Cây lược vàng hay còn được gọi là Lan vòi, có tên khoa học là Callisia fragrans (Lindl.), thuộc họ Thài lài (Commelinaceae). Đây là cây thân thảo nhiều năm, có nguồn gốc từ vùng Châu Mỹ, sau đó được du nhập qua Nga và về Việt Nam. Hiện nay, cây lược vàng được trồng phổ biến khắp các tỉnh thành nước ta, vừa để làm cảnh vừa sử dụng như một vị thuốc quý trong các bài thuốc dân gian.
Cây lược vàng có các đặc điểm nổi bật sau đây:
Trong đó, lá và thân cây lược vàng được dùng phổ biến trong Y học cổ truyền. Các bộ phận này thường được thu hái quanh năm, sau đó đem về phơi khô để bảo quản và dùng dần.
Cây lược vàng vừa được trồng làm cảnh, vừa dùng làm thuốc trong các bài thuốc dân gian
Các thành phần hóa học chủ yếu có trong dược liệu lược vàng là flavonoid, carotenoid, phytosterol, acid hữu cơ, chất béo, đường tự do và polysaccharide. Những dưỡng chất này góp phần tạo nên các tác dụng quan trọng của cây lược vàng trong Y học cổ truyền và Y học hiện đại.
Cây lược vàng chứa nhiều thành phần có lợi cho sức khỏe con người
Lược vàng chứa nhiều hoạt chất có hoạt tính kháng viêm cao như acid hữu cơ, flavonoid, steroid và coumarin. Những thành phần này góp phần làm giảm, ngăn ngừa tình trạng viêm cũng như bảo vệ cơ thể khỏi các tổn thương.
Cây lược vàng chứa các hoạt chất giúp giảm tình trạng sưng đau tại vùng bị viêm
Một nghiên cứu được tiến hành vào năm 2018 đã chứng minh khả năng ngăn ngừa sâu răng của cây lược vàng. Điều này có được là nhờ các thành phần hóa học đặc biệt chứa trong cây như phenolic và flavonoid. Các hợp chất này giúp ức chế sự phát triển của Lactobacillus fermentum, một trong những vi khuẩn chính gây ra sâu răng.
Cây lược vàng chứa nhiều thành phần có lợi cho răng, giúp bảo vệ và ngăn ngừa sâu răng
Phytosterol là một hợp chất steroid tự nhiên có trong cây lược vàng, nổi bật với khả năng kháng khuẩn mạnh. Do đó, dược liệu này thường được sử dụng trong các bài thuốc Đông y để cải thiện các vấn đề về đường hô hấp trên như viêm phế quản, viêm họng, ho hay rát họng.
Cây lược vàng được dùng nhiều trong dân gian để điều trị các bệnh liên quan đến đường hô hấp
Chiết xuất từ cây lược vàng có thể giúp giảm các triệu chứng cảm cúm như sốt, ho, sổ mũi và đau họng. Ngoài ra, dược liệu này còn có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại virus gây bệnh hiệu quả hơn. Điều này có được là nhờ sự kết hợp của các hoạt chất ecdysteroid, megastigmane, adenosine, N-trans-feruloytyramine có trong cây lược vàng.
Cây lược vàng được dùng làm thuốc để chữa cảm cúm hiệu quả
Lược vàng được biết đến với khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp bảo vệ tế bào khỏi các tổn thương do gốc tự do gây ra cũng như làm chậm quá trình lão hóa. Tác dụng này có được là nhờ sự kết hợp của nhiều thành phần có hoạt tính sinh học cao như acid hữu cơ, flavonoid, steroid và coumarin.
Cây lược vàng giúp trẻ hóa làn da nhờ chứa nhiều hoạt chất chống oxy hóa
Một nghiên cứu được thực hiện trên mô hình chuột nhắt trắng nhằm đánh giá tác dụng hạ đường huyết của cây lược vàng. Kết quả cho thấy, chiết xuất từ thân và rễ cây lược vàng với liều lượng 500 mg/kg/ngày đã làm giảm đáng kể mức đường huyết ở những đối tượng này. Nghiên cứu này mở ra triển vọng mới trong việc ứng dụng cây lược vàng trong việc phát triển các phương pháp điều trị bệnh đái tháo đường.
