá trình oxy hóa của melanin - chất gây ra sắc tố da.
Vitamin C cũng giúp kích thích sản sinh collagen, làm săn chắc và mịn da. Ngoài ra, vitamin C còn có tác dụng làm sáng da, giảm thâm nám và đốm nâu.
Một số thực phẩm giàu vitamin C mà bạn có thể bổ sung vào thực đơn hàng ngày là cam, chanh, kiwi, dâu tây, xoài, bơ, cà chua, rau cải xanh, rau bina, ớt chuông,… Bạn nên ăn các loại trái cây này khi còn tươi để giữ được lượng vitamin C cao nhất.
Bổ sung vitamin B12
Vitamin B12 giúp làm da khỏe mạnh, ngăn ngừa sự lão hóa và giảm các vết thâm do tăng sắc tố. Nếu thiếu vitamin B12, da có thể bị khô, nhăn, nứt nẻ và mất độ đàn hồi.
Đối với người trưởng thành, mỗi ngày nên bổ sung ít nhất 2.4 mcg vitamin B12. Thực phẩm giàu vitamin B12 bao gồm các loại thịt đỏ, gan, trứng, sữa và các sản phẩm từ sữa.
Vitamin B12 có thể giúp cải thiện sức kháng của da
Các loại rau củ
Rau củ là một nguồn cung cấp nhiều chất dinh dưỡng cho cơ thể, bao gồm các chất chống oxy hóa, vitamin và khoáng chất, chất xơ.
Các thành phần dinh dưỡng trong rau củ có khả năng chống lại các gốc tự do có hại, làm giảm viêm da và kích thích tái tạo tế bào da. Rau củ cũng có thể giúp da duy trì độ ẩm, độ săn chắc và độ đàn hồi.
Các loại rau củ có lợi cho da bị tăng sắc tố bao gồm: rau diếp xoăn, rau chân vịt, rau má, rau dền, rau muống, rau ngót, rau cải bắp, rau cải xanh, rau cải thìa...
Bạn nên ăn ít nhất 400g rau củ mỗi ngày để có được lượng chất dinh dưỡng đầy đủ cho da.
Rau củ chứa nhiều chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ da khỏi tác động của tia UV
Quả bơ
Quả bơ có chứa nhiều axit oleic và axit linoleic, hai loại axit béo không no có khả năng giữ ẩm cho da và làm giảm viêm da. Quả bơ cũng có chứa nhiều vitamin E và vitamin C, đóng vai trò quan trọng cho sự phát triển và bảo vệ của da.
Bạn nên ăn ít nhất một quả bơ mỗi ngày để cung cấp đủ chất béo và vitamin cho da. Lưu ý, bạn không nên ăn quá nhiều quả bơ vì nó có thể gây ra tăng cân.
Quả bơ chứa chất béo tốt cho da và giúp cải thiện độ đàn hồi của da
Cá béo
Cá béo là một loại thực phẩm giàu chất béo omega-3, một loại chất béo có lợi cho tim mạch, não bộ và da. Chất béo omega-3 có thể giúp da giảm viêm, ức chế sản xuất melanin và chống lại các tác nhân gây hại từ môi trường như ánh nắng mặt trời, ô nhiễm hay nhiệt độ.
Các loại cá béo có lợi cho da bị tăng sắc tố bao gồm cá hồi, cá ngừ, cá thu, cá trích, cá mòi, cá saba, cá mackerel, cá sardine, cá anchovy và cá trắm. Bạn nên ăn cá béo ít nhất 2 lần/1 tuần để cung cấp đủ chất béo omega-3 cho da.
Tuy nhiên, bạn không nên ăn quá nhiều cá béo vì nó có thể gây ra dư thừa mercury hoặc các chất độc hại khác trong cơ thể.