Các nghiên cứu đã chứng minh rằng, cây lược vàng có khả năng ức chế đáng kể sự phát triển và lây nhiễm của virus. Cụ thể, chiết xuất ethanol từ lược vàng cho thấy khả năng ức chế mạnh đối với Herpes simplex 1 (HSV-1), Herpes simplex 2 (HSV-2) cũng như ức chế nhẹ với virus Varicella Zoster (VZV).
Kết quả này mở ra triển vọng mới trong việc nghiên cứu và phát triển các loại thuốc kháng virus từ nguồn gốc tự nhiên, đặc biệt là từ cây lược vàng. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu để tìm hiểu sâu hơn về cơ chế hoạt động của các hợp chất trong cây lược vàng về tác dụng chống lại virus.
Cây lược vàng ức chế sự xâm nhập và lây nhiễm của virus vào tế bào chủ con người
Cây lược vàng đã được chứng minh là có tác dụng chống tăng huyết áp đáng kể ở cả tâm thu và tâm trương. Tác dụng này có được là nhờ vào đặc tính lợi tiểu và khả năng ức chế enzym ACE, một enzym đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều hòa huyết áp.
Cây lược vàng có tác dụng giảm huyết áp và cải thiện sức khỏe tim mạch
Cây lược vàng thường được sử dụng như một phương pháp hỗ trợ trong điều trị các bệnh lý về gan như nóng gan, viêm gan B, viêm gan C và thậm chí trong các trường hợp nghiêm trọng hơn như xơ gan hoặc ung thư gan. Tuy nhiên, cây lược vàng chỉ đóng vai trò hỗ trợ và không thể thay thế cho các phương pháp điều trị y khoa chuyên sâu. Do đó, việc sử dụng cây lược vàng cần thận trọng và tham khảo ý kiến của các chuyên gia y tế.
Cây lược vàng giúp bảo vệ gan và nâng cao sức khỏe của gan
Quercetin - một flavonoid được tìm thấy trong cây lược vàng, đã cho thấy nhiều hứa hẹn trong các nghiên cứu tiền lâm sàng về khả năng ức chế sự phát triển của khối u và tế bào ung thư ở giai đoạn sớm, đồng thời cải thiện các triệu chứng liên quan. Cơ chế tác động của Quercetin được cho là do khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và ức chế sự tăng sinh bất thường của tế bào ung thư. Tuy nhiên, hiệu quả thực sự của hoạt chất này trên người vẫn cần được nghiên cứu thêm. ,
Cây lược vàng chứa quercetin giúp ngăn ngừa khối u và tế bào ung thư phát triển ở giai đoạn đầu
Bệnh viêm loét dạ dày nếu không được điều trị đúng cách có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, bao gồm cả ung thư dạ dày. Trong dân gian, cây lược vàng được sử dụng rộng rãi để hỗ trợ điều trị viêm loét dạ dày do chứa hoạt chất flavonoid. Chất này giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày, giảm viêm nhiễm và thúc đẩy quá trình phục hồi các vết loét.
Cây lược vàng được dùng rộng rãi trong dân gian để điều trị viêm loét dạ dày
Một nghiên cứu mới công bố tại Nga của tác giả Vladimir – Ogarkov trong việc giảm đau lưng và kháng viêm của dược liệu cây lược vàng. Cụ thể là dược liệu này giúp giảm cơn đau lưng đáng kể do thời tiết thay đổi, vận động không đúng cách hoặc do mắc các bệnh lý liên quan đến cột sống.
Kaempferol là chất có hàm lượng cao trong cây lược vàng, có tác dụng kháng khuẩn, tiêu viêm và làm bền chắc thành mạch. Bên cạnh đó, hoạt chất quercetin được tìm thấy trong dược liệu này còn hoạt động như một chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ thành mạch, giảm sưng đau do búi trĩ và ngăn ngừa tình trạng chảy máu thường gặp ở những người bệnh trĩ.
Cây lược vàng chứa kaempferol và quercetin giảm sưng đau do búi trĩ gây ra
Các thành phần tự nhiên chứa trong cây lược vàng như vitamin PP, vitamin B2 và triacyglyceride giúp giải độc, giảm viêm và tiêu diệt các vi khuẩn gây mụn nhọt. Ngoài ra, cây lược vàng còn có tính mát, giúp thanh nhiệt và giảm nóng trong người, từ đó góp phần làm giảm đáng kể nguyên nhân gây mụn nhọt trên da.