Cá béo chứa axit béo omega-3 có khả năng giúp giảm viêm nhiễm da
5 Các phòng tránh tăng sắc tố cho da
Ngoài việc ăn uống hợp lý, bạn cũng nên áp dụng các biện pháp phòng tránh để ngăn ngừa hoặc làm giảm tình trạng tăng sắc tố da. Dưới đây là một số biện pháp phòng tránh bạn có thể thực hiện:
Sử dụng kem chống nắng
Kem chống nắng là một sản phẩm không thể thiếu cho làn da của bạn, đặc biệt là khi bạn tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Kem chống nắng có thể giúp da chống lại các tia cực tím có hại, ngăn ngừa sự sản xuất quá mức của melanin và làm giảm nguy cơ của các loại tăng sắc tố da như nám hay tàn nhang.
Bạn nên sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF ít nhất là 30 và PA ít nhất là +++. Bạn nên thoa kem chống nắng ít nhất 15 phút trước khi ra ngoài và tái thoa sau mỗi hai tiếng hoặc sau khi ra mồ hôi hoặc lau khô da. Bạn cũng nên chọn loại kem chống nắng phù hợp với loại da, không gây kích ứng hay dị ứng cho da.
Uống đủ nước
Nước là một yếu tố thiết yếu cho sự sống và sức khỏe của cơ thể, bao gồm cả da. Nước có thể giúp da duy trì độ ẩm, độ đàn hồi và độ săn chắc, loại bỏ các chất độc hại và các tế bào chết, làm sạch và làm sáng da. Đồng thời, nước hỗ trợ da hồi phục nhanh hơn sau khi bị tổn thương hoặc viêm
Bạn nên uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày để cung cấp đủ nước cho cơ thể và da. Bạn có thể uống nước lọc, nước khoáng, nước ép hoặc trà xanh để tăng hương vị và dinh dưỡng cho nước. Bạn không nên uống quá nhiều nước có ga, nước ngọt hoặc nước có cồn vì chúng có thể gây mất nước, làm khô và lão hóa da.
Uống đủ nước giúp da duy trì độ ẩm cần thiết và giảm tình trạng sạm da
Nghỉ ngơi hợp lý
Nghỉ ngơi là một hoạt động quan trọng để tái tạo năng lượng và sức khỏe cho cơ thể, bao gồm cả da. Khi bạn ngủ, cơ thể sẽ tiết ra các hormone tăng trưởng, kích thích quá trình tái tạo và phục hồi của các tế bào, bao gồm cả các tế bào da. Khi bạn ngủ, da cũng sẽ được thư giãn và giảm căng thẳng, làm giảm viêm da và sản xuất melanin.
Bạn nên ngủ ít nhất 7-8 tiếng mỗi đêm để đảm bảo cho cơ thể và da được nghỉ ngơi đầy đủ. Bạn nên ngủ vào giờ cố định mỗi ngày để tạo ra nhịp sinh học ổn định cho cơ thể.
Bạn nên tránh những yếu tố có thể ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ như ánh sáng, tiếng ồn, thiết bị điện tử hay cafein. Bạn cũng nên chăm sóc da trước khi đi ngủ bằng cách làm sạch, dưỡng ẩm và mát xa nhẹ nhàng cho da.
Đảm bảo bạn có đủ giấc ngủ để da có cơ hội tự phục hồi và tái tạo
Xem thêm:
- Bệnh lang ben là gì? Cách trị, nguyên nhân và biểu hiện của lang ben
- Nám da: Nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa hiệu quả
Hy vọng bài viết này đã mang lại cho bạn những thông tin hữu ích và giúp bạn có được làn da sáng khỏe. Nếu bạn muốn biết thêm về các cách chăm sóc da hiệu quả khác, hãy liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay!
Bạn đang xem bài viết Bị tăng sắc tố da kiêng ăn gì? 9 thực phẩm nên kiêng tránh sạm da tại chuyên mục Khỏe của Gia Đình Mới, tạp chí chuyên ngành phổ biến kiến thức, kỹ năng sống nhằm xây dựng nếp sống gia đình văn minh, tiến bộ, vì bình đẳng giới. Tạp chí thuộc Viện Nghiên cứu Giới và Phát triển (Liên Hiệp Các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam), hoạt động theo giấy phép 292/GP-BTTTT. Bài viết cộng tác về các lĩnh vực phụ nữ, bình đẳng giới, sức khỏe, gia đình gửi về hòm thư: [email protected].