Cây lược vàng chứa nhiều hoạt chất giúp giảm viêm và hỗ trợ điều trị mụn nhọt hiệu quả
Trong dân gian, cây lược vàng được dùng phổ biến và rộng rãi cho các bệnh lý như viêm da, dị ứng, mề đay hay mẩn ngứa. Tác dụng này có được nhờ đặc tính kháng viêm và sát trùng tự nhiên có trong dược liệu này.
Cây lược vàng được dùng rộng rãi để trị dị ứng ngoài da
Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh cây lược vàng chứa hàm lượng lớn các chất chống oxy hóa, chất khoáng và vitamin có lợi cho hệ miễn dịch. Đặc biệt, các hợp chất như ecdysteroid, megastigmane, adenosine và N-transferuloytyramine có khả năng ngăn ngừa, giảm tình trạng viêm nhiễm cũng như nâng cao sức đề kháng của cơ thể. ,
Cây lược vàng có khả năng ức chế sự phát triển của cả vi khuẩn Gram dương và Gram âm. Đặc biệt, dược liệu này thể hiện hoạt tính kháng khuẩn mạnh mẽ trên các vi khuẩn như Staphylococcus aureus, Edwardsiella tarda và Edwardsiella ictaluri.
Cây lược vàng có khả năng ức chế sự phát triển của Staphylococcus aureus
Liều lượng lược vàng được khuyến cáo là dùng từ 3 - 9 lá tươi hoặc uống khoảng 3 chén rượu nhỏ ngâm từ lá và thân cây mỗi ngày. Tuy nhiên, liều dùng của cây lược vàng có thể thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố như cơ địa, tình trạng sức khỏe của người sử dụng cũng như mục đích điều trị. Do đó, bạn cần hỏi ý kiến của chuyên gia y tế để được tư vấn liều dùng cũng như cách sử dụng cho phù hợp.
Nên sử dụng lược vàng với liều lượng từ 3 - 9 lá mỗi ngày để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất
Bạn có thể sử dụng cây lược vàng theo nhiều cách khác nhau tùy thuộc vào mục đích sử dụng. Dưới đây là một số cách phổ biến nhất:
Cây lược vàng được dùng phổ biến với nhiều phương pháp khác nhau
Lưu ý rằng trước khi sử dụng bất kì loại thảo dược hoặc dược liệu nào để chữa bệnh, bạn nên tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế hoặc bác sĩ y học cổ truyền. Đồng thời, tìm hiểu về cách sử dụng các loại dược liệu và liều lượng cụ thể để tránh những tác dụng không mong muốn.
Cây lược vàng được dùng rất nhiều trong các bài thuốc Y học cổ truyền
Bài thuốc 1: Ngâm rượu với lá lược vàng tươi
Chuẩn bị: 3 lá lược vàng tươi, 5 lá màng màng và 200ml rượu trắng.
Các bước tiến hành:
Bài thuốc 2: Lá lược vàng kết hợp với lá mồng tơi
Chuẩn bị: 2 lá lược vàng và 2 lá mồng tơi.
Các bước tiến hành:
Chuẩn bị: 200g lá, thân lược vàng và 1 lít rượu trắng từ 40 - 45 độ.
Các bước tiến hành:
Chuẩn bị: 1kg lá, thân lược vàng và 2 lít rượu trắng.
Các bước tiến hành:
Chuẩn bị: 50g lá lược vàng và 1 ít mật gấu.
Các bước tiến hành:
Mặc dù cây lược vàng rất tốt cho sức khỏe nhưng nếu sử dụng không đúng cách có thể dẫn đến những tác dụng không mong muốn. Vì vậy trước khi sử dụng cây lược vàng, bạn cần nắm rõ các lưu ý sau:
Không nên sử dụng lược vàng với liều cao trong nhiều ngày vì có thể gây hạ huyết áp
Xem thêm:
Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về các tác dụng của cây lược vàng và một số lưu ý để sử dụng dược liệu này một cách hiệu quả và an toàn. Nếu thấy những thông tin này hữu ích, bạn hãy chia sẻ bài viết đến mọi người nhé!